Page 21 - Hekim Sözü (Sayı 18) Kasım-Aralık 2021

DOSYA

mümkün değil. Bu bağımlılık, büyü- sermaye kaçışını önlemek için yerel
mede ihracattaki “patlama”yı, “Bir paralarının faizini artırırken Türkiye,
atımlık barut” durumuna düşürüyor. aralık ayında yeni bir faiz indirimini
adeta şimdiden ilan etmiş gibi. Bu da
DÖVİZDE TIRMANMA dış kaynak girişinin daha da kuruması
İçeride, enflasyonun yüzde 20 ban- demek. Türkiye’nin risk pirimi Kasım
dından kısa sürede yüzde 25-30’a sıçra-
ması ihtimali güçleniyor. Bu fiyatlarla, ayı son haftasında 470-500 aralığında
sayıları 8 milyonu bulan geniş tanımlı dalgalandı. En yakın emsal ülkele-
işsizlerin, yarısına yakını asgari ücretli rin ise risk pirimi Türkiye’ninkinin
kesimlerin talep yaratması, tüketmesi yarısı bile değil. Bu da dövizin fiyatını
zorlaşıyor. yükseltecek olumsuz bir etken. Merkez
Bankası net rezervleri eksi 35 milyar
Enflasyon tırmanışında en önemli dolar olarak seyrediyor. Bu, Merkez
iki etken döviz fiyatlarındaki artışlar Bankası’nın rezerv kullanarak döviz
ve tarımda arz sorunu. Dövizdeki fiyatına ayar vermesini önlüyor.
tırmanışın, Türkiye’nin ya- Merkez Bankası’nın TL
pısal döviz harcayan ama faizlerini artırması ise
yeterli döviz kazanama- makro politika olarak
yan bağımlı bir ülke Erdoğan tarafından
olması ile doğrudan engelleniyor. Bu
ilgisi var. Tarımda- durumda döviz, hem
ki arz eksikliği ise 167 milyar doları
iktidarın tarımı ihmal bulan kısa vadeli dış
etmesi, desteklememesi, borç yükümlülükleri, hem
istikrarlı bir tarım programı yerleşiklerin dövize hücum-
olmamasından kaynaklanıyor ları karşısında savunmasız kalıyor ve
ve sonucunu yüzde 30’a ulaşan gıda
enflasyonu şeklinde ortaya koyuyor. iktidarın manipülatif çabaları yetersiz
kalınca kur, yeni ataklara geçiyor.
Büyüme, enfasyonun tırmanışı karşı-
sında sürdürülebilir değil. Enflasyonda BÖLÜŞÜM BOZULUYOR
tırmanış, yine döviz fiyatlarındaki Sürdürülebilirliği olmayan ve ülke
yükseliş ile hızlanacak. Burada hem riskini hızla artırıp geleceği yönetmeyi
iç hem dış olumsuz rüzgarlar etkili zorlaştıran 2021 büyümesi, milli gelirin
olacak. paylaşımı söz konusu olduğunda da
emek karşıtı. Gayri Safi Yurt İçi Hası-
törlerde üretim için ithal enerji girdi, Dünya ekonomisinde, ABD’nin faiz la’nın gelire göre dağılımı paylaşımın
makine-teçhizat kullanmak durumun- artırma takvimi yaklaşıyor ve bu, hep işgücü aleyhine seyrettiğini ortaya
da. İhraç amaçlı üretim olsa da, ithalat Türkiye gibi ülkelere küresel sermaye koyuyor.
yapılmadın bu üretimi sürdürmek akışını zorlaştırıyor. Emsal ülkeler
Milli gelirden, yatırımlar ve vergilerin
Gelirin İşgücü ve Sermaye arası Paylaşımı: 2020- çıkarılması sonrası elde edilen katma
2021 (9 ay), % değerin paylaşımında, işgücünün payı
yüzde 35 dolayına inerken, sermaye-
nin payı yüzde 65’e çıkmış görünüyor.
İşgücünün payı 2020’de yıllık olarak
yüzde 40’a çıksa da bu yılın ilk 9
ayında yüzde 40’ın altında, yüzde 39’a
inmiş görünüyor.

Baş edilmesi zor riskler, büyüme
temposundan daha hızlı ve iktidara
2020/1. Ç 2.ç 3.ç 4 ç 2021/1. Ç 2.ç 3.ç güvensizliği giderecek bir acil-erken
işgücü 48,3 46,4 35,6 34,5 43,7 39,8 35,3 seçime gidilmedikçe, riskler kartopu
Sermaye 51,7 53,6 64,4 65,5 56,3 60,2 64,7
gibi büyümeye aday.
Kaynak: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Donemsel-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-III.-Ceyrek:-Temmuz---Eylul,-2021-37183&dil=1

KASIM-ARALIK 2021 hekim sözü 19