Page 44 - Hekim Sözü (Sayı 16) Temmuz-Ağustos 2021

KİTAP

Kitlesel Travmalar ve Afetlerde

Ruhsal Hastalıkları Önleme,

Müdahale ve Sağaltım Kılavuzu

Suzan Saner *

ürkiye Psikiyatri Derneği (TPD) deneyimden besleniyor. Psikolojik ilk le Rehberi’nde çoğul stresörlere maruz
Yayınları tarafından Kitlesel yardım, ruh sağlığı hizmetlerini orga- kalan sağlık çalışanlarının ruh sağlığı
TTravmalar ve Afetlerde Ruhsal nize etme, psikososyal destek ve daya- titizlikle ele alınmış.
Hastalıkları Önleme, Müdahale ve nışma ağları oluşturma gibi konularda, Son bölüm, saha çalışmalarında veya
Sağaltım Kılavuzu Mart 2021’de bu alanda çalışan ya da çalışacak olan acil ihtiyaç anlarında yol gösterici
yayınlandı. Kitabın editörlüğünü TPD geleceğin meslektaşlarına yol haritası olabilecek broşürlerden oluşuyor.
Ruhsal Travma ve Afet Psikiyatrisi çıkarılması amaçlanıyor. Broşürlerin başlıkları, içi dolu, sağlam
Çalışma Birimi’nden Prof. Dr. Şahika Dünyada meydana gelen toplu ve güncel bir alet çantası gibi güven
Yüksel ve Doç. Dr. Ayşe Devrim travmalar giderek daha fazla insan verici: Afet Sonrasında Kişilerin Beden
Başterzi üstlendi. Üç yılı aşan hazırlık eliyle oluşturuluyor. Türkiye’de Yaralarını Tedavi Ederken Ruhsal
sürecinde, arka kapaktaki fotoğraf- Haziran 2015 ile Mayıs 2017 arasın- Yönden Nelere Dikkat Etmeliyiz, vd.
larına da yansıyan özenli ve uyumlu da toplam 38 kitlesel şiddet/bombalı
çalışmaları için teşekkürler öncelikle. Kitap, halk sağlığı uzmanlarından
saldırı yaşandığını öğreniyoruz. Erken adli tıp uzmanlarına kadar, travma
Kırk bölümden oluşan kitapta, travma dönem ruhsal etkilenme ve psikolojik ile sahada çalışan tıbbi ekibin her bir
alanında çalışmanın politik bir duruş ilkyardım bilgilerini edinmek ruhsal parçasının önerilerini içeriyor. Sonuç-
olduğunun altı birçok kez çiziliyor. hastalıkları önleyici ve halk sağlığı ta, kitlesel travmalar ve afetlerde etkin
Epistemolojiden fenomenolojiye, trav- bakış açısından elzem görünüyor. şekilde görev yapan, farklı disiplinler-
ma kavramının geçirdiği değişiklikleri “Özel gruplar, özel durumlar” için den yazarların özverili ve ortak emek-
okumak çarpıcı. Ev içinde kadınlara ayrılan bölüm, kitlesel travma ve leri mesleğimizi onurlandıran nitelikte
yönelik şiddet, savaşan erkeklerde afetlerde mülteciler, kadınlar, çocuk- bir kılavuz kitap ortaya çıkarmış.
görülen ruhsal belirtiler, çocukluk lar, askerler, yaralılar ve yakınlarını Kitaba erişim adresi: https://tpdyayin.
çağı istismarı gibi yaygın yaşanan kaybedenlerin farklı, özgül etkilenme psikiyatri.org.tr. Keyifli okumalar.
travmatik deneyimler uzun yıllar biçimlerine duyarlı yaklaşım beceri-
boyunca psikiyatrik tanı sistemlerinde lerinin kazanılması açısından önemli.
uygun yer bulamazken, bu durumun Mesela, yardımların dağıtım aşama-
muktedir faillerin elini güçlendirdiğine sında sadece hanenin erkek reisi adına
dikkat çekiliyor.
kayıt yapılmamasına, tek başına
Dr. Şahika Yüksel’in tarihsel belleğin- ya da şiddet riski altında
den, travmaları hatırlamanın da unut- yaşayan kadınlar ve LGB-
manın da politik olduğu vurgusuyla, Tİ+’ların dışlanmadığına
TPD’nin 1995 yılında kurulmasından dikkat etmeli.
önceki ve sonraki döneme dair ortak Kitabın hazırlık sürecinin
hafızamıza aktardıkları çok kıymetli. son yılında ortaya çıkan
Travma alanının görünür olması, COVID-19 pandemisi yayın-
bilimsel araştırmaların artması, ülke- lanma tarihini biraz geciktirse
mizde ancak “doğal” afet kabul edilen de pandemi döneminde yapılan
1999 depremi sırasında mümkün çalışmaların eklenmesi içeriği
oluyor. Bu kitap da TPD’nin kitlesel zenginleştirmiş. Süreğen Bir Travma
travma ve afetlerde biriktirdiği çeyrek Olarak COVID-19 Pandemisi Sırasın-
asırlık bilimsel bilgiler ve mesleki
da Ruhsal Değerlendirme ve Müdaha-

* Dr., Psikiyatri Uzmanı, Türkiye Psikiyatri Derneği Kadın ve Ruh Sağlığı Çalışma Birimi üyesi

42 hekim sözü TEMMUZ-AĞUSTOS 2021