Page 29 - Hekim Sözü Sayı 4

DERGİ

Son 5-6 yıl içinde yapılan bazı araştıralar,
TNSA verileri, Sağlık Bakanlığı ve WHO
istatistiklerinden elde edilebilen veriler,
bağışıklama, kadın sağlığı, bebek sağlığı
vb. başlıklarda ileriye dönük olumsuz
işaretleri gözler önüne sermektedir. Aşı
reddi çok önemli boyutlara ulaşmıştır.
Tam aşılı çocukların oranlarında 2008 ile
karşılaştırıldığında 2013 yılında (%74,1)
%8 düşüş gerçekleşmiştir (TNSA2014).
2010 yılında 7’ye kadar düşen kızamık
olgu sayısı 2013’te 7.405 doğrulanmış
hizmetine dayalı sistem Aile Hekimliği olgu ile büyük bir salgına yol açmıştır.
Uzmanlık eğitimi için “saha” olarak Salgın, takip eden yıllarda bilinen do-
değerlendirilmemiştir. ğallığında sönümlenmişken 2018’in ilk 9
Bireyin sağlığı yaşa- ayında 510 kızamık vakası DSÖ tarafın-
AHU devam ederken geçiş dönemi kap-
dığı çevre ve top- dan rapor edilmiştir.
samında SAHU (sözleşmeli aile hekimliği
lumla bütündür. uzmanlık eğitimi) tanımlanmıştır. Tüm Bireyi ve toplumu ayıran Aile Hekimliği

Bireye indirgenmiş ülke hekimleri için erişebilirliği olmayan, sisteminde Toplum Sağlığı hizmetleri
içeriği hastane ve kliniğe göre değişen, sunmak üzere planlanmış Toplum Sağlığı
sağlık sistemleri eğiticilerinin birinci basamak bilgi ve Merkezlerinin bir türlü kurumsal kimliği
gerçek bir birinci deneyiminin olmadığı bu eğitim modeli; oluşturulamamıştır. Toplum Sağlığı Mer-
çalışma düzenini bozması, ücret düşüşü-
basamak sağlık hiz- kezleri/İlçe Sağlık Müdürlükleri toplum
ne neden olması, fazladan iş yükü getir- sağlığının bütünü için Aile Hekimliği
meti sunumunda her mesi, rotasyonlarda bağlı nüfusun ortada hizmetleri ile koordine edilememiş, sis-
zaman eksik kala- kalması gibi çok sayıda sorun nedeniyle tem entegrasyonu sağlanamamıştır. İlçe
aile hekimlerince de tercih edilmemek-
caktır. tedir. “En geç 2017’de herkes uzman Müdürlüklerinde toplum sağlığı kadroları
statüsünde olacak” diyen bakanlığın yetersizdir, personel çok sık değişmekte,
eğitimli ve deneyimli kadro oluşturula-
denemeleri amacına ulaşmadığı gibi bu madığı gibi oldukça çok sayıda geçici
düzenlemelerle 30 yıl sonra bile herkes görevlendirmeyle iş yükü arttırılmaktadır.
uzman statüsünde olamayacaktır.
Sağlık Bakanlığının sürekli ismi değişen
Çağdaş örneklerinde olduğu üzere tüm HASAM(Halk Sağlığı Merkezi), Sağlıklı
birinci basamağı kapsayan alana özgün Yaşam Merkezi, Sağlıklı Hayat Merkezi
mesleki eğitim içeriği ve organizasyonu vb. uygulamaları yaygın şekilde hayata
Türk Tabipleri Birliği bünyesinde 1998 geçirilememiştir ve gerçek karşılığını
yılında kurulan Genel Pratisyenlik Ensti- bulmaktan uzaktır.
tüsü tarafından tanımlanmış ve defalarca
Sağlık Bakanlığına ve siyasi otoriteye Açıkça görülmektedir ki bugünkü birinci
sunulmuştur. (http://www.ttb.org.tr/ basamak sağlık örgütlenmesi nitelik ve
kollar/gpe/) nicelik olarak kendisinden beklenilen
hizmetleri etkili ve nitelikli bir şekilde
Son 10 yılın sağlık istatistikleri incelen- sunacak örgütsel olanak ve personel
diğinde tüm kaynakların kullanımında kapasitesine sahip değildir.
2. Basamağın öncelenmekte olduğu gö-
rülmektedir. Sağlıkta dönüşüm programı Acilen birinci basamağı kalıcı olarak
sonrası birinci basamakta çalışan hekim geliştirebilecek bir yönelime girilmelidir.
sayısı neredeyse yerinde sayarken uzman Toplumsal eşitsizliklerin giderek derin-
hekim sayısında %40’lık artış olmuştur. leştiği ülkemizde sağlıktaki eşitsizliğin
Tüm hemşirelerin sadece %7’si, ebelerin artmaması, tıkanan 2. ve 3. basamak sağ-
sadece %26’sı aile hekimliği birimlerinde lık hizmetlerinin işlevselliğine kavuşması
çalışmaktadır. Bu sayılarla nitelikli birinci için birinci basamak sağlık hizmetinin
basamak sağlık hizmeti sunmak olanak- etkin, nitelikli, eşit, ücretsiz, ulaşılabilir,
sızdır. Ülkemizde rutin sağlık hizmetleri- kamusal, ekibe dayalı ve bütüncül olarak
ne ulaşamama nedeniyle acillere başvuru verilmesinin önemi bir kez daha ortaya
sayısı ülke nüfusundan fazladır. çıkmıştır.

TEMMUZ-AĞUSTOS 2019 hekim sözü 27