Page 14 - Hekim Sözü (Sayı 16) Temmuz-Ağustos 2021
P. 14
DOSYA
Thalidomide faciası kurbanlarından biri olan Bernadette Bainbridge ile çalışan Dr. Maurice Mongeau.
Kronik hastalıklar, SOSYAL TIP TARİHİ çalışmalar modern tıbbın etkililiğinin
Sosyolog Bryan Turner ve tarihçi sorgulandığı yeni çalışmalara kapı ara-
sağlıkta eşitsizlikler,
Roy Porter’ın Batı Avrupa ve A.B.D. lamıştı. Ayrıca antipsikiyatri akımının
toplumsal ayrımcılık, tarihyazıcılığında bedene özel bir eleştirel zemini, sosyal tıp tarihçiliğini
sosyal politikalar gibi önem atfetmesinin de bedene ilişkin destekliyordu. 9
yeni bakış açılarının geliştirilmesinde
konulara dair yeni Dönemin getirdiği savaş karşıtlığı,
dönüştürücü etkisi olmuştu. Böylelikle
soru ve tartışmalar; bu ilk sosyal tıp tarihçileri kuşağı ortaya sosyal haklar ve kadın hareketi gibi
toplumu dönüştüren tartışmalar
konulara ilişkin geçmiş- çıkmış ve bu kuşak yeni sosyal tarih ortaya atıldığında tıp tarihi alanı da bu
7
ile işbirliği yapmaya başlamıştı. Tıp
teki örneklere bakarak tarihi artık sadece tıbbi ya da teknik gelişmelerden etkilenmişti. Toplumsal
güncel sorunlara ce- eğitim değil, tarih eğitimi almış ya da cinsiyet, sınıf ve ırk, tarihyazımının
temel eksenleri; kadın sağlık çalışanları
vaplar arama isteğini almakta olan kişilerin ilgisini çekmek- ise tarihin yeni aktörleri haline gelmiş-
teydi. Elbette burada giderek artan ti. Toplumların sağlık ve hastalığı nasıl
canlandırmış ve sağlık bir şekilde bilime ve uzmanlaşmaya deneyimlediğine, toplumsal, iktisadi ve
alanında eğitim görme- dayalı tıbbın, sağlığın insani yönünün siyasi sistemlerin sağlıklı ve sağlıksız
miş olan araştırmacı- kaybedilmesine yol açacağı endişesi bedenler için ne tür imkânlar yarattığı-
de etkiliydi. Thalidomide Faciası, na, toplumların hastalığın oluşumu ve
8
ların giderek bu alana Tuskegee Sifilis Çalışması gibi olaylar aktarılması için ne gibi şartlar yarattı-
daha fazla ilgi duyma- sonucunda tıbbın zarar verme potan- ğına ve insanların hem bireysel hem
sına sebep siyeli kabul edilmeye başlanmış, Ivan de toplumsal olarak sağlık durumlarını
Illich’in Sağlığın Gaspı, Susan Son- nasıl iyileştirip hastalıklardan kaçınma
olmuştu. tag’ın Metafor Olarak Hastalık’ı gibi çabaları sergilediğine bakılıyordu. 10
12 hekim sözü TEMMUZ-AĞUSTOS 2021
