Page 23 - Hekim Sözü (Sayı 19) Ocak-Şubat 2022

DOSYA

leri olmaksızın hekimlerin meslekle- lerinin ve mahremiyetin korunması ve güncellenmesinde önemli işleve
rini icra etmelerinin meslektaşlarınca konularında sorunlar barındıran teletıp sahiptir. 2018 yılında TTB Etik Kurulu,
engellenmesi konusunda oluşturulan uygulamaları ile ilgili görüş bildirdi. 2009 yılında kabul edilen ve yayınla-
görüş” de bu kapsamdaki çalışmalar- nan etik bildirgelerin güncellenmesi ve
dandır. Etik Kurul’un üçüncü uygulama alanı gereksinim duyulan başlıklarda yeni
da Mesleki uygulamalarımızla ilişkili bildirgeler geliştirilmesi amacıyla çalış-
Güncel ya da dönemsel olarak öne mevzuat ve düzenlemelerin tıp etiği ma başlattı. Tıp tarihi ve etik anabilim
çıkan etik sorunlar Etik Kurul’un diğer açısından değerlendirilmesidir. Örne- dalları, uzmanlık dernekleri ve tabip
çalışma alanıdır. “Salgınlara Yönelik ğin Sağlık Bakanlığının açlık grevle- odalarından, oluşturulması, geliştirilip
Türk Tabipleri Birliği Etik Kurulu rinde tıbbi müdahale ile ilgili “hayati güncellenmesi gereken bildirgelere
Görüşü” bu çalışmalardan biridir. tehlikeye girdiği veya bilincinin bozul- ilişkin önerileri istendi. Aralık 2018’de
2020 yılından itibaren yaşantımızı ve duğu hekim tarafından belirlenenler düzenlenen çalıştayda bu öneriler
mesleki uygulamalarımızı derinden hakkında, isteklerine bakılmaksızın doğrultusunda yedi çalışma grubu on
etkileyen pandemi, Etik Kurul’da ele derhal hastaneye kaldırılmak suretiyle dört bildirge üzerinde çalıştı. Çalış-
alındı. Etik Kurul tarafından; Hekimle- muayene ve teşhise yönelik tıbbi araş- ma gruplarında hazırlanan metinler
rin salgının yönetiminde ve toplumun tırma, tedavi beslenme gibi tedbirlerin TTB Etik Kurulu tarafından, gruplarla
bilgilendirilmesinde yol gösterici rolle- kişilerin hayatları için tehlike oluştur- iletişim sürdürülerek, gözden geçi-
rinin yanı sıra sorumluluk alanlarının mamak şartıyla uygulanması” şeklinde rildi. Bildirgeler, TTB delegelerinin
da belirlenebilmesi amacıyla bir görüş hukuki değerlendirmede bulunmuştur. tartışmasına açılmak üzere 2019 yılının
oluşturuldu. Bunun üzerine Etik kurul, ölüm orucu Aralık ayında gerçekleştirilen TTB
ve açlık grevleri eylemlerinde hekim Olağanüstü Genel Kuruluna getirildi.
Aşı konusunda tereddüt, aşı reddi ve tutumu üzerine tekrar görüş yayınladı. Genel Kurulda ayrıntılarıyla tartışıldı
aşı karşıtlığı olarak isimlendirilen yak- ve kabul edildi.
laşımları gösterenlerin giderek artması Bu kapsamda bir başka örnek, Etik
ile bunun sağlık hakkı ve toplumsal Kurul’un halen gündeminde olan TTB Etik Kurulu sözü geçen bu çalış-
bağışıklığın sürdürülmesi kavramları “Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde maları tıp etiği uzmanı, temel ve klinik
ile yarattığı çelişkiler Etik Kurulda Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri alanlardan hekimler ve farklı alanlar-
değerlendirildi ve “Aşı Konusunda Hakkında Yönetmelik” taslağıdır. Etik dan sağlık ve etik konuları üzerinde
