Page 24 - Hekim Sözü (Sayı 13) Ocak-Şubat 202

DOSYA

veya sağlık çalışanının düşünceleriyle • Çocuğu eğer aşılanmazsa ve bunun nated children as community parasites in National
birlikte (kompleks yansıtma) ifade sonucu olarak hastalanırsa ciddi Qualitative Study from Turkey BMC Public Health
(2020) 20:1087 https://doi.org/10.1186/s12889-
edilerek kişi yanıtlanmalıdır. Sağlık ça- zatürre, hastaneye yatış, beyine zarar, 020-09184-5
lışanı tarafından söz konusu gerekçede felç, menejit, uzuv kaybı, nöbetler, 6. Yalçın, B. N. B., Tunç, A. Y., & Şaşmaz, C.
güçlü yönler onaylanmalı ve endişeler sağırlık ve ölüm gibi ciddi sonuçlarla T. (2019). Mersin il merkezinde çalışan aile sağlığı
elemanlarının aşı kararsızlığı veya reddi ile karşı-
doğrulanmalıdır. Ardından kişinin karşılaşabileği laşma durumu ve ilişkili faktörlerin araştırılması.
Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 18(3), 155-169
aşılar ile ilgili bilgisi sorulmalı, sağlık • Hastalık salgınları boyunca çocu- 7. World Health Organization. Vaccination and
çalışanının mevcut bilgisi (konu dışına ğumun çocuk bakım hizmetlerinden, trust. Copenhagen: publications of the WHO
çıkmadan ve yeni kararsızlık nedeni okuldan, spor faaliyetlerinden ve diğer Regional Office for Europe, 2017
oluşturmaktan kaçınmak suretiye) organize edilmiş aktivitelerden uzak 8. who.int [İnternet]. Summary WHO SAGE
conclusions and recommendations on Vaccine
paylaşılarak kişiye bilgi sağlanmalı, kalabileceği Hesitancy http://awareness.who.int/immunization/
ne anlaşıldığı doğrulanmalıdır. Son programmes_systems/summary_of_sage_vaccinehe-
sitancy_2pager.pdf
olarak kişinin kararı aşılanmak ise • Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Uz- 9. Favina M, Steinglass R, Fields R, Banerjee K,
karar onaylanmalı ve kişi aşılanma- manları Derneği, Türk Tabipler Birliği, Sawhneye M. Why children are not vaccinated: a
lıdır; kararsızlık/red devam ediyor Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derne- review of the grey literatüre, International Health
2012;4:(4):229–238.
ise kişi ile kesinlikle tartışılmamalı, ği aşılama ile hastalıkların tümünden 10. Büyükdemirci, Erkan, and Fatma Nur Baran
tekrar bir görüşme planlanarak kapı korunmayı önerdiği Aksakal. “Ankara İl Merkezindeki Bazı Aile
açık bırakılmalıdır. İlk görüşmede aşı Sağlık çalışanlarının bağışıklamaya Hekimlerinin Erişkin Aşılama Konusunda Bilgi ve
Tutumlarının Belirlenmesi.” 3. International 21.
kabulü sağlanamayan kişiler, daha ilişkin kapasitelerini artırmaya yönelik National Public Health Congress. 2019
sonraki görüşmelerde ikna olabilmek- çalışmalar ile varsa kendi kararsız- 11. Han-Yekdeş, Didem, Altunok A, Eskiocak M,
tedir. Kararsızlığın sürmesi halinde lıklarının giderilerek, günlük mesleki Marangoz B. “Bir Üniversite Hastanesindeki He-
kimlerin Bağışıklamayla İlgili Tutumları.” Klimik
il/ilçe aşı yönetim ekibi ile görüşme pratiklerinde bağışıklamanın yer Dergisi 33.3 (2020): 255-9
sağlanabilir. Bu görüşme yapılırken alması ve sağlık çalışanlarının insan 12. Han Yekdeş D. Edirne ilinde çalışmakta olan
aile sağlığı elemanlarının bağışıklama ve aşı tered-
bütüncül yaklaşılarak kişinin sosyal, hakkı, yaşam hakkı ve çocuk hakkı düdüne ilişkin bilgilendirme ve tutum geliştirilme-
kültürel özellikleri ve eğitim seviyesi bağlamında aşı savunuculuğu hayati sine yönelik müdahale çalışması. (Yayınlanmamış
Uzmanlık Tezi, Danışman Prof.Dr. Muzaffer
20
gözetilmelidir . önemdedir. Eskiocak), 2020 Edirne).
