Gerçekler ve haklarımız

Hekim Sözü Ocak-Mart 2024
62

Güray Kılıç*

Ergün Demir’in sıkı mevzuat takipçiliğini yansıtan, muktedirlerin karmaşık yasal düzenlemeler arkasına gizledikleri ‘tuzakları’ açığa çıkarmayı hedefleyen bu kitapçık dileriz hedefine ulaşır ve eşit, nitelikli ve ücretsiz sağlık hizmeti mücadelesine katkı sağlar.

AKP iktidarının, Dünya Bankasının bizim gibi ülkelere dayattığı ve ülkemizde adına sağlıkta
dönüşüm denilen programı uygulamaya başlamasından bu yana 22 yıl geçti. Sağlık hizmetine erişimde gelinen tablo ortada. Kamu sağlık kurumları giderek güçsüzleştirilmiş, özel sağlık kurumları kontrolsüz biçimde giderek büyümüş ve tekelleşmiş, yurttaşlar kamu sağlık hizmetlerine erişemez durumda; çaresiz özele yönelme durumunda kalmış ve medikal yoksulluk tuzağında çırpınmakta. Sağlıkta şiddet, güvencesiz ücret ve ağırlaşan çalışma koşulları nedeniyle başta hekimler olmak üzere sağlık çalışanları mutsuz.

Bu kitapçıkta sağlıkta dönüşüm programının temel unsurlarından finansman ele alındı. Prime dayalı finansman modeli olan Genel Sağlık Sigortasının yasal çerçevesinin yalın mevzuat bilgisinin aktarılması, Sosyal Güvenlik Kurumunun finansman yapısı, kamu/ özel sağlık kurumlarıyla ilişkisi ve sağlık hizmetlerinin hangi araç ve yöntemlerle fiyatlandırıldığı bilgisinin derlenmesi hedeflendi.

Yurt taşların mevcut mevzuat çerçevesinde hakları ve yükümlülükleri, SGK ve Sağlık Bakanlığının denetim konusundaki sorumluluklarına değinildi.

Temel hedefinin sağlıkta piyasalaşmayı düzenlemek ve teşvik etmek olan bu finansman modelinin mevzuat/yasal kurallarla nasıl bir sömürü, sermaye birikimi ve kaynak aktarma aracı haline geldiğinin altı çizildi.

Kamu sağlık kurumlarını sağlık piyasasının bir aparatına dönüştüren ve finansal olarak güçsüzleştiren bu model, yurttaşı kamudan alamadığı sağlık hizmeti için zorunlu olarak özel sağlık kurumlarına yöneltti ve medikal yoksulluk tuzağına düşürdü.

Kontrolsüz ve denetlenmeyen ‘ilave ücret’ yöntemiyle yurttaşlar özel sağlık sermayesinin insafına terk edildi. İlaç ve tıbbi malzemede ‘fark ücreti’ ve ‘katılım payı’ yöntemiyle de özellikle dar gelirli, emekli vatandaş SGK’ya prim dışında ek kaynak yarattı.

Bu kitapçığın yazarı Ergün Demir’i maalesef basım aşamasında kaybettik. Sabırlı ve titiz bir araştırmacıyı; samimi, içten, vazgeçmeyen, inatçı bir mücadele insanını kaybettik.

Türkiye’nin yoksulları, yaşlıları, yoksunları, hak kaybına uğrayanları, emekçileri onlarla dertlenen, onların sorunlarını sürekli izleyen, kamuoyuna yansıtan en yakın destekçilerini kaybettiler.

Umulur ki Ergün Demir’in sıkı mevzuat takipçiliğini yansıtan, muktedirlerin karmaşık yasal düzenlemeler arkasına gizledikleri ‘tuzakları’ açığa çıkarmayı hedefleyen bu kitapçık hedefine ulaşır ve eşit, nitelikli ve ücretsiz sağlık hizmeti mücadelesine katkı sağlar.

* Dr., Ergün Demir’in arkadaşı, yoldaşı.