Page 37 - Hekim Sözü (Sayı 17) Eylül-Ekim 2021
P. 37

DOSYA


                                                                              Savaş olarak hastalık metaforuna
                                                                              karşı koymanın en kolay yollarından
                                                                              biri, tıp hakkında konuşurken askeri
                                                                              metaforları kullanmaktan kaçınmaktır.
                                                                              Enfeksiyonla mücadele gibi terminolo-
                                                                              jiyi enfeksiyon tedavisi ile değiştirmek
                                                                              basit bir adım olabilir.
                                                                              Bilimsel dogmatizme düşmeden “al-
                                                                              ternatifi olmayan” tıbbı şarlatanlıktan
                                                                              korumanın en etkin yolu, bu uygula-
                                                                              maları bilimsel yöntemlerle test ederek
                                                                              yarar ve zararlarını ortaya koymak ve
                                                                              hastalarımıza elimizden geldiğince
                                                                              yakın olmaktır.





                                                                              KAYNAKLAR
                                                                              Ceylan, Y. (2015). Doktorluktan Hekimliğe.
                                                                              İstanbul: Tabip Odası
                                                                               Einterz E. M. (1992). The poor need no
                                                                              more charlatans. Lancet (London, Eng-
                                                                              land), 339(8796), 795–796. https://doi.
                                                                              org/10.1016/0140-6736(92)91908-q
                                                                              Ernst E. (2010). Winnowing the chaff of charla-
                                                                              tanism from the wheat of science. Evidence-based
                                                                              complementary and alternative medicine: eCAM,
                                                                              7(4), 425–426. https://doi.org/10.1093/ecam/
                                                                              nen089
                                                                              Gawande, A. (2016). Komplikasyonlar: Bir cer-
                                                                              rahın kusurlu bir bilim üzerine notları. İstanbul:
                                                                              Koton kitap.
            mar edilmelerinin önüne geçebilmek   göremedikleri ilgi nedeniyle şarlatan-  Jordan G. A. (1917). THE ILLEGAL PRACTITIO-
            için öncelikle kimleri, hangi yollarla   lara yönelen insanlar açısından da   NER, FAKERS AND CHARLATANS. American
            ikna ettikleri konusunda ciddi araş-  yararlı olacaktır.          journal of public health (New York, N.Y.: 1912),
                                                                              7(9), 725–732. https://doi.org/10.2105/ajp-
            tırmalar yapılmalıdır. Bu yönelimde   Hastaların hepsine şarlatanlığın   h.7.9.725-a
            etkin olan ekonomik, sosyal, kültürel   yaygın olduğu GATT uygulamaları   Modern Tıbba Saldırmanın Dayanılmaz Hafifliği
            faktörler belirlenmelidir.       hakkında kanıta dayalı rehber sunul-  ve Tıbbın Şarlatanlarının 10 Ortak Özelliği
                                                                              SAKIN KANMAYIN, SAĞLIĞINIZDAN OLMA-
             İnsanların kullandıkları GATT uygu-  malıdır. Rehberde bu uygulamalarla   YIN! - Google’da Ara
            lamalarını hekimlerinden gizledikleri,   ilgili bilimsel kanıtların ne sonuçlara   Morris L. (2009). Şarlatanlığın tarihi. Ayşe Kum-
            hekimlerin de bu konuda bir sorgu-  vardığı, hastaların anlayacağı popüler   rular, Fahri Özdemir (Çev). İstanbul: Kırmızı
            lama yapmadıkları anlaşılmaktadır.   bilim diliyle anlatılmalıdır.    Singh M. (2017). The cultural evolution of shama-
                                                                              nism. The Behavioral and brain sciences, 41, e66.
            Oysa öykü alırken hastaların GATT   Hastaya farklı tedavi seçenekleri hak-  https://doi.org/10.1017/S0140525X17001893
            uygulamaları yönünden sorgulanma-  kında bilgi vermek ve kendisi için en
            sında yarar vardır. Hatta belli bir yön-  uygun tedaviyi seçmeye teşvik etmek,   TIBBİ ŞARLATANLAR 2 – Tekin AkpolatTütüncü
                                                                              S., Etiler N. Tıbbın alternatifi olmaz! Geleneksel
            temle yapılan bu sorgulama önemli so-  hasta özerkliğine saygı duymayı ve   alternatif ve Tamamlayıcı tıp
            nuçları olan araştırmalara dönüşebilir.   daha eşitlikçi bir ilişki kurmayı sağlar.   Uygulamaları. Ankara: Türk Tabipleri Birliği
            Ayrıca, şarlatanlarca suiistimal edilen                           Tıp etiği açısından tıpta şarlatanlık, yasal ve etik
            insanlara daha yakın ve hoşgörülü   Sağlık hizmeti bir ekip işidir ve bu   yönleriyle Türkiye’de tıbbi malpraktis (aysegulyil-
            olmak sorunu daha yakından tanıma-  konuda eczacılardan destek alınabilir.   dirimkaptanoglu.com)
            mıza olanak sağlayacaktır.       Çünkü ülkemizde çoğu kez eczacılar   Vineis P. (2004). Evidence-based medicine and
                                             hastaların sağlık danışmanı rolünü   ethics: a practical approach. Journal of medical
            Önümüzdeki yılların getireceği tek-  üstlenmişlerdir. Eczacılar, reçeteye   ethics, 30(2), 126–130. https://doi.org/10.1136/
            nolojik gelişmelerin, iş yükümüzün   bağlı olmayan, özellikle bitkisel ürün-  jme.2003.007211
            önemli bir kısmını alarak hastalarımı-  ler konusunda hastaları yan etkilerin   Widder, R. M., & Anderson, D. C. (2015). The
            za daha çok zaman ve ilgi gösterebil-  görülme sıklığı ve bunların nasıl yöne-  appeal of medical quackery: a rhetorical analysis.
                                                                              Research in social & administrative pharmacy:
            memize olanak sağlaması, dostumuz   tileceği, hangi tedavilerin daha etkili   RSAP, 11(2), 288–296. https://doi.org/10.1016/j.
            olması da mümkündür ve hekimlerden   olduğu ve maliyet hakkında eğitebilir.   sapharm.2014.08.001


                                                                                     EYLÜL-EKİM 2021  hekim sözü  35
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42