Page 40 - Hekim Sözü (Sayı 15) Mayıs-Haziran 2021

RÖPORTAJ

merkezi olarak İstanbul’u kullanı- pazarı kapatıldı; ama insandan insana Evet. Dünyanın yarısı ya da üçte biri
yor. Sonra İngiltere’ye gidiyor, orada bulaşma konusunda tam bilgi gelmedi. yanlış politikalar izlediği için, yanlış
karantinadan kurtuluyor. Nasıl bir Tedros kendisi gitti Çin’e bir heyet- öncelikler belirlediği için, ödevini
şey bu, nasıl bir aymazlık? Cumhur- le birlikte. Zaten döndükten sonra düzgün yapmış ülkelerin de başı
başkanının söylediği şey şu -kanım hızla yeniden çağırdı grubu. Pandemi beladan kurtulmuyor. Yani onlar da
dondu dinleyince- “Turizmi ve ticareti ilanına karar veren de DSÖ’nün ken- sürekli karantinayla sınırlarını kontrol
canlandırmak için fedakârlık etmemiz disi değil. Bir uzmanlar grubu, yani etmeye çalışıyorlar. Ne kadar çalışsa-
lazım”. Yani öncelik derken bunu yine DSÖ’nün bir araya getirdiği bir lar da zaman zaman dışarıdan virüs
söylüyorum işte, bu sakat bir öncelik, uzmanlar grubu. Onlar eldeki veriye giriyor. Yeniden patlamalar oluyor.
bu hayali bir öncelik üstelik. İstediği- bakıyorlar, bazı kriterler uyguluyorlar Vietnam’ın, Tayland’ın yakında yaşa-
niz kadar öncelik olarak koyun, turizm ve bu pandemidir ya da değildir diye dığı tablo bu. 30-40 ülke hiçbir şekilde
canlanmayacak. karar veriyorlar. Oradaki uzmanlar ödevlerini düzgün yapmadıkları için
fikir birliğine varamadılar. Bekleyelim,
ıllarca uluslararası sağlık ku- görelim dediler. Bunu demelerinin bir biz bu salgının önünü alamıyoruz.
Yruluşlarında yer aldınız. DSÖ nedeni de, daha önce biliyorsunuz, algında bu politika sermayenin
başta olmak üzere uluslararası sağlık “H1N1’de gereksiz alarm verdin, bizi Sçıkarını mı önceliyor?
kuruluşlarının bu süreçte karnesi sizce lüzumsuz yere masrafa soktun” falan
nasıldı? diye çok eleştirildi DSÖ. O grubun İnsanlar bizim ekmeğimiz falan
içindeki insanlardan birkaçının aşı diyor… Aslında sizin ekmeğiniz değil,
DSÖ’de çalıştım ve şahane bir yer endüstrisiyle bağlantısı olduğu dediko- o çarklar dönünce başkalarının cebi
olmadığını biliyorum. İçinde bir dusu yayıldı. Ne kadar doğru bilmi- doluyor. Oysa ekmeği karşılamak çok
sürü politik kavganın olduğunu, yorum ama bu uluslararası belgelere kolay.
işlerin yavaş yürüdüğünü, korkunç bile girdi. Biraz da işte o geçmişteki
bir bürokrasisi olduğunu biliyorum. eleştirilerden dolayı eli titremiş olabilir aldı ki pandemi kontrol altına
Hükümetler DSÖ’nün patronudur. uzman kurulundakilerin. Ama elleri Kalınmadığı sürece ekmek ve iş
DSÖ tavsiye verir, hükümetler buna titremeseydi bile, yani eldeki bilgilerle meselesi daha da zorlaşıyor.
isterlerse uyarlar istemezlerse uymaz- bunu ilan edebilecekleri en erken vakit Türkiye’de bakın 65 yaşın üzerinde-
lar. DSÖ başkanı Tedros, 100 küsur 22 Ocak. Ne kadar gecikti? 31 Ocak’a ki bir insan geçen seneden beri kaç
ülkenin oyuyla seçildi. Adam eğer kadar. Dokuz gün. Dokuz günde gününü kaybetti. Bütün bu kayba
bir dönem daha seçilecekse, herkesi çok acayip şeyler mi yapacaktı Batı rağmen o insanların sağlıkları kalıcı
