Page 45 - Hekim Sözü (Sayı 16) Temmuz-Ağustos 2021

SİNEMA

AMERİKAN TARZININ YAŞAMASI İÇİN ÖLDÜRÜLEN
BİR AMERİKALININ HİKAYESİ:
MISSING

Ekim Nehir *

u film, gerçek bir öyküyü rın açığa çıkması adım adım yaşanır. çıkarlarını ve hayat tarzını korumayı
anlatmaktadır. Olaylar, Öğrenilen her yeni bilgi, katliamların göstererek sorgulayıcı tutumu nede-
“Bbelgelere dayanmaktadır. vahşeti üzerine kurulur. Adalet sistemi- niyle adeta Ed’i azarlıyor: biz bunları
Bazı isimler, masumları ve filmi koru- ni ayaklar altına alan askeri yönetimin yapmasaydık siz yaşamak için yanıp
mak için değiştirilmiştir” diye başlıyor uyguladığı yargısız infazlar, şehrin tutuştuğumuz Amerikan hayat tarzını
Missing filmi. Tıpkı yönetmeni Costa neredeyse her köşesine yayılmıştır. yaşayamayacaktınız bayım!
Gavras’ın Z filminin başında söylen- Darbenin yapıldığı gün Vina del Mar
diği gibi “gerçek olaylarla ve kişilerle kentinde tatilde olan Charles Amerikalı Filmde kaçırılışı, öldürülüşü, karısı
olan benzerlikler tesadüf değildir.” olması nedeniyle yakınlaştığı ABD’li ve babası tarafından Şili’de aranışı
subayların Şili ve Latin Amerika poli- anlatılan Charles Horman Şili’de solcu
Thomas Hauser’in “Charles Hor- bir dergide çalışan bir gazetecidir.
man’ın İnfazı: Bir Amerikan Kurbanı” tikasına bakışlarını ve etkisini öğren- Horman’ın kaçırılışı ve öldürülüşünün
adlı kitabından kitabından uyarlanan miştir. Fakat kim olduğu araştırılan ailesinden ve kayıtlarından saklanma-
Missing (Kayıp), Costa Gavras’ın ve solcu bir yazar olduğu anlaşılan ya çalışılmasının ardında Horman’ın
yönettiği, başrollerinde Jack Lemmon Charles Santiago’dan eşinin yanına,
ve Sissy Spacek’in yer aldığı bir film. evine dönerken ‘kaybedilir’. meraklı ve sorgulayıcı tavrı, bu tavrı
1982 Cannes Festivali’nde Şerif Gören Ed’in oğlunu ararken aynı zamanda yüzünden Şili’deki Pinochet darbe-
ve Yılmaz Güney’in Yol filmiyle Altın oğlunun yaşam tarzını, politik görüş- sinde ABD’nin ne kadar işin içinde
Palmiye ödülünü paylaşan film en iyi lerini, düşüncelerini, günlük hayatını olduğunu anlamış olmasının öldürül-
senaryo dalında Akademi ödülünü keşfetmesi ve buna paralel olarak mesinde büyük rol oynadığı Gavras
aldı. Film 1973’te Şili’de Salvador Al- ABD’nin bu vahşi darbedeki rolünü tarafından belirgin şekilde vurgulanır.
lende’nin devrildiği ABD destekli kanlı keşfetmesi çarpıcıdır. Başlangıçta elçi- Nitekim Charles’ın babası Ed Hor-
darbe sırasında kaybolan Amerikalı lik yetkilileri ve bürokratlarca çözebile- man ABD’ye dönüşünde Kissinger
gazeteci Charles Horman’ın gerçek ceği bir sorun olarak gördüğü oğlunun ve Nixon da dahil olmak üzere 11
hikâyesinden uyarlanmış. kaybedilmesi giderek yetkililerle ters Amerikan devlet görevlisini oğlunun
düşmeye hatta şiddetli tartışmalara öldürülmesindeki payları nedeniyle
Darbenin başkent Santiago’da yaptığı
katliamlar devam ederken ortadan kay- dönüşüyor. Bütün bu arama sürecinde dava etmiştir. Tahmin edileceği üzere
bolan oğlunu aramak için ülkeye gelen oğlunun akıbetini Amerikalı diplo- bu dava iddia edilen suçun kanıtlan-
‘Amerikalı’ bir babanın hikâyesinin matlardan değil de Ford Vakfı’nda ması için gereken belgelerin devlet sırrı
merkeze alındığı filmin başrolünde, bu çalışan birinden öğrenmesi, oğlunun olması nedeniyle zaman aşımına uğra-
rolüyle Cannes’da en iyi erkek oyuncu bulunması için göstermelik işler yapan mış ve sonunda düşmüştür. Darbenin
ödülünü kazanan Jack Lemmon var. görevliler Ed’in ABD’ye ve sahip oldu- yapıldığı 1973 yılında ABD Dışişleri
New York’ta kendi halinde, orta halli ğu değerlere dönük bir hayal kırıklığı Bakanı Henry Kissinger’in Nobel Barış
bir iş adamı ve ilahiyatçı olarak yaşa- ve derin bir sorgulamanın da önünü Ödülünü alması Şili’de yaşanan faşist
yan Ed Horman, askeri darbe ertesinde açıyor. darbe, darbenin katlettiği binlerce
kaybolan oğlu Charles’ı bulmak ve Film boyunca ABD’nin bu vahşi insan, Charles Horman’ın öldürülme-
ülkesine geri götürmek için Şili’ye darbeye katkısı sık sık vurgulanıyor. si, ABD’nin rolünü sorgulayan filmin
gelir. Burada oğlunun eşi Beth (Sissy Nitekim ABD büyükelçisi orada bu- doğru noktaya odaklandığını gösterir
Spacek) ona eşlik edecektir. Olayla- lunmalarının nedeni olarak Amerikan nitelikte.

TEMMUZ-AĞUSTOS 2021 hekim sözü 43