17 Ağustos 1999 depremlerinde hayatını kaybedenleri saygıyla anıyoruz.

17 Ağustos’lar tekrar yaşanmasın!

Kocaeli Gölcük merkezli, İstanbul’u da etkileyen 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin üzerinden 25 yıl geçti. Depremde, resmî rakamlara göre 18.373 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 48 bin 901’i ise yaralanmıştı. Hayatını kaybedenleri saygıyla anıyoruz.

17 Ağustos’la Türkiye gerçek bir hesaplaşma yaşamadı. Hiçbir sorumlu müteahhit ve o dönemin bürokratı ceza almadı. Arama-kurtarma faaliyetlerinin muhasebesi yapılmadı. Depremzedelere yapılan desteklerin yeterliliği sorgulanmadı…

Bu nedenle 17 Ağustos’ları sadece anmakla yetinemeyiz. 17 Ağustos’lar ve artık ne yazık ki 6 Şubat’lar, Türkiye’nin deprem karnesindeki kırıkların ne kadarını geçer, orta ve iyi noktasına taşıyıp taşıyamadığını test etme günleri aynı zamanda.

17 Ağustos’un ilk dakikasında İstanbul Tabip Odası (İTO) komşusuna yardıma koşmuş, arama-kurtarma faaliyetine, sevk ve idaresine dâhil olmuştu. TTB ile birlikte yaşananları, zaafları anlattığı yüzlerce sayfalık raporlar yayınladı. İktidara sesini duyurmak için ve yeni 17 Ağustos’lar olmasın diye.

Bu raporların hemen hepsi internet ortamında ulaşılabilir durumda. Raporları herkes görmüş ama iktidar üç maymunu oynamış ne yazık ki. Bunun kötü şekilde doğrulanmasını 6 Şubat depremleri bize gösterdi.

İktidar, tüm uyarılarımıza ve çağrılarımıza rağmen geride bıraktığımız 25 yıl boyunca depremlerde yıkımların ve can kayıplarının önüne geçmek için ülkenin dört bir yanında olduğu gibi İstanbul’da da yeterli adımları atmadı. 17 Ağustos 1999’dan sonra yaşadığımız; 2003’te Bingöl’de, 2011’de Van’da, 2020’de İzmir’de ve son olarak 6 Şubat 2023’te 11 şehrimizde büyük yıkıma yol açan depremlerin acı bilançosu bu gerçeği bütün çıplaklığıyla önümüze serdi.

İTO olarak Şubat depremlerinin hemen sonrasında “İstanbul Depremine Yönelik Sağlık Hizmetinin Yapılanması Çalışma Grubu”nu kurduk. O günden bugüne çalışma grubumuzla 1 kongre ve 2 sempozyum, çok sayıda basın toplantısı ve buluşma gerçekleştirdik.

Beklenen İstanbul depremine yönelik merkezî kamu idaresini, büyükşehir belediyesini ve yerel yönetimleri başta sağlık alanı olmak üzere İstanbul depremine hazırlık için ortak bir masa etrafında buluşmaya, tartışmaya ve çalışmaya davet ettik. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve yerel belediyeler, demokratik kitle örgütleri, uzmanlık dernekleri ve gönüllüler, hatta komşu illerin tabip odaları ile beraber yol alıyoruz.

İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü ve İstanbul Valiliği ile de önümüzdeki dönemde ortak çalışma yürütme niyetimizi tekrar beyan etmek isteriz bu vesileyle. Çünkü İstanbul’da deprem anında koordineli bir çalışma için bu bir tercih değil zorunluluktur.

17 Ağustos felaketinin yıl dönümünde, İstanbul depreminin yakın ve çok ciddi bir tehlike olduğunu hatırlatarak uyarılarımızı bir kez daha yineliyoruz:

• İstanbul, beklenen depreme karşı hazırlıklı ve dayanıklı değildir. Bu sağlık hizmetleri için de geçerlidir.
• Tüm hastaneler, depreme dayanıklılık yönünden incelenmeli ve dayanıksız olanlarının yerinde yeniden yapılmasına dönük adımlar atılmalıdır.
• Aile Sağlığı Merkezleri, depremin ilk anında çok önemli görevler üstlenecektir. Bu nedenle hızlı bir şekilde depreme dayanıklı ve güvenli kamu binalarında hizmet vermesi sağlanmalıdır.
• Depremde yaşanacak ulaşım krizi göz önüne alınarak sağlık kurumlarının fiziki ve insan gücü açısından merkezî yerleşim planlaması yapılmalıdır. 

İstanbul Tabip Odası