Page 29 - Hekim Sözü (Sayı 16) Temmuz-Ağustos 2021

DOSYA

mülki amiri, belediye başkanı, sağlık hizmetlerinin örgütlenmesi ve koru- örgütleri genel bütçeden finanse eder.
müdürü, hükümet tabibi gibi sivil yucu sağlık hizmetlerinin gelişiminde Hükümet tabiplerinin temel görevi de
yetkililerden oluşur. büyük emek harcar. Bu dönemde de tifüs, çiçek, tifo, dizanteri gibi hastalık-
koruyucu sağlık hizmetlerine büyük larla savaş olur. Birinci basmak sağlık
Hükümet tabibi olmayan mahalleler-
de, belediye tabibi hükümet tabipliği önem verilmiş; tedavi edici hizmetler hizmeti devlet tarafından örgütlü bir
vazifesiyle yükümlüdür. Hükümet ta- için yerel yönetimler yetkilendirilmiş- biçimde sunulmamaktadır. Bu hizmet
tir.
bipleri görevli oldukları bölgede; genel hekim muayenehanelerinde, hastane
sağlık durumunun tetkiki, tababet ile Sağlıklı insan gücü yetiştirmek ve poliklinikleri ve dispanserlerde sürdü-
ilgili kanun ve nizamnamelere uyulup bunun dengeli dağılımı için özel çaba rülür.
uyulmadığına dikkat edilmesi, aşıların harcanır (bu cümlede ne demek isten- 1946-1950 DÖNEMİ:
düzenli yapılmasının sağlanması, miş?); tıp fakültesi mezunlarına 1924 Dr. Cemal Or’un Etimesgut bölgesin-
yiyecek-içeceklerin sağlığa uygun olup yılında mecburi hizmet getirilir, yatılı de köylere sağlık hizmeti vermek için
olmadığının teftişi, salgın hastalıkların tıp talebe yurtları açılır. Hastanede geliştirdiği “kırsal bölge sağlık mer-
önüne geçilmesi gibi birçok vazife ile çalışan hekim ve diğer sağlık çalışanla- kezi”nden esinlenen Dr. Behçet Uz,
yükümlüdür. rına daha düşük ücret politikası benim- “köylerimizin çoğu sağlık yönünden
senerek hükümet tabipliği çekici hale
1921-1946 DÖNEMİ: istenilen seviyeye çıkarılamamıştır”
Kurtuluş savaşı yıllarında birçok getirilmeye çalışılır; devletin memur- yaklaşımıyla 40 köylük gruplar için
ülkede sağlık bakanlığı (SB) yokken 2 lara verdiği maaştan çok yüksek bir bir sağlık merkezi kurulmasını uzun
Mayıs 1920 tarihli Sıhhiye ve Muave- ücret sistemi kabul edilir. Bu dönemin vadeli bir plan olarak dile getirir. Ülke
neti İçtimaiye vekâleti kararı ile Dr. iki olumsuzluğu sağlık hizmetlerinin yedi sağlık bölgesine ayrılacak, her
Adnan Adıvar ilk Sağlık Bakanı olur. genel idareye bağlı olması ve tedavi bölgenin örgütlenmesi kendi kendine
Bu dönemde yeni bakanlığın elinde ve koruyucu sağlık hizmetlerinin tek yeterli olacaktır. 40 köy için on yataklı
sağlıkla ilgili hiçbir bir kayıt yoktur. elden yürütülememesidir. sağlık merkezi her sağlık merkezinde
Sağlık hizmetlerinin çağdaş anlamda 1929 yılında Etimesgut’ta “İçtimai iki hekim, bir ebe, bir sağlık memuru,
bir devlet görevi olarak ele alınması Hıfzıssıhha Dispanseri” küçük bir bir ziyaretçi hemşire bulunacaktır. Bu
TBBM hükümetinin kurulması ile bölgede koruyucu ve tedavi edici merkezler koruyucu ve tedavi edici
başlar. 1923 yılında ülkede 554 hekim, hizmetlerin tüm ülkeye yayılması için hizmetleri birlikte yürütecektir. Her
136 ebe, 202 hemşire bulunmaktadır. bir örnek olarak kurulur. Hükümet ko- bölgede bir tıp fakültesi açılacaktır.
Cumhuriyet Hükümetinin ilk Sağlık ruyucu hekimlik hizmetlerini, özellikle Ancak Behçet Uz’un bu planı uygula-
Bakanı Dr. Refik Saydam’dır. Sağlık salgın hastalıklarla savaş için kurduğu namaz. Her ilçeye bir sağlık merkezi

TEMMUZ-AĞUSTOS 2021 hekim sözü 27