memnun edemese de hiçbir hükümeti ülkeleri? Ondan sonra kim ne tedbir olarak bozuldu ve de tünelin ucunda
suçlamaması lazım. Hele güçlü ülkeler aldı? Sıfır… Sonrasında Nisan ayında ışık görünmüyor, daha kötü bir yere
Amerika, İskandinav ülkeleri, İngiltere patlayınca dönüp günah keçisi aradı- gidiyoruz her seferinde.
gibi ülkeler çok para veriyorlar. O pa- lar. Esas Batı Avrupa ve Amerika’nın
raya da ihtiyacı var DSÖ’nün. İkincisi gösterdiği paralizi vahim. Herhalde şılamada dünyada ve ülkemizde
yine oy yüzünden. Mesela Çin’in çok kendilerine çok güvendiler. İkincisi Adurum nedir? “Küresel aşı savaş-
etkisi vardır. Tabii ki Çin’le iyi geçine- bence esas olan “ekonominin çarkları ları” olarak yazılarınızda tanımladığı-
cek. Tabii ki bazı Afrika ülkeleri ile iyi dönsün” konusuna kafayı taktılar. nız kavga nasıl sonuçlanacak?
geçinecek. Bu salgının kontrol edilememesinin
en önemli nedeni bence ekonominin Aşı konusunda ben biraz reaksiyo-
Yalan söyleyenin, vaka gizleyenin çarkları dönsün mentalitesi. nerim. Sadece aşı ile kontrol ede-
mesela bir şekilde bir yaptırımı olması mezsiniz. Sağlık Bakanı’nın doğruyu
gerekir normalde, çünkü onun bede- ars’a seyahat edilebilen bir çağda söylemediği daha Aralık ayında
lini herkes ödüyor ama dediğim gibi Myüzlerce ülkenin Covıd-19 karşı- belliydi. Çünkü dünyada ne kadar aşı
Birleşmiş Milletler sistemi içinde çok sındaki çaresizliği nasıl açıklanabilir? üretileceğini, bütün firmalar üretim
zor bu. Görüyorsunuz İsrail gidiyor Ben pandeminin birinci yılında Yetkin tahminlerini verdiler. Financial Times
Gazze’yi bombalıyor. Ne oluyor? Report’ta bir yazı yazdım durumu bunları yayımladı. Yayımlananlara ba-
Hiçbir şey olmuyor, bir de böyle bir özetleyen. Onun başlığı şuydu: “Bilim- kıyorsunuz Sinovac 300 milyon ürete-
dünyada yaşıyoruz, yani hiç bir şey sel başarı, politik iflas”. Pandeminin cek, nasıl 100 milyonunu size verecek?
adil değil. Hiçbir konuda doğru düz- özeti budur. Bilim eksik değil. Tabii ki Brezilya ile anlaşmış. Brezilya 200
gün bir uluslararası ittifak, dayanışma halen çok etkin bir tedavi de keşfedil- milyon nüfuslu, Endonezya ile anlaş-
vs. olmuyor. miş değil ama size şunu söyleyeyim mış 300 milyon nüfuslu. Bunun doğru
bildiğimiz şeylerle biz bu salgını
DSÖ’yü pandemi başından beri izliyo- olmadığı o gün bile belliydi. Şunu da
rum majör bir hata yaptıklarını düşün- sıfırlayabilirdik. Yani bakınız Yeni anlamamız lazım bütün dünyada aşı
müyorum. Uzun süre, yani neredeyse Zelanda’ya. Hepimiz Yeni Zelanda’nın kıt ve bencillik yapmanın âlemi yok.
Ocak ayının sonuna kadar Çin’den net yaptığını yapsaydık şu anda gayet Bize çok aşı yapılsın demek bugün
bir bilgi gelmedi. Bu insandan insana rahat yaşıyorduk. Sudan’a hiç aşı yapılmasın demek.
bulaşıyor mu? Tamam, hayvandan ani kontrol altına almak mümkün- Aşı ile kontrol etmeniz mümkün değil,
insana bulaşmış olabilir, canlı hayvan Ydür diyorsunuz. diğer tedbirleri de uygulamanız lazım.

38 hekim sözü MAYIS-haziran 2021