Page 34 - Hekim Sözü (Sayı 16) Temmuz-Ağustos 2021

DOSYA

Saydam dedim, o içi dışı bir, tertemiz Gazinosu’nda yedi. Gece saat 21.20 lira ile Süleymaniye Camii’nde ruhuna
bir insan pırlantasıdır da ondan” deni- sıralarında kaldığı Pera Palas Oteline mevlit okutarak Dr. Refik Saydam’ı ilk
lerek Saydam soyadı verildi. 1925’de gitmek üzere ayrılırken uğurlayanların kez anma kadirşinaslığını gösterdiler.
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesin- ellerini sıktı. Neşeliydi. Bunda, me- Başbakan Dr. Refik Saydam’ın 10
ce ve ölümünden otuz iki yıl sonra seleleri çözeceğine olan inancının da Temmuz 1942 Cuma günü tren ile
1974’de Çukurova Üniversitesi Tıp payı vardı. Yanındakilerle, “İşte geldik Ankara’ya getirilen cenazesi SSYB
Fakültesince kendisine fahri profesör- gidiyoruz, şen olsun Halep şehri!” önünde yapılan tören sonrasında Ce-
lük unvanları verildi. diyerek şakalaştı.
beci Asrî Mezarlığı’nda defnedildi.
BAŞBAKAN “O hekimlik mesleğine onur veren-
İsmet Paşa’ya sadık bir po- lerdendi”
litikacıydı, Atatürk paşayı
azledince Celâl Bayar’ın Prof. Dr. Nusret Fişek 1987’deki
kabinesine bu nedenle bir yazısında şöyle diyordu Refik
girmedi. Saydam için;

10 Kasım 1938’de Atatürk’ün “Onun halkımızın sağlığına yaptı-
ölümü ve İsmet İnönü’nün ğı hizmeti değerlendirecek olanlar,
Cumhurbaşkanı olması bugünü değil, 1920’li yıllardaki
üzerine yeniden kurulan Celâl durumu göz önünde tutarak yar-
Bayar kabinesinde İçişleri gıya varmalıdırlar. O zaman Refik
Bakanı olan Dr. Refik Saydam, Saydam’ın yaptığının “yoktan
25 Ocak 1939’da Celâl Bayar’ın var etmek” olduğunu anlayabi-
Başbakanlıktan istifa etmesine lirler. Gözlemleri ona salgınları
üzerine Cumhurbaşkanı tara- önlemenin ve sağlığı korumanın
fından Başbakan olarak atandı. en önemli sağlık hizmeti olduğu
Başbakanlığı, İkinci Dünya gerçeğini öğretmişti. Bu neden-
Savaşı sancılarının ve ekonomik le sıtma, trahom ve frengiyle
buhranların ülkeleri sardığı, savaş için özel bir örgütlenme-
savaşın sınırımıza kadar geldi- ye gitti. Yol gösterici olmak
ği yıllara rastladı. Üç yılı aşan için beş Numune Hastanesi
Başbakanlığı döneminde de aynı kurdu. Refik Saydam, halkın
feragat, sabır ve titizlikle çalıştı. sağlığını korumak ve herkese
1939’dan yaşamını yitirdiği 1942 sağlık hizmeti götürmek için
Temmuz’una kadar başbakanlık uğraş vermenin ‘gerçek hekimlik’ ol-
8 Temmuz 1942 tarihli Ulus Gazetesi
yapan Saydam’ın “Devlet idaresi duğunu anlayan ve yaşamını bu yola
A’dan Z’ye bozuktur” sözü o dönem- adayan kahramanımızdır. O, hekimlik
de çok tartışılmıştı. Saat 23.30’da otele gelerek istiraha- mesleğine onur verenlerdendi.”
“İŞTE GELDİK GİDİYORUZ, te çekilen Başbakan Refik Saydam, Yaşamını koruyucu sağlık hizmetleri-
ŞEN OLSUN HALEP ŞEHRİ” yaklaşık 15 dakika sonra saat 23.45’de nin gelişmesine adamış olan Dr. Refik
2,3,4,5 kalp bölgesinde hissettiği şiddetli bir Saydam’ı minnetle anıyoruz.
Son dönemde onu en fazla rahatsız ağrı üzerine zili çalarak Özel Kalem
eden sorun piyasadaki mal darlığıydı. Müdürü Hakkı Şükrü Bey’i sordur-
Milli Korunma Kanunu’ndaki cezaları du. Hakkı Şükrü Bey bir fevkalâdelik Kaynaklar
ağırlaştırmıştı ama ihtiyaç maddeleri- olduğunu sezip derhal pijamasıyla
nin karaborsadan kurtulup piyasaya Başbakan’ın odasına girdiğinde Dr. 1. Ortaylı İ. Sağlık ordusunun az bilinen komu-
çıkmasını sağlamaya o önlem de Refik Saydam, sakin ve her zaman- tanlarından Dr. Refik Saydam. 2012.
yetmemişti. ki nezaketi içinde “Bana bir fenalık 2. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sağlık
geldi, bir anjin nöbeti beni sıkıştırıyor. Bülteni, Dr. Refik Saydam özel sayısı. 1982. Cilt
İstanbul’un iaşe (gıda) ve kışlık Bir doktor bulsak fena olmaz, fakat 1, Sayı 3, sayfa 5-8.
mahrukat (yakacak) durumu üzerinde ortalığı telaşa vermeyin” dedi ancak 3. Ertek M, Dr. Hacıömeroğlu M. Hıfzıssıhha’nın
inceleme yapmak için 3 Temmuz 1942 tıbbi müdahale yetiştirilemeden saat duayeni: Dr. Refik Saydam. Sağlık Düşüncesi
günü trenle Ankara’dan İstanbul’a ha- 00.40’da, henüz altmış bir yaşında ve Tıp Kültürü Platformu. 2008. https://www.
reket etti. 7 Temmuz 1942 Çarşamba iken yaşama veda etti. sdplatform.com/Dergi/121/Hiffizsihhanin-dua-
günü, öğleden önce vilâyete giderek yeni-Dr-Refik-Saydam.aspx. İnternetten alınma
ithalât ve ihracat firma sahipleriyle Vefat haberinin duyulması üzerine, İs- tarihi: 23.7.2021
görüştü. O gün, akşam yemeğini ilgili tanbul Leyli (yatılı) Tıp Talebe Yurdu 4. Öymen A. Bir Dönem Bir Çocuk. Doğan
Bakanlık görevlilerinin ve Vali Dr. öğrencileri, aldıkları aylık birer liralık Kitap. 2005, 12. Baskı, sayfa: 326.
Lütfi Kırdar’ın da bulunduğu Taksim harçlıklarından topladıkları yüz altmış 5. Ulus Gazetesi. 8 Temmuz 1942, sayfa 1-2.

32 hekim sözü TEMMUZ-AĞUSTOS 2021