Dünya Tabipler Birliği Tıp Etiği Elkitabı

Hekim Sözü Ocak-Şubat 2022
1362

Osman Öztürk / Dr., Hekim Sözü Yayın Kurulu Üyesi

“Hipokrat gibi tıp etiği kurucularının çalışmaları yaymlanalı 2000 yıldan fazla bir zaman geçmiş olmasına karşın, şu ana kadar tıp mesleğinin temel, evrensel olarak kullanılan bir tıp etiği eğitim programına sahip olmaması şaşırtıcıdır. Bu ilk Dünya Tabipler Birliği (DTB) elkitabı bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır.”
Dönemin DTB Genel Sekreteri Dr. Delon Human Tıp Etiği Elkitabı için yazdığı önsöze böyle başlıyor.
Elkitabının çıkış noktası 1999’daki 51. DTB Toplantısına kadar uzanıyor. Toplantıda dünyanın her tarafındaki hekim birliklerinin temsilcileri “dünyadaki tüm tıp fakültelerine, tıp etiği ve insan hakları eğitiminin programlarına zorunlu ders olarak eklemelerini önemle önermeye” karar veriyorlar.
Böylece DTB Etik Direktörü John R. Williams tarafından yazılan Elkitabı 2005 yılında yayımlanıyor.
“Basitçe etik, ahlak konusunda, geçmiş, şu an ve geleceğe ilişkin karar ve eylemlerin dikkatli ve sistematik bir biçimde çözümlenmesi ile uğraşır. Ahlak insanların karar ve eylemlerinin değersel boyutudur. Ahlakın dili ‘haklar’, ‘sorumluluklar’ ve ‘erdemler’ gibi isimler ve ‘iyi’ ve ‘kötü’, ‘doğru ve ‘yanlış’, ‘adil’ ve ‘adil olmayan’ gibi sıfatlar içerir. Bu tanımlara göre etik birincil olarak bilmekle ilgiliyken, ahlak yapmakla ilgilidir.”
Elkitabının Giriş bölümünde tıp etiği böyle tanımlanıyor.
Elkitabı, Giriş’ten sonra “Tıp Etiğinin İlkesel Özellikleri”, “Hekimler ve Hastalar”, “Hekimler ve Toplum”, “Hekimler ve Meslektaşları”, “Tıbbi Araştırmalar” ve “Sonuç” başlıklı altı bölümden oluşuyor
Olgu çalışmalarına da yer verilen bölümlerde “Tıbbın özgünlüğü”, “Tıp etiğinin özgünlüğü”, “Neyin ahlaki olduğuna kim karar verir?”, “Yaşamın başlangıcına ilişkin konular”, “Yaşamın son dönemine ilişkin konular”, “Meslektaşlar, öğretmenler ve öğrenciler ile ilişkiler”, “Tıbbi uygulamada araştırma”, “Aydınlatılmış onam”, “Hekimlerin sorumlulukları ve ayrıcalıkları” gibi bir dizi konu ele alınıyor.
Türk Tabipleri Birliği tarafından DTB’den alınan izinle 2006’da Dr. Murat Civaner’in çevirisiyle Türkçeye kazandırılan kitabı tabip odalarından ücretsiz olarak edinmek ya da pdf formatına web sitesinden ulaşmak mümkün:

Dünya Tabipler Birliği Tıp Etiği Elkitabı
Sayfa sayısı: 134
Türk Tabipleri Birliği Yayını
https://www.ttb.org.tr/kutuphane/tip_etigi.pdf