Page 34 - Hekim Sözü (Sayı 17) Eylül-Ekim 2021
P. 34

DOSYA

                                   Şarlatanlık ve tıp






                                                    Nergis Erdoğan  *




































                      Şarlatanlar “doğa bizi iyileştirecek güçlere sahiptir, doğadan gelen bitki
                    ve diğer her şey faydalıdır ve zararsızdır, ilaçlar kimyasaldır, zehirdir, bin
                        bir tür yan etkileri vardır” gibi halkın yaygın inançlarını kullanırlar.










                 arlatanlık “karşısındakini çeşitli   hatta zararlı olabilen, yalancı bilimle   lavman yapmak dışında tedavi olanağı
                 yollarla kandıran, dolandıran,   süslenmiş iddialar barındıran uygu-  olmayan hekimleri şarlatanlıkla suçla-
            Şçok konuşan, sahtekâr, bilir    lamalar söz konusudur. Uygulayan   yabilir miyiz? Onlar hastalığa neden
            geçinen kimse” anlamına gelen bir   bunlara inanabilir veya inanmayabilir.   olduğuna inandıkları kötü ruhları, saf-
            sözcük. Tanımlarda “doktorluk ehli-  Ancak bir iddia karşısında inanmak   raları hasta insandan uzaklaştırmaya
            yeti olmadığı halde doktorluk yapan   bilgiye göre daha zayıf bir kanıttır.   çalışıyorlardı ve dönemlerinin en geliş-
            kimse, sahte doktor” anlamları da yer   Çünkü bilginin özelliklerinden birisi   kin bilgi düzeyiyle davranıyorlardı.
            alıyor. Buradan sağlık alanının ve he-  gerekçelendirilebilir olmasıdır.   Ancak günümüze geldiğimizde şarla-
            kimliğin şarlatanlığa uygun bir zemin   Mesleki pratiğimizde gerekçelerimiz   tanlık tanımı daha kolay ve anlaşılır
            oluşturduğu anlaşılıyor. Bu açıdan   neye dayanır? Bu noktada geçmişle   oldu. Çünkü tanı ve tedavilerimizde
            işini güncel bilgi birikimini kullanarak,   günümüz arasında çok önemli farklar   elimizdeki en önemli yöntem “bilim”
            meslek etiği kurallarına uyarak yapma-  var. Hastalıkların tanrıların gazabına,   birçok alanda açıklamalar getirebili-
            ya çalışan hekimler açısından, sayıları   kötü ruhlara bağlı olduğuna inanılan   yor. Onun desteğiyle yeryüzünden
            az da olsa hekimlik yetkisi olanların   İnsanlığın ilk dönemlerinde kabilenin   bazı hastalıklar siliniyor, insan yaşamı
            şarlatanlığı önemli bir sorun.                                    uzuyor, kalitesi artıyor. İyi kaliteli
                                             büyücüsüne, şifacılara şarlatan diyebi-  bilimsel yöntemlerle hangi tedavinin
            Hekimlikteki şarlatanlıkta günün bilgi   lir miyiz? Birkaç yüzyıl öncesine kadar   işe yaradığını, hangisinin yaramadığını
            birikimine uygun olmayan, yararsız ve   ellerinde kan almak, kusturmak ve   kestirebiliyoruz.

            *   Prof. Dr., İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Ana Bilim Dalı  Ancak ilginç, “her gelişme karşıtını da

             32  hekim sözü  EYLÜL-EKİM 2021
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39