Page 32 - Hekim Sözü (Sayı 15) Mayıs-Haziran 2021
P. 32

için, sağlık konusunda da, kaynakları-  sahip olmuştur ve sağlık harcama-  lerin daha da artacağı ve sermayenin
            mız sınırlı özrünün arkasına sığınmış   larının %13,7’sini oluşturmaktadır.   sağlık alanını tek başına yürütmek
            ve hem COVID-19 hem de başka     Son 20 yılda, özel sigorta şirketlerinin   isteyeceği, kamunun tamamen bu
            hastalıklar nedeniyle emekçilerin daha   pazar payı %47 oranında artmıştır.   piyasadan çekileceği açıktır.
            çok hastalanıp daha çok ölmesine göz   Maliyeti sınırlamak için tüm Avrupa
            yummuştur.                       ülkelerinde teminat paketleri daraltıl-  Sağlık hizmetlerinden kamunun çe-
                                             mış ve maliyeti paylaştırmak için katkı   kilmesi ile birlikte hekim ücretlerinin
            Avrupa’da uygulanan politikalar   payları artırılmıştır. Sonuçta kamunun   ödenmesi için finansmanda değişiklik-
            egemenler tarafından sağlık giderleri-  üzerindeki sağlık “yükünden” kurtul-  ler olacaktır. Günümüzde Avrupa’da
            nin artmasına bağlanmaktadır. Oysa   mak için özel sağlık sektörüne destek   birinci basamak sağlık hizmetinde ça-
            amaçlanan sermayenin daha fazla   verilmiştir.                    lışan hekimlerin çoğunlukla kişi başı-
            sömürüsüdür. 2013 yılında yayınlanan                              na veya verdikleri hizmet karşılığında
            bir çalışmaya göre on üç Avrupa ülke-  Reel sosyalizm yaşanan ülkelerde de   ödeme aldıkları görülmektedir. Sadece
            sinde gelir dağılım eşitsizliğinin artışı   aynı yıllarda özel sektör açısından bir   dört Avrupa ülkesinde (Portekiz, İs-
            ile sağlık harcamalarında kamunun pa-  patlama gerçekleşmiştir. 1992’de Çek   veç, Slovenya ve Finlandiya) hekimler
            yının azalması korelasyon göstermiş;   Cumhuriyetinde özel hastane yatakla-  verdikleri hizmete ve başvuran kişi sa-
            solun güçlü olduğu ülkelerde ise kamu   rının payı %0,3 iken bu oran 2008’de   yısına bakılmaksızın maaş almaktadır.
            payında artma olmuştur. Avrupa’da   %28,7’ye yükselmiştir. Polanya’da özel   Sadece üç Avrupa ülkesinde birinci
            hastalar birçok sağlık hizmeti için kat-  hastane yatak sayısı aynı yıllar ara-  basamak, poliklinik ve hastanede
            kı payı vermektedir. Birinci basamak,   sında 47 kat artış göstermiştir. Benzer   çalışan hekimler verdikleri hizmete ve
            hastane başvurusu, laboratuar testleri,   artışlar özel sağlık sektöründe çalışan   başvuran kişi sayısına bakılmaksızın
            görüntüleme yöntemleri veya reçete   hekim oranlarında da görülmüştür.   maaş almaktadır. Diğer ülkelerde ise
            edilen ilaçlardan herhangi biri için kat-  Çek Cumhuriyeti’nde 2000’lerin   sıklıkla verdikleri hizmete göre ödeme
            kı payının ödenmediği Avrupa ülkesi   başında özel çalışan hekim oranı   almaktadırlar.
