“Sağlık Hizmetinde Tanıtım İhlalleri – Sınırlar” konulu Sempozyum İstanbul’da yapıldı

İstanbul Depremine Yönelik Sağlık Hizmetinin Yapılanması Çalışma Grubu Anasayfa

“Sağlık Hizmetinde Tanıtım İhlalleri – Sınırlar” konulu Sempozyum İstanbul’da yapıldı

Kasım 22, 2019
1842

Türk Tabipleri Birliği, Türk Tabipleri Birliği Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu ve İstanbul Tabip Odası tarafından düzenlenen “Sağlık Hizmetinde Tanıtım İhlalleri – Sınırlar Sempozyumu” 17 Kasım 2019 Pazar günü İstanbul Tabip Odası’nın ev sahipliğinde yapıldı. Oda yöneticileri, uzmanlık derneklerinin temsilcilerinin yanı sıra diğer oda bölgelerinden de olmak üzere yüzü aşkın hekim tarafından sağlık alanında meslek etiği, tanıtım kuralları, reklam yasağı ve yapılan tanıtım ihlallerinin yarattığı olumsuzluklar üzerine değerlendirme yapıldı ve konu çeşitli boyutları ile ele alındı.

TTB Merkez Konseyi Başkanı Dr. Sinan Adıyaman, TTB UDEK Yürütme Kurulu adına Dr. Orhan Odabaşı ve İstanbul Tabip Odası Başkanı Dr. Pınar Saip’in açılış konuşmalarının ardından, TTB Yüksek Onur Kurulu Üyesi Dr. Hafize Öztürk Türkmen’in “Hekimlik Mesleği-Sağlık Hizmeti Tanıtımında Etik Kurallar” konulu konferansına geçildi. Dr. Türkmen sunumunda; reklam kavramına, sağlık hizmetlerinde reklamın değişen yönüne, bu konudaki meslek etiğinden gelen ilkelere ve yasal mevzuata değinerek, sağlığın metalaştırılması sonucu yaşam hakkının tüketici hakkına indirgenmesindeki tehlikeye ve kışkırtılan hasta taleplerine dikkat çekti.

Verilen kısa aranın ardından, İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Osman Küçükosmanoğlu’nun moderatörlüğünde “Hekimlik Mesleğinde/Sağlık Hizmetinde Tanıtım, Bilgilendirme” konulu panele geçildi. Panelde;

• İstanbul Tabip Odası Hukuk Bürosu’ndan Av. Hazal Pekşen Demirhan; tanıtım ihlalleri ile ilgili yasal mevzuat hakkında detaylı bilgi verdi. Yine mevzuata dayanarak hekimlerin, sağlık çalışanlarının ve sağlık kuruluşlarının reklam yapmasının yasak olduğu, bilgilendirme ve tanıtım faaliyetlerinin ise belli kurallara tabi tutularak önemli ölçüde sınırlandırılmış olduğunu ifade etti. Sağlık hizmetinin ticari bir alana dönüşmesinin engellenmesi için tanıtım ihlallerinde Tabip Odalarınca uygulanabilecek yaptırımlara değindi.

• Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu’nun TTB temsilcisi üyesi Dr. Hakan Giritlioğlu; reklam, örtülü reklam, ilan ve bilgilendirmenin sınırları hakkında bir çerçeve çizdikten sonra facebook, instagram vb. sosyal mecralarda yer alan ve dozda sınır tanımayan, randevu sistemi oluşturup hekimler hakkında yorum yazdıran siteler, hekimler ile ilgili yorumlar yayınlayan forum siteleri, arama motorlarında reklam bedeli ödeyerek ve mevzuata aykırı anahtar kelimeler kullanarak görünmeyi sağlayan uygulamalar gibi etik ihlallerle ilgili olarak TTB’nin ve Reklam Kurulu’nun faaliyetleri hakkında bilgi verdi. Reklam Kurulu uygulamalarında da daha önceki konuşmacılar tarafından aktarılan yasal mevzuata bağlı kalındığını ifade eden Giritlioğlu, kurula intikal eden hekim-sağlık kaynaklı dosya sayıları ve kesilen para cezaları hakkında bilgi vererek bu cezaların son yıllardaki artışına dikkat çekti.

• Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nde uzman olarak görev yapan Ömer Cem Çakıroğlu sunumunda; mevcut mevzuat hükümleri doğrultusunda yanıltıcı, abartılı, doğruluğu bilimsel olarak kanıtlanmamış ve yerleşik tıbbi yöntem haline gelmemiş uygulamalarla ilgili, talep yaratmaya ve hastaları hekime/ilgili sağlık kuruluşuna yönlendirerek haksız rekabet yaratacak açıklamalarda bulunulamayacağını dile getirdi. Reklamın ticari bir kavram olduğunun altını çizen konuşmacı; vatandaşların eşit şekilde ulaşabilmesi gereken bir kamu hizmeti olan sağlık hizmeti alanında pazarlama tekniklerinin sınırsızca kullanılarak kamu yararının olumsuz etkilenmesini önlemek gerektiğini belirtti. Sağlık okur yazarlığı seviyesi düşük olan kesimlerin yanıltılmasının ve herkesin hassas olduğu sağlık alanında taraflar arasındaki asimetrik bilgi birikimi sebebi ile oluşabilecek olumsuz durumların önüne geçmek için Bakanlığın yürüttüğü faaliyetlerden bahseden Çakıroğlu, CİMER başvuruları, vatandaş şikayetleri, web taramaları neticesinde hastaları yanıltan veya yönlendiren, kişi ve kuruluşlar arasında haksız rekabet oluşturan reklamlarla ilgili özel sağlık kuruluşlarına idari işlem uygulandığını, hekimler hakkında ilgili tabip odalarına, haksız rekabet ile ilgili Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu’na bildirimde bulunulduğunu aktardı.

• Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Fazıl Apaydın sunumunda; reklam ve tanıtımın Avrupa ülkeleri ve dünya uygulamaları hakkında kapsamlı örnekler verdi. Sağlıkta tanıtım kuralları konusunda ülkeler arasındaki farklı uygulamalara dikkat çeken Dr.Apaydın, bu ülkelerde tanıtım sınırlarının ve kurallarının belirlenmiş olmasına dikkat çekti.

• Tanıtım İhlalleri İstanbul Tabip Odası Tutumu ve Uygulamaları konulu sunum ise İstanbul Tabip Odası Özel Hekimlik Komisyonu Yürütme Kurulu adına Dr. Özcan Çakmak tarafından yapıldı. Son yıllarda özellikle görsel ve sosyal medyada artan ihlallerin, mevcut mevzuatın kati yasaklarına rağmen içeriği ve yaklaşımı açısından etik ve ahlaki değerlerin çok dışında kaldığını, bu paylaşımların sadece İstanbul Tabip Odası ve Türk Tabipleri Birliği nezdinde değil münferiden pek çok hekim tarafından da rahatsız edici bulunduğunu ifade eden Çakmak, İstanbul Tabip Odası tarafından özellikle 2016 yılı 67. TTB Büyük Kongre Kararları’nda yer alan “Hekimler ile Sağlık Kurum ve Kuruluşlarının Elektronik Ortamlardaki Paylaşımlarına İlişkin Kılavuz” un kabulüyle birlikte bu alandaki çalışmaların yoğunlaştırıldığını belirtti. İhlal yapan hekimlere gönderilen ihtarlar, ihlale devam eden hekimlere uygulanan cezai süreçlerle ilgili detaylı bilgi verdi.

Sempozyumun öğleden sonraki bölümünde, İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Güray Kılıç’ın moderatörlüğünde önce uzmanlık derneklerinin görüşlerinin alındığı bir panel gerçekleşti. Panelde;

• Türk Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Derneği adına Dr. Selahattin Özmen,

• Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği adına Dr. İrfan Öztürk,

• Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği adına Dr. H. Baki Yılmaz,

• Türk Dermatoloji Derneği adına Dr. Sema Karaoğlu ve

• Türk Oftalmoloji Derneği adına Dr. Haluk Öztürk

birer sunum yaparak konu ile ilgili dernek görüşlerini katılımcılarla paylaştılar.

Panel sonrası devam eden forum bölümünde ise söz almak isteyen diğer dernek temsilcileri ve katılımcılar da görüş, eleştiri ve katkılarını ifade etme imkanı buldular. Sempozyumun (taslak) bildirgesi Dr. Güray Kılıç tarafından katılımcılarla paylaşıldı. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi adına Dr. Sinan Adıyaman kapanış konuşmasında tüm katılımcılara teşekkür ederek, sempozyumdan çıkan kararlar doğrultusunda Türk Tabipleri Birliği, tabip odaları ve uzmanlık dernekleri temsilcilerinden oluşan “Sağlıkta Tanıtım İhlalleri Çalışma Grubu”nun oluşturulması yönünde Merkez Konsey olarak girişimde bulunacaklarını ifade etti.