Page 34 - Hekim Sözü (Sayı 16) Temmuz-Ağustos 2021
P. 34

DOSYA


            Saydam dedim, o içi dışı bir, tertemiz   Gazinosu’nda yedi. Gece saat 21.20   lira ile Süleymaniye Camii’nde ruhuna
            bir insan pırlantasıdır da ondan” deni-  sıralarında kaldığı Pera Palas Oteline   mevlit okutarak Dr. Refik Saydam’ı ilk
            lerek Saydam soyadı verildi. 1925’de   gitmek üzere ayrılırken uğurlayanların   kez anma kadirşinaslığını gösterdiler.
            İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesin-  ellerini sıktı. Neşeliydi. Bunda, me-  Başbakan Dr. Refik Saydam’ın 10
            ce ve ölümünden otuz iki yıl sonra   seleleri çözeceğine olan inancının da   Temmuz 1942 Cuma günü tren ile
            1974’de Çukurova Üniversitesi Tıp   payı vardı. Yanındakilerle, “İşte geldik   Ankara’ya getirilen cenazesi SSYB
            Fakültesince kendisine fahri profesör-  gidiyoruz, şen olsun Halep şehri!”   önünde yapılan tören sonrasında Ce-
            lük unvanları verildi.           diyerek şakalaştı.
                                                                               beci Asrî Mezarlığı’nda defnedildi.
            BAŞBAKAN                                                            “O hekimlik mesleğine onur veren-
            İsmet Paşa’ya sadık bir po-                                         lerdendi”
            litikacıydı, Atatürk paşayı
            azledince Celâl Bayar’ın                                             Prof. Dr. Nusret Fişek 1987’deki
            kabinesine bu nedenle                                                bir yazısında şöyle diyordu Refik
            girmedi.                                                             Saydam için;

            10 Kasım 1938’de Atatürk’ün                                          “Onun halkımızın sağlığına yaptı-
            ölümü ve İsmet İnönü’nün                                              ğı hizmeti değerlendirecek olanlar,
            Cumhurbaşkanı olması                                                  bugünü değil, 1920’li yıllardaki
            üzerine yeniden kurulan Celâl                                         durumu göz önünde tutarak yar-
            Bayar kabinesinde İçişleri                                            gıya varmalıdırlar. O zaman Refik
            Bakanı olan Dr. Refik Saydam,                                          Saydam’ın yaptığının “yoktan
            25 Ocak 1939’da Celâl Bayar’ın                                         var etmek” olduğunu anlayabi-
            Başbakanlıktan istifa etmesine                                         lirler. Gözlemleri ona salgınları
            üzerine Cumhurbaşkanı tara-                                            önlemenin ve sağlığı korumanın
            fından Başbakan olarak atandı.                                          en önemli sağlık hizmeti olduğu
            Başbakanlığı, İkinci Dünya                                              gerçeğini öğretmişti. Bu neden-
            Savaşı sancılarının ve ekonomik                                         le sıtma, trahom ve frengiyle
            buhranların ülkeleri sardığı,                                           savaş için özel bir örgütlenme-
            savaşın sınırımıza kadar geldi-                                          ye gitti. Yol gösterici olmak
            ği yıllara rastladı. Üç yılı aşan                                        için beş Numune Hastanesi
            Başbakanlığı döneminde de aynı                                           kurdu. Refik Saydam, halkın
            feragat, sabır ve titizlikle çalıştı.                                    sağlığını korumak ve herkese
            1939’dan yaşamını yitirdiği 1942                                         sağlık hizmeti götürmek için
            Temmuz’una kadar başbakanlık                                      uğraş vermenin ‘gerçek hekimlik’ ol-
                                              8 Temmuz 1942 tarihli Ulus Gazetesi
            yapan Saydam’ın “Devlet idaresi                                   duğunu anlayan ve yaşamını bu yola
            A’dan Z’ye bozuktur” sözü o dönem-                                adayan kahramanımızdır. O, hekimlik
            de çok tartışılmıştı.            Saat 23.30’da otele gelerek istiraha-  mesleğine onur verenlerdendi.”
            “İŞTE GELDİK GİDİYORUZ,          te çekilen Başbakan Refik Saydam,   Yaşamını koruyucu sağlık hizmetleri-
            ŞEN OLSUN HALEP ŞEHRİ”           yaklaşık 15 dakika sonra saat 23.45’de   nin gelişmesine adamış olan Dr. Refik
            2,3,4,5                          kalp bölgesinde hissettiği şiddetli bir   Saydam’ı minnetle anıyoruz.
            Son dönemde onu en fazla rahatsız   ağrı üzerine zili çalarak Özel Kalem
            eden sorun piyasadaki mal darlığıydı.   Müdürü Hakkı Şükrü Bey’i sordur-
            Milli Korunma Kanunu’ndaki cezaları   du. Hakkı Şükrü Bey bir fevkalâdelik   Kaynaklar
            ağırlaştırmıştı ama ihtiyaç maddeleri-  olduğunu sezip derhal pijamasıyla
            nin karaborsadan kurtulup piyasaya   Başbakan’ın odasına girdiğinde Dr.   1. Ortaylı İ. Sağlık ordusunun az bilinen komu-
            çıkmasını sağlamaya o önlem de   Refik Saydam, sakin ve her zaman-  tanlarından Dr. Refik Saydam. 2012.
            yetmemişti.                      ki nezaketi içinde “Bana bir fenalık   2. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sağlık
                                             geldi, bir anjin nöbeti beni sıkıştırıyor.   Bülteni, Dr. Refik Saydam özel sayısı. 1982. Cilt
            İstanbul’un iaşe (gıda) ve kışlık   Bir doktor bulsak fena olmaz, fakat   1, Sayı 3, sayfa 5-8.
            mahrukat (yakacak) durumu üzerinde   ortalığı telaşa vermeyin” dedi ancak   3. Ertek M, Dr. Hacıömeroğlu M. Hıfzıssıhha’nın
            inceleme yapmak için 3 Temmuz 1942   tıbbi müdahale yetiştirilemeden saat   duayeni: Dr. Refik Saydam. Sağlık Düşüncesi
            günü trenle Ankara’dan İstanbul’a ha-  00.40’da, henüz altmış bir yaşında   ve Tıp Kültürü Platformu. 2008. https://www.
            reket etti. 7 Temmuz 1942 Çarşamba   iken yaşama veda etti.       sdplatform.com/Dergi/121/Hiffizsihhanin-dua-
            günü, öğleden önce vilâyete giderek                               yeni-Dr-Refik-Saydam.aspx. İnternetten alınma
            ithalât ve ihracat firma sahipleriyle   Vefat haberinin duyulması üzerine, İs-  tarihi: 23.7.2021
            görüştü. O gün, akşam yemeğini ilgili   tanbul Leyli (yatılı) Tıp Talebe Yurdu   4. Öymen A. Bir Dönem Bir Çocuk. Doğan
            Bakanlık görevlilerinin ve Vali Dr.   öğrencileri, aldıkları aylık birer liralık   Kitap. 2005, 12. Baskı, sayfa: 326.
            Lütfi Kırdar’ın da bulunduğu Taksim   harçlıklarından topladıkları yüz altmış   5. Ulus Gazetesi. 8 Temmuz 1942, sayfa 1-2.

             32  hekim sözü  TEMMUZ-AĞUSTOS 2021
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39