Page 30 - Hekim Sözü (Sayı 19) Ocak-Şubat 2022

DOSYA

kimlikte ceza alma nedenleri arasında reddetmesi, normal veya sezaryen Sonuçlar hekimlerin tıbbi uygulama-
tıp eğitimindeki eksiklikleri işaret eden doğuma zorlamak, muayenehanede kü- da deneyimsizlik, bilgisizlik ve etik
tanı koymada ve tedavide sorunlar retaj işlemi yapmak, muayenede kızlık alanına giren ilgisizlik nedeniyle ceza
olmakla birlikte hak sahiplerini görüp zarı yırtılması ve psikoloji bozulması- aldıklarını, ancak bundan daha çok
muayene etmeden reçete/rapor düzen- na sebep olunması gibi etik sorunlar insanlar arası ilişkilere, yaşam tercih
lemek, uzmanlık dışı girişim ve estetik taşıyordu. ve kararlarına ilişkin etik alanına giren
uygulama sorunları çok daha fazlay- İç Hastalıkları alanında uzmanlık dışı konular nedeniyle soruşturulduğunu ve
dı. Ayrıca kanıta dayalı tıp dışında girişimler, örneğin dermatoloji alanına ceza aldığını düşündürmektedir.
uygulamalarla umut tacirliği yapılması, giren vitiligo hastalığının düzeleceği İnsanlar arasında ortaya çıkan etik
aşı karşıtı söylemlerle halk sağlığının umudu verilen hastanın tedavi sonun- sorunlar aile ve ailenin yaşadığı top-
tehlikeye atılması gibi konular da ciddi da lezyonlarının artması gibi olgular lumun değerlerine kadar uzanır. İsveç
bir yer alıyordu.
bulunuyordu. Üstelik bu tedavi sırasın- peyniri (Swiss cheese) modeline göre
Dikkati çeken bir başka önemli nokta da hastalardan yurt dışında yapılacağı (Resim 1.) bir hatanın ortaya çıkmasını
göz uzmanlığı alanındaki cezalardı. söylenen, maliyeti çok yüksek onlarca önlemek için çeşitli düzeylerde bari-
Bu cezalar tıbbi uygulamanın kendi- tahlil isteniyordu. yerler vardır. Ancak İsveç peynirindeki
sinden çok cami önü, kahvehane gibi Plastik ve Rekonstrüktif cerrahi uz- gibi bu bariyerlerde bulunan açıklık-
yerlerden hastane çalışanları tarafından manlığı ceza alan dosyalar arasında lardan kaçabilen davranışlar sonuçta
servislerle alınarak hastaneye götürü- ilk üç sırada yer almamakla birlikte hatayı ortaya çıkarabilir.
len şahısların bilgi verilmeden, ikna uygulama öncesi, sonrası resimlerinin Tıp alanında hatalı davranışı önleyen
edilerek katarak, blefarit gibi teşhislerle sosyal medyada paylaşılması ile rek- bariyerleri nerelerde ve nasıl sağlam-
ameliyat edilmesine dayanıyordu. Bu lam açısından yoğun tartışmalara konu laştırabiliriz? Tıp fakültesine genç eriş-
dosyalarda suç işlemi yapan hekime olmaktadır. kinler olarak gelen öğrencilere ve he-
değil hastane mesul müdürü hekime kimlere davranışlarının etik boyutunu
yönlendiriliyordu. Burada hekim Tıbbi hata çok çeşitli nedenlere bağlı sorgulama konusunda nasıl bir tutum
tercihlerinden çok sağlık sisteminin olarak ortaya çıkabilir. Sağlık siste- kazandırabiliriz? Özellikle sağlık ala-
hekimleri karar verici konumlarından mi, ülkenin sosyoekonomik, kültürel nında paradigmaların ve teknolojinin
uzaklaştırıp geri plana atması, ekono- koşulları, hekimlerin insani özellikleri büyük bir hızla değiştiği bir dönemde
mik nedenlerle girişimlere zorlaması gibi birçok faktör rol oynayabilir. hekimlerin bu fırtınada tutunacakları
söz konusuydu. Tıbbi uygulama hatalarına bağlı şika- değerleri nasıl oluşturabiliriz?
yetlerde de etik sorunlar vardı elbette
Kadın hastalıkları ve doğum alanında ancak tıbbi uygulama dışı cezalarda Bu amaçla Amerika Birleşik Devletleri,
kadın hastanın doğumda erkek doktoru etik sorunlar çok daha göze çarpıcıydı. Kanada ve Birleşik Krallık dahil olmak

28 hekim sözü OCAK-ŞUBAT 2022