Yaşanan Tereddütler, Aşı Reddi ve Aşı Kurul bu taslağı tıp etiği yönünden de- çalışan üyeler ile yürütmektedir. TTB
Karşıtlığı Konusunda Etik Kurul Görü- ğerlendirerek görüş oluşturmak üzere Etik Kurulu Çalışma İlkelerine göre
şü” başlıklı metin yayınlandı. çalışmaktadır. “Etik kurul; tıp etiği uzmanı, tıbbın
temel ve klinik çeşitli dallarından
Pandemi yönetiminde gerekli önlemler Etik kurulun Türk Tabipleri Birliği temsilciler ile Hemşirelik, Felsefe, Sos-
yerinde ve zamanında alınmadığı ve etkinlikleri içinde onlarca yıldır oluş- yoloji, Hukuk gibi alanlardan gelen,
aşının yaygın bir biçimde uygulanması turduğu görüş ve bunların gerekçele- sağlık ve etik konuları üzerinde çalışan
konusundaki sorumluluklar yeterince rine dair örnekleri artırmak mümkün. ve TTB Merkez Konseyi’nce belirle-
yerine getirilmediği için toplumsal Bunlara TTB web sayfasından elektro- nen 13’ü aşmayacak sayıda üyeden
bağışıklık sağlanamamış, son dönem- nik olarak ulaşılabilir. Kurul, bunların oluşur.” Kurul gerektiğinde üyeleri
de vakalar ve ölümler artmıştır. Bu yanı sıra Dünya Tabipler Birliği tara- dışında kişilerin görüşüne başvurabilir
durum devletin bireylerin ve toplumun fından oluşturulan metinlere de katkı ya da olguya özel geçici komisyonlar,
haklarının, refahının korunması için sunmaktadır. çalışma grupları kurulabilir.
belirli eylemleri zorunlu kılma yetkisi
olduğu göz önüne alınarak, zorunlu aşı Etik bildirgeler, hekimliğin farklı 2017’den beri içinde bulunduğum dö-
uygulaması tartışmasının gündeme gel- alanlarının, sağlık alanındaki farklı nemde, kurulun yaptığı yıllık çalışma
mesine yol açmıştır. Bu tartışma, Etik disiplinlerin bilgi ve deneyimleri ile programında yer alan konular ya da
Kurulun konuyu değerlendirilmesini oluşturulan uzlaşı metinleridir. Mesleki süreçte ortaya çıkan güncel sorunla-
gerektirmiştir. “Zorunlu Aşı Uygula- uygulamalarında hekimlerin en önemli rı önce kurul üyelerinden bir ya da
ması Hakkında Etik Kurul Görüşü” bu rehberidir. Etik bildirgeler değişen ikisi ele alarak etik kurulun görüşüne
bağlamda geliştirilmiştir. koşullara, günün gereksinimlerine göre zemin oluşturmak üzere bir hazırlık
yeniden gözden geçirilip, güncellenir. yapmaktadır. Sonrasında kurul bir
Bilgi-iletişim teknolojilerinin gelişmesi Bildirgelerin oluşturulmaları, geliştirilip araya gelerek bu zeminde, uluslararası
ve günlük yaşantımızda giderek etki- güncellenmeleri, hekimlerin seçilmiş belgeler, mevzuat, varsa daha önce
sini arttırması ile teletıp uygulamaları temsilcilerinin en geniş katılımlarıyla oluşturulmuş görüşler, Dünya Tabipler
da giderek yaygınlaştı. Pandeminin oluşturulan tartışma ortamında gerçek- Birliğinin görüşlerini dikkate alarak
çevrim için etkinlikleri artırması da leştirilmelidir. TTB Etik Kurulu gerek- gereksinimi karşılayacak, sorun ya da
bu artışı hızlandırdı. Etik kurul, sağlık sinimlerin belirlenmesi, bildirgelerin ikilemin çözümüne katkı sağlayacak
hakkına erişim, kişisel sağlık veri- geniş katılımla tartışılıp geliştirilmesi bir metin oluşturmaya çalışır. Etik

OCAK-ŞUBAT 2022 hekim sözü 21