Page 15 - Hekim Sözü (Sayı 16) Temmuz-Ağustos 2021

DOSYA

bu gelişmelere olan tepkilerini gençle- DİPNOTLAR
rin tıbbın alanının dışındaki konularla
1
uğraştıklarını ve hekim olmayanların Charters, Erica, and Richard A. McKay. “The
history of science and medicine in the context of
alana dâhil olduklarını ifade ederek COVID-19.” Centaurus 62, no. 2 (2020): 223-233.
göstermişlerdi. Journal of the History 2 Martin Dinges, “Social History of Medicine
13
of Medicine’in editörü “tıp olmadan in Germany and France in the Late Twentieth
Century: From the History of Medicine toward a
tıp” çalışıldığından şikâyet ediyordu. 14 History of Health,” Locating Medical History: The
Stories and Their Meanings. Yayına hazırlayanlar
SONUÇ Frank Huisman ve John Harley Warner içinde
209-36. Baltimore & London: The Johns Hopkins
Bugünkü tartışma, her ne kadar tıp ve University Press, 2004, 209.
tarih kökenli tıp tarihçileri arasında- 3 Mary Lindemann, Erken Modern Avrupa’da
ki mücadelenin sürdüğünü gösterse Tıp ve Toplum, Çeviren Mehmet Doğan. İstanbul:
de arada kurulabilecek işbirliğinin Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2013, 17.
öneminin de vurgulandığı bir zemine 4 Richard J. Evans, Death in Hamburg: Society
and Politics in the Cholera Years, 1830-1910 (Ox-
ilerlemiştir. Henüz 1989’da Avustral- ford: Oxford University Press, 1987), Charles E.
ya Tıp Tarihi Derneği’nin ilk ulusal Rosenberg, The Cholera Years: The United States
in 1832, 1849, and 1866 (Chicago: University of
konferansında Richard Gillespie her Chicago Press, 1962).
iki akımın güçlü tarafları alınması 5 Colin Gordon, “Governmental Rationality: An
gerektiğini söylüyordu: Hekimler Introduction,” The Foucault Effect: Studies in Go-
vernmentality, yay. haz. Graham Burchell, Colin
tıbbın bilimsel ve deneysel yanlarına Gordon ve Peter Miller (Chicago: The University of
karşı duyarlıydı, tarihçiler ise toplum- Chicago Press, 1991) içinde, 20.
sal bağlam ve toplumun tıbba yönelik 6 John Pickstone, “Medicine, Society, and the Sta-
algılarını ortaya koyabilirdi. Gillespie te,” The Cambridge Illustrated History of Medicine,
yay. haz. Roy Porter (Cambridge & New York:
böyle bir durumda iki yaklaşımın Cambridge University Press, 1996), 304.
birbiriyle bütünleşmesi yerine işbö- 7 Mark Jenner ve B. Taithe, “The Historiographical
lümü yapmanın alan için en verimlisi Body,” Companion to Medicine in the Twentieth
Century, yay. haz. Roger Cooter ve John Pickstone
olacağını söylüyordu. 15 (London: Routledge, 2003), 187-190.
8 Brandt, Alan. “Emerging Themes in the History
Nasıl ki biyomedikal bilgi ile donatıl-
of Medicine.” The Milbank Quarterly 69 (1991):
mamış bir tıp tarihi savunulamazsa, 199-214, 200.
tarihsel bağlamdan bihaber şekilde 9 Kushner ve Leighton, “The Histories of Medicine,”
yapılan tıbbi araştırmalar da eksiktir. 116. Mervat Nasser, “The Rise and Fall of Anti-Ps-
Özellikle AIDS’in ortaya çıkışıyla Bu iki alanı bir araya getirmek için on ychiatry,” Psychiatric Bulletin 19 (1995).
beraber bulaşıcı hastalıklar da yeniden yıllardır olduğu gibi, işbirliğine dayalı 10 Fee, Elizabeth. “Public Health, Past and Present:
masaya yatırılmıştı. Bu hastalık bir ortam yaratma konusundaki zorluk A Shared Social Vision.” A History of Public
11
Health. Yayına hazırlayan George Rosen içinde,
damgalamanın tarihsel incelenmesi- devam etmektedir. Belki de bir çözüme ix-lxvi. Baltimore & London: The Johns Hopkins
University Press, 1993, xxxviii.
ni canlandırmış, yeni sorular ortaya ulaşmanın yolu akademik tarihçile-
Dinges, Martin. “Social History of Medicine
atmış, toplumsal inşanın gündelik ri hasta bakımı ve tıbba, hekimleri 11 in Germany and France in the Late Twentieth
hayattaki etkilerinin anlaşılmasında tarihsel olarak belirlenmiş kültürler ve Century: From the History of Medicine toward a
yeni tartışmalar açmıştı. Kronik has- bağlamlarda tedavi ve araştırmanın History of Health.” Locating Medical History: The
12
Stories and Their Meanings. Yayına hazırlayanlar
talıklar, sağlıkta eşitsizlikler, toplum- ne ölçüde gerçekleştiğini takdir etmeye Frank Huisman ve John Harley Warner içinde,
sal ayrımcılık, sosyal politikalar gibi sevk eden türden bir eğitimi sunma 209-36. Baltimore & London: The Johns Hopkins
University Press, 2004, 216.
konulara dair yeni soru ve tartışmalar; çabasındadır. Böyle bir çaba doktorlar 12 Porter, Dorothy. Health, Civilisation and the
bu konulara ilişkin geçmişteki örnek- ve tarihçiler arasında heyecan verici ve State: A History of Public Health from Ancient to
lere bakarak güncel sorunlara cevaplar üretken işbirliğinin temeli olabilir. 16 Modern Times. London: Routledge, 1999, 3.
arama isteğini canlandırmış ve sağlık 13 Numbers, Ronald L. “The History of American
alanında eğitim görmemiş olan araştır- Sonuç olarak tıp tarihinin yazımı, Medicine: A Field in Ferment.” Reviews in Ameri-
can History 10, 4 (1982): 245-63, 251.
macıların giderek bu alana daha fazla farklı disiplinlerden araştırmacıların 14 Wilson, Leonard. “Medical History without
ilgi duymasına sebep olmuştu. konuyu kendi perspektiflerinden Medicine.” Journal of the History of Medicine 35
tartıştığı zengin bir zemine doğru (1980): 5-7.
Sosyal tıp tarihi, tıp dünyasında bili- ilerlemiştir. Sosyal tıp tarihçiliğinin 15 Kushner, Howard E. ve Leslie S. Leighton. “The
min yerini yadsımamaktaydı Aksine, haricinde hem yeni teknolojiler hem de Histories of Medicine: Toward an Applied History
tıpta bilimsel gelişmenin izini sürme tıbbın yeni biçimlerde değerlendirilme- of Medicine.” Humanities in the Twenty First
Century. Yayına hazırlayanlar Eleonora Belfiore ve
faaliyeti bilimin tıbbın içindeki kültü- ye başlanması sonucunda tarih, etik, Anna Upchurch içinde, 111-136. London: Palgrave
rel, toplumsal ve ekonomik rollerini te- sosyoloji, bilim ve teknoloji çalışmaları Macmillan, 2013, 118-119.
16 Howard I. Kushner, “Medical Historians and
mel alan bir çalışma yürütmeye doğru gibi alanlar çeşitli işbirliği zeminleri
the History of Medicine,” The Lancet 372, 9640
evrilmişti. Yine de klinik tıp tarihçileri arayışına girmişlerdir. (2008): 711.

TEMMUZ-AĞUSTOS 2021 hekim sözü 13