Page 19 - Hekim Sözü (Sayı 18) Kasım-Aralık 2021

DOSYA

talep yükselttiler. Bunların hepsi sana-
yi çarklarının daha hızlı dönüşüne ve
üçüncü çeyrekte de canlılığa yol açtı.

RİSKİ UMURSAMADAN
TL’de hızlı değer kaybı ve bunun etki-
siyle yükselen enflasyon riskine aldırış
etmeden, daha çok siyasi kaygılarla,
ekonomiyi büyütmeye dönük politika-
ların ülke risk primini zaman zaman
500 puana kadar çıkardığı ve gelecek
yıla da önemli bir risk birikimi taşıdığı
gözleniyor.

Dolayısıyla büyüme, yüksek seyreder-
ken risk birikimi daha yüksek tempo-
da tırmanışını sürdürüyor denebilir.
Bunun özellikle 2022’de büyümeyi
hızla aşağı çekmesi bekleniyor.

2019 yılında yüzde 1, pandemi şart-
larında, 2020’de yüzde 1,8 dolayında
ancak büyüyen Türkiye ekonomisinin
2021’de büyüme temposunu hızla
yükseltmesinde, zorlanmış bir büyüme
hikayesi var. Bu büyüme “mucize”-
2019 yılında yüzde 1, pandemi sinin arka planında, mevcut iktidarın
19 yıllık tarihinde hiç yaşanmamış bir
şartlarında, 2020’de yüzde 1,8 yerel para erozyonu ve onun etkisiyle
gerçekleşen yıllık yüzde 20’nin üstüne
dolayında ancak büyüyen Türki-
çıkan bir enflasyon var.
ye ekonomisinin 2021’de bü-
Enflasyon gerçeği ile yüz yüze kalan
yüme temposunu hızla yükselt- dünyanın tüm gelişmiş ve gelişmekte

mesinde, zorlanmış bir büyüme olan ülkelerinde hükümetler, Merkez
Bankaları aracılığıyla politika faizlerini
hikayesi var. Bu büyüme “muci- yükseltip ekonomilerini soğutma-

ze”sinin arka planında, mevcut ya, dolayısıyla bilinçli olarak düşük
büyüme temposunu tercih etmeye
iktidarın 19 yıllık tarihinde hiç yönelirlerken, Türkiye’de Erdoğan
yaşanmamış bir yerel para eroz- iktidarı, hiçbir emsal ülkede görül-
meyen hararetteki enflasyonu dikkate
yonu ve onun etkisiyle gerçek- almadan Merkez Bankası’na üç ayda
400 baz puan indirme komutu verdi ve
leşen yıllık yüzde 20’nin üstüne
enflasyon yüzde 20’lerde seyrederken
çıkan bir enflasyon var. politika faizi yüzde 15’e indirildi. Böy-
lece mevduat sahipleri 5 puanlık nega-
tif faize mahkum edildiler. Bekleneceği
ve turizmin toparlanması, pandemiye ci enflasyonuna rağmen, Merkez gibi bunu kabullenmeyen TL mevduat
karşı aşı uygulamalarının artmasıyla Bankası’nın TL faizlerini, enflasyonu sahipleri hızla dövize yöneldiler ve/
normale yönelişin, özellikle hizmetler bastırmak amacıyla artırmak yerine, veya konut, otomobil, diğer dayanıklı
sektöründeki toparlanmanın etkili büyümeye rüzgar olması için indirme- tüketim malları, irili ufaklı girişimciler
olduğu görünüyor. si, yerli para birikimlerini enflasyona aramalı, hammadde stoku yapmaya
karşı korumak arayışında olanlarda, yöneldiler.
Milli gelirdeki büyümede iç talebin, harcamaları öne çekme davranışına da
özellikle yüksek enflasyon karşısında yol açtı. Birçok dayanıklı, dayanıksız Öyle ki, banka mevduatlarının dövize
öne çekilmiş harcamaların ayrıca rolü tüketim ürünlerine talep canlandı, yönelmeleri, yani yeni bir “Dolarlaş-
önemli. Yüzde 20’yi bulan tüketi- hammadde kullanıcıları da stok amaçlı ma” dalgası ile, 22 Kasım’da genelde

KASIM-ARALIK 2021 hekim sözü 17