Page 18 - Hekim Sözü (Sayı 17) Eylül-Ekim 2021

DOSYA

SAHTE BİLİM VE ŞARLATANLIK

Neden satın alıyoruz?

Taner Damcı *

Hastalarımıza ve çevremizdeki insanlara bakınca gittikçe artan sıklıkta sahte

bilimin sözüm ona doğal, kimyasal olmayan, masum çözümlerine yöneldiklerini
görüyoruz. Beslenme trendleri, ürünler, kavramlar sürekli olarak toplumun
gündemine girip çıkıyor.

ilim, teknoloji ve tıptaki hızlı şiddetin artışı üzerine olumsuz etkileri sal olmayan, masum çözümlerine
ilerlemelere rağmen sağlık ala- bulunuyor. Yaşamakta olduğumuz yöneldiklerini görüyoruz. Beslenme
Bnında giderek artan sayıda ve pandemi sırasında bunlar daha be- trendleri, ürünler, kavramlar sürekli
yeni kuşak sorunlarla karşılaşıyoruz. lirgin olarak açığa çıktı. Pandeminin olarak toplumun gündemine girip
Bunlardan biri de sahte bilim (pseu- başlangıcında vitaminler, gıda katkıları çıkıyor. Bunlar sağlıklı olma yolunda
doscience), alternatif tıp, tamamlayıcı ve kelle paça gibi yiyeceklerle virusten moda eğilimler ve söylemler. Herhangi
tıp veya başka adlarla anılan ve büyük korunulabileceği iddialarına şimdi de bir kanıta dayanmadıkları ve bilgi bi-
aşı çekincesi ve karşıtlığı eklendi. rikimi sonucu oluşmadıkları için kısa
bir pazar oluşturan ticari sektör.
sürede tükenip yenileri ortaya çıkıyor.
Kendisine bilimsel süsü veren bu sek- Hastalarımıza ve çevremizdeki insanla- Bu trendlerin tükeniş ve ortaya çıkış
törün insan sağlığı, ekonomi, sağlık ra bakınca gittikçe artan sıklıkta sahte döngüleri iyice hızlanmış durum-
sistemleri ve hatta sağlık personeline bilimin sözüm ona doğal, kimya- da. Sahte bilime bazen şarlatanlık,

pazarlayıp satarak kendilerine maddi
* Prof. Dr., İ. Ü.-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları/Endokrinoloji ve Metabolizma
Anabilim Dalı güç sağlayan kişilere de şarlatan denir.
16 hekim sözü EYLÜL-EKİM 2021