Page 18 - Hekim Sözü Sayı 4

DOSYA

etkilerini, doğrudan zararlarını hatta bilimsel bilginin üretilmesidir. Kısaca
ölüme varan olumsuzluklarını, ilaçlarla üniversiteler bilimsel bilginin merkezi
etkileşime girerek yarattığı yan etkileri konumundadır. Ancak Geleneksel ve
Günlük yaşamda ortaya koyarak sağlık hakkının örselen- Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetme-
diğini, halk sağlığı açısından önemini
sağlık çalışanı olma- göstermektedir. Günlük yaşamda sağlık liği’nin yürürlüğe girmesi sonrası, temel
işleviyle çelişik şekilde yönetmelikte yer
yan kişilerin de bu çalışanı olmayan kişilerin de bu uygula- alan ve haklarında halen yeterli bilimsel
maları gerçekleştirmeleri olayın sağlığı
uygulamaları gerçek- tehdit eden başka bir boyutudur. bilgi üretilmemiş olan uygulamalar için
leştirmeleri olayın Tüm bu değerlendirmelerden sonra, var Türkiye’nin birçok üniversitesinde eğitim
merkezlerinin açıldığı ulusal basına
sağlığı tehdit eden olan koşulların verili olarak kabul edilme- yansımaktadır. Bu durumda üniversite se-
mesi; asıl çözümün sağlığın hak olarak
başka bir boyutudur. natolarının söz konusu kararlarını tekrar
kabul edilerek piyasalaşmasının önlenme- gözden geçirmeleri ve kurumlarının temel
sinin, toplumsal ve bütüncül yaklaşımla işlevine uygun yapılanmalarını sağlamala-
nitelikli sağlık hizmetine erişimde eşitli-
ğin-adaletin-ulaşılabilirliğin sağlanması- rı konusunda yönlendirici olmaları uygun
nın, tıp kurumu ile toplum arasındaki gü- olacaktır.
venin yeniden güçlendirilmesinin, insan 3. Hekimlerin ve akademisyenlerin etik
yaşamını, sağlığını, onurunu önceleyen duyarlılıkla konuya yaklaşmaları, her
mesleki etik ilkelerin temel yükümlülük bağlamdaki yanlılık ve çıkar çatışmala-
olarak kabul edilmesinin, toplumcu sağlık rından kaçınmalarının sağlanması için
politikalarının oluşturulmasının, basa-
maklandırılmış sağlık hizmeti örgütlen- TTB tarafından düzenlenecek mezuniyet
mesinin yaşama yansıtılmasıyla olanaklı sonrası eğitim programları farkındalığı
olduğunun bilinciyle aşağıdaki öneriler olumlu etkileyecektir.
oluşturulmuştur:
4. Hekimlerin ve akademisyenlerin
1. Konu ile ilgili yürürlükteki yönetmelik eğitimlerinin gereği bilimsel bilgiden
bağlamında hangi uygulamaların gelenek- ödün vermemeleri gerekmektedir. Bunun
sel hangilerinin tamamlayıcı olduğu belli dışındaki her türlü bilgi karşısında
değildir. Söz konusu uygulamaların “kötü tutum almalarının ödevleri olduğunun
uygulama oluşturup” oluşturmadığını be- farkındalığı içinde hekim kimliğine sahip
lirlemek bakımından başvurulacak çağdaş çıkmalıdırlar.
meslek standartları, kuralları (legis artis)
yoktur. Bu durum sağlık hizmetlerinin 5. Koruyucu ve tedavi edici hekimlik bağ-
kamu hizmeti niteliği ile bağdaşmadığı lamında kullanılabilen her türlü ürünün
gibi yaşam hakkı, sağlık hakkı ve vücut ruhsatlandırma sürecinde mutlaka Sağlık
bütünlüğü açılarından da tehlike oluş- Bakanlığı yer almalıdır.
turmaktadır. Sağlık Bakanlığı ivedilikle
GATSU için hukuksal dayanak oluşturan 6. Toplum, Sağlık Bakanlığı tarafından
yönetmeliği yürürlükten kaldırarak bi- GATSU ile ilgili veriler ve bitkisel ürün-
limsel bilgiye dayalı yeni bir yönetmelik lerin ilaç olmadıkları hakkında bilgilendi-
hazırlamalıdır. Sağlık hizmetlerinin kalite- rilmelidir.
sini ve güvenliğini sağlama sorumluluğu
gereği, hakkında yeterli bilimsel bilgi 7. GATSU ile ilgili reklamlar doğrudan
olmayan uygulamaların kullanılmaları sağlık üzerine etkileri nedeniyle sağlık
ise engellenmeli, yasaklanmalıdır. Tedavi alanında olduğu gibi yasaklanmalıdır.
kavramı içinde sadece bilimsel araştırma
metodolojisine uygun ve etik değerlen- 8. TTB tarafından konunun paydaşlarını,
dirmesi tamamlanmış araştırmaların uzmanlık derneklerini kapsayacak bir
sonuçlarına dayalı ve etkinliği, etkililiği, çalıştay yapılması bilgilenmeyi ve duyar-
güvenilirliği, güvenliği kanıtlanmış mo- lılığı artıracaktır.
leküllerin/uygulamaların kabul edilmesi
sağlanmalıdır. Bu şekilde tedavi kavramı 9. TTB, medyanın popülist yaklaşımla
içinde kabul edilen uygulamalar da sosyal bilimsel olmayan mesajları topluma ilet-
güvenlik kapsamında olmalıdır. memesi için farkındalık yaratma çalışma-
ları yapmalıdır.
2. Günümüzde üniversiteler bilimsel
bilginin üretilmesini, bu bilginin öğretil- 10. GATSU’nın ve konu ile ilgili bilimsel
mesini ve hizmet alanında kullanılmasını çalışmaların ve sonuçlarının değerlendiril-
hedeflemekle birlikte en temel işlevleri mesi için özerk bir yapı oluşturulmalıdır.

16 hekim sözü TEMMUZ - AĞUSTOS 2019