Page 38 - Hekim Sözü (Sayı 15) Mayıs-Haziran 2021

RÖPORTAJ

Salgını yeneceğiz!

Ama mesele şu;

ne kadar az kayıpla..

Röportaj: Ali Çerkezoğlu *

Birçok uluslararası sağlık kuruluşunda dezavantajlı kesimlerin sağlığa erişim

projelerinde çalışan Dr.Nuriye Ortaylı ile pandeminin hekimler üzerindeki etkisini,
Dünya Sağlık Örgütü’nün rolünü, aşıda patenti ve kötü yönetimlerin yarattığı
yıkımı konuştuk. Tabii ki toplumsal tıp yaklaşımının tarihsel haklılığını da...

zun yıllar yurtdışında bulun- memuru vardı, ebemiz, hemşirelerimiz gebe takibi yapıyor, çocukları, kronik
Umuş ve sağlık ortamını dışarıdan vardı. Şimdi aile hekimlerinin böyle hastaları ziyaret ediyor, o ülkenin
gözlemlemiş birisiniz. Sizce Türkiye bir imkânı yok. Tek at tek mızrak çalı- en önemli sağlık sorunları ne ise
dışarıdan nasıl görünüyor? şıyorlar. Pandemide, salgınla mücade- ona yönelik işler yapıyor. Böyle bir
le etmek gerektiğinde çok parçalı bir desteğin olmaması aile hekimliğinde
Açıkçası ben uluslararası alanda yapı ortaya çıktı. Belki bakanlık salgın çok anlaşılabilir bir şey değil. Sonuçta
çalışırken Türkiye ile ilgili hiçbir iş yönetimini daha akıllıca planlasaydı, nasıl örgütlenirseniz örgütlenin birinci
yapmadım. 2003’te ayrıldım, tabii daha iyi entegre etmeye çalışsaydı, basamağın topluma dayalı olması
hiçbir zaman bağım kopmadı ama ilçe sağlık müdürlüğünün ve aile lazım. Topluma dayalı derken neyi
günübirlik gelişmeleri çok izleyeme- hekimliğinin yaptığı işlerdeki eksiklik kastediyorum; bir coğrafi bölgede, o
dim. Yalnız şunu söyleyeyim, 13-14 daha az hissedilirdi. Ama şu anda çok bölgede yaşayan insanlarla son derece
yıl sonra döndüğümde, 2016’da parçalı bir hizmet veriliyor. Aile heki- yakın, geçmişten gelen bir ilişkisi
ülkede özelleşmenin çok daha fazla mi bir kısmını takip ediyor, filyasyon olan; mahalleyi, köyü ya da sokakları
olduğunu gördüm. 2003’te giderken ekipleri tamamen kendi başlarına bir tanıyan, tanınan ve dolayısıyla güveni-
Emekli Sandığı emeklisi olarak gayet iş yapıyor. Hiç kimse kendi dar alanı len sağlık elemanlarının olması lazım.
nitelikli bir hizmet alabiliyordum. En dışındaki vakaları göremiyor. Ufak Filyasyonu bunun üzerine oturtursanız
azından üniversite hastaneleri daha salgıncıklar, yani İngilizce’de “outbre- iş daha kolay oluyor.
iyi çalışıyordu. Döndüğümde hizmet ak” denen ufak patlamalar nerelerde
sunumunun ağırlığı ikinci basamakta oluyor? Bunu zamanında teşhis edip enel olarak dünya ve Türkiye
özel hastanelere kaymıştı. Bir de sos- oralara konsantre olmak mümkün Gpandemilere hazırlıklı mıydı?
yalizasyonun bittiğini, aile hekimliğine olmuyor. Bu tür patlamaları erkenden Bu hazırlık lafı en azından 20 yıldır
geçildiğini biliyorum. Aslında aile tespit edip sınırlanmazsa filyasyonda ortada dolaşıyor; SARS salgınından
hekimliğinde nasıl bir model olduğu- zaaf yaratır. Aile hekimliği mesela beri. O dünyanın başka yerlerine
nu bu pandemi sırasında kavradım. İngiltere’de de, Hollanda’da da var, yayılmadı ama Asya’yı, Asya-Pasifik
Sağlık ocağı hekimliği yaptığım 83-86 ama böyle değil. Yani o aile hekimiyle Bölgesi’ni çok etkiledi. Ondan sonra
yılları arasında sağlık ocağında sağlık entegre çalışan mahalle ebesi, ziyaretçi MERS salgını oldu. Arada Ebola sal-
hemşiresi/ halk sağlığı hemşiresi de- gınları oldu. Batı Afrika’da, Demokra-
* Dr., Hekim Sözü Yayın Kurulu üyesi nen bir insan var. Olağan dönemlerde tik Kongo Cumhuriyeti’nde vs. Sürekli

36 hekim sözü MAYIS-haziran 2021