Page 24 - Hekim Sözü Sayı 4

DOSYA

tamamen yitirdi. Aslında bu, planlı bir
operasyonun yine planlanmış bir sonu-
cuydu. Kamu çökertilecek, yerine özel
sektör yerleşecekti. 1970’lerde başlayan
ekonomik durgunluk-kriz sarmalı içinde
diğer ülkelerde de aynı olay yaşandı.
Kamu sağlık sistemi herkes tarafından
eleştirilmeye, lanetlenmeye başlandı. İşte
“alternatif tıp” denilen vaka bu şekilde
ortaya sürüldü ve yaygınlaştı. Kamucu tıp
sistemi bilimsel olanı ifade ederken, onun
çürümesi bilimsel tıbba olan güvenin
de sarsılmasına neden oldu. Bilimin sar-
sıntıya uğradığı bu koşullarda bilim dışı
akımlara alan açıldı. “Alternatif” ve “gele-
neksel” gibi sıfatlar halkın sağlık hizmeti
ihtiyacındaki açıkları istismar etmek için
özel olarak kullanıldılar.
Bu bilim dışı olguyu savunanlar,
3 son zamanlarda, “alternatif” terimi
yerine “geleneksel” ve “tamamlayıcı” gibi
terimleri daha çok kullanıyorlar. Böylece
“alternatif tıbbın” halkın içinden çıktığı,
halkın çıkarlarını temsil ettiği, kapitalist
tıp ortamında şekillenen toplum ve hasta
ile tıp ve hekimler arasındaki yabancılaş-
ma sorununu yaşamadığı ve daha amatör
bir uğraş olduğu izlenimini vermeye
çalışırlar: Modern tıp halka yabancı iken,
“alternatif” olanı halkındır. Oysa gerçek
bunun tam tersidir. Kapitalist üretim
ilişkileri içinde bu alan da en az tıbbın
kendisi kadar ticarileşmiş ve profesyonel-
leşmiştir. Hiç kimse bu alanda ne kadar
para döndüğünü tam olarak bilmiyor, Louis Pasteur çalışırken. (Albert Edelfelt, 1885)
ancak kimi tahminler bunu yıllık 100
milyar dolar civarında belirliyor. Halkın
sağlık konusundaki yetersizliklerinin istis- bu operasyona meşruiyet kazandırmak
marı “alternatif” alanda çok daha vahim bakımından toplumsal bilinçte ideolojik
boyutlarda yaşanıyor. Üstelik bilgiyi ve siyasal bir dönüşüm gerçekleştirmeye
halka mal etmenin yolu, bilimi ortadan çalışıyor. Burjuvazinin karını maksimi- Bu akım hükümet-
kaldırmak ve yüzlerce yıl öncesinin ze etmesini garantiye alacak dönüşüm
sağlık uygulamalarına geri dönmek değil, bilimin yıpratılması ve temel referanslar lerden, sağlık bakan-
bilimi piyasa ilişkilerinden kurtarmak bakımından Aydınlanma çağı öncesine lıklarından, serma-
ve tam manasıyla kamusal garanti altına dönüştür. Hatırlanacağı üzere Avrupa’da ye çevrelerinden,
almaktır. Aydınlanma çağı ekonomik reformlara
eşlik edecek şekilde seküler bir yaşamın üniversitelerin kimi
Yukarıda saydığımız iki faktör inşasıyla gerçekleşti. Bu kiliseye ve dini kürsülerinden büyük
4 “alternatif tıp” olgusunun ekonomik yönetime karşı bir başkaldırıydı. Moder-
nedenleridir. Ancak bunlar kadar önemli nite Aydınlanma’nın akli ayağını inşa destek alıyor. Nor-
olan bir faktör de siyasi ve ideolojik ederken, sekülerizm toplumsal ve laisizm mal. Zira gericilik
nitelikli olandır. Yukarıda da değindiği- de siyasal ayaklarını oluşturdular. O
miz gibi çağımız gericilik çağı. Bu çağda dönemde bütün bu gelişmelere öncü- çağındayız.
burjuvazi bir yandan hakları halkın, işçi lük eden sınıf, işçi sınıfının basıncıyla
sınıfının elinden almak ve haklar alanını burjuvazinin kendisiydi. Ancak bilimin,
metalaştırmak istiyor, bir yandan da sekülerizmin ve laisizmin toplumsallaş-

22 hekim sözü TEMMUZ - AĞUSTOS 2019