Page 31 - Hekim Sözü (Sayı 15) Mayıs-Haziran 2021

DOSYA

yükselmiş; Nisan 2020’de yayınla- Katalan bölgesi ve İtalya’nın Veneto
nan bir raporda pandemide bölgenin bölgesi gibi alanlar, kolaylıkla şüpheli
durumu “özel ve kamu kliniklerinin vaka takibi yaparak, evde yatan hasta-
vergi mükelleflerinin parası için lara etkili bakım sağlayarak, uzaktan
rekabet eden yerler haline gelmesi” izleme biçimleri düzenleyerek hastaları
Oysa pandemik şeklinde tanımlamıştır. Bilim insanları evde takip edebildiler.
krizin bir defa daha da Lombardiya’nın sağlık sisteminin Sağlığı piyasalaştıran reformlar,

gösterdiği gibi, “önleme yerine kâr” hedeflediğini ve hastalar ve sağlık çalışanları arasında
“sağlığı bir metaya” dönüştürdüğünü
birinci basamak ve belirtmiştir. Yapılan kamu inceleme- eşitsizliği teşvik eden ve sağlık hizmeti
sunumunun kamusal olması gerekliliği
topluma yönelik sağ- sinin sonucunda yazılan şu beyan da doğasını aşındıran “pazarlar” yara-
aslında her şeyi açıklamaktadır; “Bir
lık hizmetlerinin iyi pandemi için hazırlanmak, gerekli tılmasına yardımcı olmuştur. Dünya

olduğu bölgeler, her olmaması umuduyla para harcamayı Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) ne kadar
zengin ya da fakir olduğuna ya da
içerir. Bu, ancak kâr güdüsünden
türlü sağlık krizin- kurtulmuş kamu sektörünün başarabi- sağlık sistemini nasıl organize ettiğine
den daha az etkile- leceği bir şeydir.” bakmaksızın, her ülkenin nüfusunun
sağlığını iyileştirmek, vatandaşların
necektir. Pandeminin vurduğu bir diğer ülkede, meşru beklentilerine cevap vermek ve
İspanya’da da durum farklı değildir. kötü sağlık maliyetlerine karşı finansal
İspanya’nın GSYİH’sı son 10 yılda koruma sağlamak şeklinde üç hedefe
%8,6 büyüse de, kamunun sağlık har- odaklanan bir sağlık sistemine sahip
camaları %11,2 azalmıştır. Madrid’de olmasını belirtmesi de bu politikaların
COVID-19 krizinin vurmasından sonucudur.
hemen önce yapılan yakın tarihli bir
araştırma, özel sağlık hemşirelerinin Avrupa 2015 yılında, sağlık hizmetle-
iş yükünün kamu sağlık hemşirele- rine erişim ve kalite endeksi açısından
rinden daha yüksek olduğunu (günde dünyanın zirvesinde kabul edilmesine
ortalama beş hasta daha fazla), maaş- rağmen, neoliberal politikalara ikincil
larının ise %20-25 daha az olduğunu olarak zayıflatılmış sağlık sistemleri-
göstermiştir. Özel hastanede çalışan nin yaşadığı pandemi, tüm toplumu
hemşirelerin %82’si, personel sayı- geri dönüşü olmayan sonuçlarla
sının kaliteli iş yapmak için yetersiz çöküşün eşiğine getirmiştir. Yıllardır
olduğunu düşünmektedir. Öte yandan sermayenin ihtiyaçları doğrultusunda
İspanya’da sağlık için harcanan her 10 örgütlenen, her seferinde toplumsallığı
Euro’dan ikisinin özel şirketlere gittiği değil bireyselliği öne çıkaran Avrupa
belirtilmektedir. 2012 yılında İspanyol kapitalist sağlık sistemleri, pandemi
Hükümetinin aldığı karar ile sağlık ça- döneminde sınıfta kalmıştır. Sosyalist
lışanı sayısında %6 oranında azalmaya örgütlenmeye giden Küba ve Vietnam
2015’de her üç yataktan ikisi devletin gidilmiştir. gibi ülkelerde emekçi sınıflar salgın-
elindedir. Geçmiş yılları inceleyen dan çok iyi korunmuşlardır. Dünyada
bir çalışmada kardiyak muayene olan Avrupa’da koruyucu sağlık harcama- bin kişi başına düşen sağlık emekçisi
her dört kişiden biri; kadın doğum ları 2017’de cari sağlık harcamalarının sayısında lider olan Küba’da hastane-
ve jinekolojik muayene olan her iki ortalama %2,7’sini (genel bütçenin lerdeki sağlık emekçilerinin örgütsel
kadından birinin özel sektöre gittiği %0,1) oluştururken, yıllar geçtikçe bu dağılımında bir sıkıntı yaşanmamıştır.
belirtilmiştir. oran azalmıştır. Bunun temel nedeni Vietnam sağlık sisteminin örgütlenme
koruyucu hizmetlerin toplum üze- modeli ile üçüncül temaslıları bile
İtalya’nın en zengin bölgesi olarak rindeki faydalarının, genellikle çok birinci basamak sağlık kurumlarında
kabul edilen Lombardiya, pandemiden uzun sürede ortaya çıkması nedeniyle teste tabi tutabilmiş ve geliştirdik-
önce yıllık cirosu 7,8 milyar Euro olan yönetenlerin kendilerini seçmenlere leri karantina evleri ile yayılımı son
dünyanın “en verimli” ikinci sağlık pazarlamak için daha az çekici bul- 14 ayın altısında sıfıra indirmiştir.
sistemine sahip olarak tanımlanmakta ması ve tabi kapitalizmin kendisidir. Resmi verilere göre Vietnam’da son
iken İtalya’da pandeminin merkez Oysa pandemik krizin bir defa daha dört aydır COVID-19 nedenli ölüm
üssü oldu ve tüm dünya bölgenin gösterdiği gibi, birinci basamak ve gerçekleşmemiştir. Salgınla mücade-
adını öğrendi. Lombardiya’da 2008 topluma yönelik sağlık hizmetlerinin le ediyormuş gibi yapan kapitalizm
yılında özelleştirmelerin patladığı iyi olduğu bölgeler, her türlü sağlık ise tüm emekçileri diğer önlenebilir
bilinmekteydi. 2010-2020 yılları ara- krizinden daha az etkilenecektir. hastalıklar ile mücadelede de yalnız
sında, özel tesisler tarafından alınan Daha sağlam temel sağlık sistemlerine bırakmıştır. Sermaye için her seferinde
kamu fonlarının payı, %30’dan %50’ye sahip olan İskandinavya, İspanya’nın sınırsız kaynaklar sunarken emekçiler

MAYIS-haziran 2021 hekim sözü 29