13. who.int [İnternet]. Report of the sage workıng
Aşı hakkında kararsız olan veya aşıyı Edirne ilinde tüm aile hekimlerinin ve group on vaccine hesitancy. https://www.who.int/
reddeden kişilerle görüşmede mutlaka aile sağlığı elemanlarının aşı kararsız- immunization/sage/meetings/2014/october/1_Re-
port_WORKING_GROUP_vaccine_hesitancy_fi-
aşağıdaki önemli noktalara değinilmiş lığı ve aşı reddi vakaları ile baş etme nal.pdf.
olunmalıdır: kapasitelerini artırmak için bağışıkla- 14. https://data.oecd.org/healthres/nurses.htm#in-
dicator-chart https://data.oecd.org/healthres/doc-
• Aşı ile önlenebilir hastalıkların, maya ilişkin bilgilerinin güncellendiği, tors.htm#indicator-chart
hastaneye yatış ve ölümlerle sonlana- aşılanmama olgusu ve aşı kararsızlığı/ 15. Çıraklı, Ü. 18 OECD Ülkesinde 2002-2018
bileceği reddini anladıkları ve buna yönelik Yılları Arası Kişi Başı Ortalama Hasta Muayene
Sürelerinin Karşılaştırılması. Sağlıkta Kalite ve
kanıta dayalı bilgiler ve doğru iletişim Akreditasyon Dergisi, 3(1), 48-59
• Ülkemizdeki vaka sayılarında ciddi tekniğiyle tutum geliştirmelerini amaç-
azalmalar görülen, bazı hastalıkların layan her iki müdahale çalışmasında 16. Topçu, S., Almış, H., Başkan, S., Turgut,
M., Orhon, F. Ş., & Ulukol, B. (2019). Evalu-
diğer ülkelerde yaygın olduğu ve ulus- sağlık çalışanlarının eğitimden olumlu ation of childhood vaccine refusal and hesitancy
intentions in Turkey. The Indian Journal of Pediat-
lararası seyahat edenlerle ülkemize etkilendikleri saptanmıştır 12, 21 . rics, 86(1), 38-43
getirilebildiği 17. A Global Strategy to Leave No one Behind:
Bütünüyle kamusal, güven ilişkisinin Immunization Agenda 2030 A Global Strategy To
• Aşılanmayan çocuğun, hastalığı di- sağlandığı etkili bir sağlık hizmeti Leave No One Behind. World Health Organizati-
ğer çocuğa (aşılanmak için çok küçük savunusu ve talebi, etkin bir birinci on: 2019 August:3-6 (Erişim tarihi:17.11.2019).
https://www.who.int/immunization/ia2030_Draft_
yaşta olan veya lösemi, diğer kanser basamak sağlık hizmeti, bağışıklama One_English.pdf?ua=1.
türleri gibi tıbbi durumdan dolayı hizmetlerini ile ilgili sorunların da 18. Definition of Vaccine Hesitancy, its Scope and
aşılanamayan) bulaştırabileceği Vaccine Hesitancy Determinants Matrix: Report of
The Sage Workıng Group On Vaccıne Hesitancy.
çözümü olacaktır.
World Health Organization: 01 October 2014:7-
• Eğer her anne baba çocuğunu aşılat- 13. https://www.who.int/immunization/sage/mee-
tings/2014/october/1_Report_WORKING_GROUP_
mazsa, bu hastalıkların toplumumuza vaccine_hesitancy_final.pdf
güçlü şekilde döneceği 19. Favina M, Steinglass R, Fields R, Banerjee K,
Kaynaklar: Sawhneye M. Why children are not vaccinated: a
• Aşılanmayan çocuğun toplum bağı- review of the grey literatüre, International Health
şıklığı (toplumun büyük çoğunluğu- 1. Larson HJ, et al. Measuring vaccine hesitan- 2012;4:(4):229–238
cy: the development of a survey tool. Vaccine
nun aşılanmasıyla bir hastalığa karşı 2015;33.34:4165-4175. who.int. [İnternet]. 20. who.int. [internet]. Health worker training
module: conversations with hesitant caregivers
korunma düzeyi) ile korunamadığı 2. Ten threats to global health in 2019. (Erişim pptx. (Güncellenme tarihi: Mayıs 2017, Erişim
Tarihi 20.02.2019). https://www.who.int/emergen-
cies/ten-threats-to-global-health-in-2019. tarihi: 14.11.2019). https://www.who.int/immuni-
• Kızamık ve boğmaca gibi bazı aşı 3. Gür, E. (2019). Aşı kararsızlığı-aşı reddi. Türk zation/programmes_systems/vaccine_hesitancy/en/
ile önlenebilir hastalıkların yaygın Pediatri Arşivi, 54(1), 1-2. 21. Marangoz B. Edirne ilinde çalışmakta olan
aile hekimleri ve Edirne ili aşı yönetim ekibini ba-
olduğunu ve yüksek aşılı toplumlarda 4. Eskiocak, M. & Marangoz, B. (2019). Türki- ğışıklama ve aşı tereddüdüne ilişkin bilgilendirme
ye’de Bağışıklama Hizmetlerinin Durumu. Türk
yaşayan aşılanmamış kişilere bulaşa- Tabipleri Birliği Yayınları ve tutum geliştirilmesine yönelik müdahale çalış-
ması, (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Danışman
bileceği 5. Yalçın S.S. Bakacak A.G. Topaç O. Unvacci- Prof.Dr. Muzaffer Eskiocak), 2019 Edirne
22 hekim sözü OCAK-ŞUBAT 2021