Page 24 - Hekim Sözü (Sayı 19) Ocak-Şubat 2022

DOSYA

Kurul’un çalışma ilkelerinde yer alan
“oluşturulan görüşün meslek etik de-
ğerleri ve sağlık hakkı ile gerekçelendi-
rilmesi gerekliliği” vurgusu önemlidir.

TTB Etik Kurulu’nun 2017-2018 Ça-
lışma Raporunda belirtildiği gibi tıbbi
uygulamaların yarattığı değer sorunları ildirgeler TTB Etik Kurulu tarafından titiz bir çalışmay-
yanında teknoloji yoğun sağlık hiz-
metlerinin çeşitliliği ve neden olduğu Bla tek tek ele alınmış, düzenlenmiş ve tüm bildirge-
çok boyutlu ve karmaşık ikilemler, ler yedi çalışma grubunun koordinatörlerine geri bildirim
sağlık hakkının dönüştürülerek talebe vermeleri amacıyla tekrar iletilmiştir. Gelen katkılar dikka-
indirgenmesi, sağlık hizmetlerinin
metalaştırılması tıp etiğine olan gerek- te alınarak Etik Kurul tarafından son hali verilen bildirgeler
sinimi her geçen gün artırmaktadır. TTB Delegelerinin tartışmasına açılmak üzere 2019 yılının
Tıbbın uygulayıcısı olan hekimlerin Aralık ayında gerçekleştirilen TTB Olağanüstü Genel Ku-
ve TTB’nin bu değer tartışmalarının
dışında kalması olanaklı değildir. Bu ruluna getirilmiştir. Genel Kurul tarafından ayrıntılarıy-
sorumluluk gereği TTB bünyesinde la tartışılmış ve kabul edilmiştir. Bu kitap 71. Olağanüstü
Etik Kurul yapılanması oluşturulmuş
ve bugüne kadar çok değerli çalışmalar Genel Kurul’da kabul edilmiş bildirgelerle birlikte geç-
gerçekleştirilmiştir. 1990’lı yıllardan mişten gelen ve halen geçerliliğini koruyan tüm TTB Etik
beri süren bu çalışmalara katkı sunan Bildirgelerini kapsayacak şekilde düzenlenmiştir. Böylece
herkesin emeklerini saygıyla anımsa-
mak önemlidir. bildirgelerin bütünlüklü olarak sağlık ortamına sunulması
amaçlanmıştır. Etik Bildirgelerin hekimliğin mesleki de-
Etik bildirgeler hekimliğin binlerce
yıllık değerler bütününün mesleki ğerlerinin korunması ve geliştirilmesine katkı sunması en
uygulamalara ışık tutan rehberleridir. büyük dileğimizdir.
Mesleğin değerleri, mesleki bilgi biri-
kiminin, hastalıklardan korunma, tanı,
tedavi, rehabilitasyon süreçlerindeki
uygulamaların, bunlardan elde edilen
deneyimin insanlık yararına kullanıl-
masını, geliştirilmesini gerektirir. An-
cak hekimliğin değerleri bundan ibaret
değildir. Sağlığı etkileyen sosyal koşul-
ların, toplumsal eşitsizliklerin doğru- Böylesi dönemlerde insan hakları için güç odaklarının hekimler üzerinde
dan ve dolaylı etkilerinin insanların ihlallerinin güvenlik politikalarının baskı oluşturduğu dönemlerin tanıklık-
iyilik hallerini, sağlıklarını ve sağlık aracı haline getirildiği bilgisinden ları ile doludur. Bu bağlamda hekimle-
hizmetlerine erişimlerini nasıl olumsuz hareketle tutum almak da hekimlik rin yer aldığı “tıbbi!” deneylerin gad-
etkilediğinin bilgisiyle eşitsizliklerle değerlerinin olmazsa olmazıdır. İnsan dar örnekleri hekimlik tarihinin kara
mücadele de hekimlik değerlerinin bir hakları ihlalleri baskı rejimlerinin sayfalarına yazılmıştır. Bunların bir
gereğidir. Öte yandan gerek ekono- gündelik uygulamalarının içinde yer kısmı ifşa edilmiş, Nürnberg mahke-
mik, gerek sosyal koşullar nedeniyle almaktadır. Bu bağlamda işkence ve melerinde olduğu gibi hak ihlallerinin
ya da insanların kendilerine özgü kötü muamele başta olmak üzere her bileşeni olan hekimler açısından kısıtlı
özellikleri bakımından daha kırılgan, gün pek çok hak ihlali gerçekleşmekte- da olsa yüzleşme, yargılama ve adalete
görece daha riskli toplum kesimlerinin dir. İnsan hakları ihlallerinin egemen erişim süreçleri işletilmiştir. Tuskegee
gereksinimlerine duyarlı olmak da he- güçler tarafından güvenlik gerekçeleri vakasında olduğu gibi on yıllar sonra
kimlik değerlerinin bir bileşenidir. Etik ile “meşru” gösterilmeye çalışıldığı geç gelen bir özür gerçekleşmiştir. Ja-
bildirgeler bu süreçlerde hekimlerin zamanlarda, hekimlik değerleri bu ih- ponya’da 731. Birimde yaşanan vahşet
kılavuzu olacaktır. Ancak bildirgelerin lallerin tıbbi bulgularının belgelenme- için ne yazık ki aynı şeyi söylemek
alanı bununla sınırlı değildir. Çünkü sinde tutum almayı da gerektirmekte- olanaksızdır. Bu nedenle alanın mesle-
hekimlik değerleri zorlu koşullarda dir. Başka türlü adalete erişim, onarım ki değerler çerçevesinde düzenlenmesi
tutum almayı da gerektirir. İnsanlık ta- ve ihlallerin tekrarlanmaması mümkün çok önemlidir. Etik bildirgeler uzlaşma
rihi savaş, çatışma koşullarında artan olmayacaktır. Hekimlik tarihi mesleki metinleridir. Hekimliğin farklı alanla-
hak ihlallerinin tanıklığıyla doludur. bilginin kötüye kullanıldığı, bunun rının, sağlık alanındaki farklı disiplin-

22 hekim sözü OCAK-ŞUBAT 2022