            yoktur. Tüm Avrupa’da reçete edilen   %95’a, Slovakya’da %98’e yükselmiş-
            ilaçlar için katkı payı alınmaktadır.   tir. İsveç’te 2000’lerin başında her beş   Sonuç olarak post-Fordist üretim
            Sağlık için harcanan her beş dolardan   sağlık emekçisinden biri özel sektörde   rejimleriyle yükselen 40 yıllık neolibe-
            biri direk cepten yapılan harcamalar   çalışmaya başlamıştır.     ralizm, kamuyu halk sağlığı krizleriyle
            şeklinde olmuştur. Almanya’da on                                  yüzleşmeye tamamen açık ve hazır-
            yıllık sürede cepten harcamalarda   Her beş kişiden birinin özel sağlık   lıksız bırakmıştır. Kapitalizmin 2008
            %87’lik bir artış olmuştur. En son   sigortasına sahip olduğu Birleşik Kral-  krizi sonrasında “uygar” Avrupa’da
            yapılan bir analize göre cepten sağlık   lık’ta yapılan bir çalışmaya göre daha   kamu; verimlilik, desantralizasyon
            harcamalarındaki %10’luk bir artışın   uzun hastane bekleme süreleri daha   gibi içi dolu olmayan ifadeler ile
            COVID-19 vakalarında %4,3’lük ve   yüksek özel sağlık sigortası preva-  maliyetlerin yüksekliğini belirterek
            COVID-19 ile ilişkili ölüm oranındaki   lansı ile ilişkilidir. Spesifik olarak, 10   finansmandan çekilmeye başlamış,
            %4,9’luk bir artışla ilişkili olduğunu   haftalık medyan yatan hasta bekleme   küçülmeye gitmiş ve alanı sermayeye
            ortaya konmuştur.  Bu oran Almanya   sürelerindeki artış, %2-8 puan daha   bırakmıştır. Piyasalaşma ve kamu-
            gibi pandemi dönemini iyi atlattığı   yüksek özel sağlık sigortası prevalan-  nun sağlık kaynaklarını azaltması
            söylenen bir ülkede bile, COVID-19   sına denk gelmektedir. Bu nedenle   eşitsizlikleri artıracaktır. Eşitsizlikle-
            ile ilişkili ölüm oranındaki %42’lik   kamu kaynaklarının kısılması ve   rin artmasının burjuvazinin sınıfsal
            artışın neoliberal politikalar nedeniyle   kamuda verimlilik adı altında yeterli   çıkarlarıyla uyumlu olduğu açıktır.
            olduğunu düşündürtmektedir.      değil yetebildiği kadar sağlık çalışanı   Sağlık emekçileri ya piyasalaşma ile
                                             istihdam edilmesi nedeniyle oluşan   birlikte gelen kaderlerine razı olacak
            Cepten harcamalar artık en önemli   uzun bekleme sürelerinin sağlığı piya-  ve burjuvazinin çıkarlarını “sadakatle”
            sağlık finansman payı olarak kabul   salaştırdığı söylenebilir. Öte yandan   gözetecek ya da örgütlenerek, emeği,
            edilirken, bu harcamaların artması ve   aynı çalışmada daha yüksek özel   etik değerleri koruyarak iyi hekimlik
            kamunun sağlığın finansmanından   sağlık sigortası kapsamı ile özel sağlık   ve iyi insanlık için burjuvaziye karşı
            çekilmeye başlaması, özel sigortacılık   hizmeti arzı arasında pozitif bir ilişki   gelecektir.
            oranlarında artışı beraberinde getir-  saptanmıştır. Özel sektör hasta yatak-
            miştir. Cepten yapılan harcamaların   larının sayısının bin kişi başına bir
            hem artışının nedeni hem de sonucu   artması, yaklaşık %23-29 puan daha
            olarak Avrupa’da sağlık sistemlerinde   yüksek özel sağlık sigortası prevalansı
            son 30 yıldır özel hastane ve de özel   ile ilişkili bulunmuştur. Önümüzdeki
            sağlık sigortası olan kişi sayısı ve   20 yılda özel sektörün yatak sayısının
            oranında artış olmuştur. DSÖ’nün ve-  en az iki katına çıkacağı düşünüldü-
            rilerine göre Fransa ve İsviçre’de özel   ğünde özel sağlık sigortası oranının en
            sağlık sigortası oranı %50’lere ulaşmış-  az %60’lara ulaşacağı tahmin edilebi-
            tır. Fransa’da, özel sağlık sigortası son   lir. Buna ikincil olarak bir tür mülkiyet   Kaynakçayı görmek için
            on yılda yüksek bir kapsama alanına   devri olarak kabul edilen özelleştirme-  QR kodu telefonunuza okutun

             30  hekim sözü  MAYIS-haziran 2021
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37