Page 16 - Hekim Sözü (Sayı 17) Eylül-Ekim 2021

RAPOR

“Kara Rapor 2021” yayımlandı

ürk Tabipleri Birli- • 2017 yılından beri havanın sürekli
ği’nin (TTB) de dâhil olarak yüksek derece kirli olduğu
Tolduğu 16 kuruluşun illerden birisi olan Kahramanmaraş’ta,
oluşturduğu Temiz Hava Hakkı 2020 yılında partikül madde kirliliği-
Platformu’nun (THHP) hava ne dair yeterli veri ölçülememiştir.
kirliliğinin azaltılması, halk sağ-
lığının korunması ve temiz hava • 5 yıldır Iğdır, Kahramanmaraş,
hakkının savunulması amacıyla Manisa, Ağrı ve Düzce’de hava
hazırladığı “Kara Rapor 2021: kirliliği kronikleşmiştir.
Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri” • Türkiye’de son 10 yılda sıcak
30 Eylül 2021 günü çevrimiçi bir hava dalgası sayısı ve süre-
basın toplantısı ile yayımlandı.
sinde artış olmuştur. İklim
Kara Rapor 2021’in sunduğu bazı değişikliği nedeniyle artan
çarpıcı bilgiler şu şekilde: sıcak hava dalgaları, orman
• Araştırmalar özellikle PM2.5 ve yangınlarına neden olabil-
azot dioksite (NO2) ve ayrıca daha az mektedir.
ölçüde de olsa PM10 kirliliğine hem • Güncel çalışmalar, çok
kısa hem de uzun süreli maruz kalma-
nın; daha yüksek COVID-19 enfeksi- ince partikül madde yani çapı
yon ve ölüm oranlarına önemli ölçüde 2.5 μm’den küçük partiküllere maruz
katkıda bulunduğunu göstermektedir. • 2020 yılında, Türkiye’de PM10 yıllık kalmanın astım, kronik tıkayıcı akciğer

• Hava kirliliği, COVID-19 virüsünün ortalaması sadece 2 ilde (Bitlis ve Hak- hastalıkları, akciğer fibrozu, nörode-
jeneratif hastalıklar ve tip 2 diyabet
vücuda girişini kolaylaştırır. Hava kari) DSÖ kılavuz değerlerinin altında gibi hastalıklara yakalanma riskini
kirliliğinin daha yüksek olduğu bölge- ölçülmüştür. arttırdığını göstermektedir.
lerde COVID-19 vaka sayılarının daha • 2020 yılında en yüksek PM10 yıllık
yüksek olduğunu gözlenmiştir. ortalaması ölçülen Muş ilinde yaşa- • Dünya Sağlık Örgütü önerdiği
• 2020 yılında Türkiye’de yeterli hava yanlar, 306 gün (yılın %83’ü) kirli hava kılavuz sınır değerleri aşağıya çektiğini
kalitesi verisi (yılda %90 gün ve üzeri) solumuştur. duyurmasına karşılık Türkiye’nin hava
elde edilen ölçüm istasyonu sayısı art- • Uşak’ta 4 ve Şırnak’ta 5 yıldır par- kalitesi mevzuatında hala kanserojen
mış ama TÜİK tarafından ölüm verileri tikül madde (PM10) seviyesi ile ilgili olan PM2,5 için yıllık ve günlük sınır
açıklanmadığından, 2020 yılında hava asgari düzeyde bile ölçüm yapılma- değerler belirlenmemiştir.
kirliliğinin sağlık etkisi hesaplanama- mıştır. • Çevre yatırımlarını tamamlamamış
mıştır.
• 2017 yılından beri hava kirliliğine olan kömürlü termik santraller gerekli
• 2020 yılında veri kalitesinde iyileşme bağlı ölümlerin en çok yaşandığı İstan- yatırımlar tamamlanmamasına rağmen
yaşanmış, yetersiz ölçüm yapılan (%90 bul’da, PM10 ortalaması önceki yıllara geçici izinlerle çalışmaya devam
ve üzeri gün) istasyon oranı %41’den göre azalmıştır. Fakat; 2019 yılında etmektedir.
%16’ya inmiştir.
da kirli olan Mecidiyeköy, Sultangazi, • Planlanan sanayi projelerinin izin
• 2020 yılında 9 ilde asgari düzeyde Esenyurt ve Alibeyköy’de DSÖ yıllık süreçlerinde sağlık etki değerlendirme-
bile (%75 gün ve üzeri) partikül madde kılavuz değerlerinin 3 katından fazla si yapılmamaktadır.
(PM10) verisi yoktur. seviyelerde PM10 kirliliği yaşanmıştır.
• Geçtiğimiz yıllarda hava kirliliği
• 2020 yılında Türkiye’deki illerin • Ankara Siteler istasyonunun yakı-
yarısından fazlasında (42 il) kanserojen nında PM10 ortalaması, Dünya Sağlık ilk defa ‘resmen’ ölüm sebebi kabul
olan ince partikül madde (PM2.5) sevi- Örgütü kılavuz değerlerinin 4 katını edilmiştir.
yesi yeterli düzeyde ölçülmemiştir. aşmıştır. • Endonezya, Fransa, Polonya ve
• 2020 yılında yeterli ölçüm yapılan • İzmir’deki en kötü hava kalitesi, 2016 İngiltere gibi pek çok ülkede hava kirli-
175 istasyonun %97,7’sinde yıllık yılından beri ölçüm verileri kamuoyu liğinin olumsuz sağlık etkileri nede-
PM10 ortalaması Dünya Sağlık Örgütü ile paylaşılmayan Aliağa ilçesinde niyle bireyler tarafından hükümetlere
kılavuz sınır değerlerinin üzerindedir. ölçülmüştür. davalar açılmaktadır.

14 hekim sözü EYLÜL-EKİM 2021