Page 14 - Hekim Sözü (Sayı 15) Mayıs-Haziran 2021

DOSYA

koşullarda hizmet satın almakta, Aslında SSGSS Kanunu ilk kabul edil- özel hastaneler açısından daha kârlı
bu sektörün finansmanı esas olarak diğinde sigortalıların sadece otelcilik bir durum olduğu için yasal tavanın
kamusal fonların dışında, özel sigorta hizmetleri ve öğretim üyesi tarafından üzerinde ilave ücret alan özel hasta-
ve/veya cepten harcamalarla gerçek- sağlanan sağlık hizmetleri için “fark nelere uygulanan bu cezanın hiçbir
leşmekteydi. SDP sürecinde bu alanda ödemesi” öngörülmüştü. Bu durumda caydırıcılığı kalmadı.
yapılan en önemli değişiklik sosyal özel hastanelerin SGK’lı vatandaş- SDP sürecinde özel hastanelerin
sigorta kurumlarının özel hastaneler- lardan bunun dışında bir ücret talep önünü açan bir diğer politika ise
den hizmet satın almaya yönlendiril- etmeleri yasal olarak mümkün değildi. muayenehaneler ve küçük polikli-
mesi oldu. Ancak bu “engel” daha GSS yürürlü- niklere yönelik uygulamalar oldu.
ğe girmeden önce, 17 Nisan 2008’de
Bu doğrultuda ilk adım erken bir çıkarılan 5754 sayılı Kanun’la aşıldı. Öncelikle, aslında her ikisi de “özel
dönemde, SDP’nin daha yeni ilan edil- SSGSS Kanunu’nun 73. Maddesinde sağlık kuruluşu” kapsamında olmasına
diği 2003 Haziran’ında atıldı. Devlet yapılan düzenlemeyle vakıf üniver- rağmen ısrarla SGK’nın hizmet satın
memurları ve aileleri o zamana kadar siteleri ve özel hastanelere verdikleri alma uygulamasının dışında tutuldu.
hastalandıkları zaman birinci basa- hizmet karşılığında SGK’lı hastalardan Aynı zamanda daha önce AKP iktidarı
makta kendi kurum tabipliklerine ya “ilave ücret” adı altında Sağlık Hiz- tarafından yürürlükten kaldırılan “Tam
da sağlık ocaklarına, ikinci basmakta metleri Fiyatlandırma Komisyonu’nca Gün” uygulamasının tekrar başlatıl-
ise kamu hastanelerine başvuruyorlar belirlenen sağlık hizmetleri bedeline ması ve bir dizi yasal düzenlemeyle
ve ancak istisnai durumlarda anlaşma- ek olarak, bu bedellerin bir katına ka- muayenehaneler ve küçük poliklinikler
lı özel hastanelere sevk ediliyorlardı. dar para alma hakkı tanındı. Böylece tasfiye edildi. Onlardan boşalan yeri
30 Mayıs 2003 tarihli Resmi Gazete’de SGK’lı hastaların özel hastanelerdeki büyük sermayelerle kurulmuş özel
yayınlanan “Teşhis ve Tedavi Amacıy- ayaktan muayene, laboratuar tetkikle- hastaneler alırken hekimler de zincir
la Özel Sağlık Kurum ve Kuruluşlarına ri, ameliyat, doğum, yatarak tedavi de hastanelerde iş ve gelir güvencesi ol-
Hasta Sevkine İlişkin Usul ve Esaslar dâhil her türlü sağlık hizmeti ücretli maksızın çalışmaya zorlandı. Dahası,
Hakkında Tebliğ”le birlikte bu durum hale getirildi. İlave ücret tavanı 2009 aslında hastanenin çalışanı olmasına
değişti. Tebliğle birlikte hastaların ku- yılında %30 olarak, 2010 yılında has- rağmen şirket kurup makbuz kesmeye
rumlarından alacakları sevk evrakıyla taneler beş sınıfa ayrılarak %30-%70 zorlanarak işçi olmanın getirdiği hak-
birlikte özel polikliniklere başvurabil- arasında belirlendi, 2013’te yapılan lardan da mahrum bırakıldılar.
melerinin ve eğer tedavi başvurdukları değişiklikle ise %200’e çıkarıldı. Sonuç olarak; Türkiye’de Cumhuriyet
poliklinikte sonlandırılamamışsa, özel tarihi boyunca kendi dinamikleriyle
poliklinik tarafından ikinci basamak Özel hastane patronları açısından bir arpa boyu yol alamayan özel has-
özel sağlık kuruluşlarına sevk edilebil- gene de geride bir “pürüz” daha tanecilik AKP iktidarları döneminde
melerinin yolu açıldı. kalmıştı. SSGSS Kanunu 2006 yılında hayata geçirilen SDP sürecinde emek-
ilk olarak kabul edildiğinde suisti- çilerin ödediği primlerden oluşan GSS
Emekli Sandığı sigortalılarıyla ilgili bu malleri önlemek için otelcilik hizmeti fonlarını kullanarak hızlı bir büyüme
düzenlemeyi 19 Şubat 2005’te Sosyal ile öğretim üyesi tarafından sağlanan gerçekleştirdi. Bu süreçten kazançlı
Sigortalar Kurumu (SSK) sağlık kurum- sağlık hizmetleri dışında veya belir- çıkan, kârlarına kâr, servetlerine servet
larının tasfiyesinin ardından SSK’lı lenen tavanın üzerinde fark alınması katan hastane patronları oldu. Bede-
hastaların da sevk almaksızın özel halinde, sözleşmeli sağlık hizmeti lini ise bir yandan özel hastanelerde
sağlık kurumlarına müracaatının ve sunucularının sözleşmeleri bir yıl “ilave ücret” adı altında para ödemek
hiçbir yasal dayanağı olmadığı halde süreyle feshedilmesi öngörülmüştü. zorunda kalan hastalar öte yandan
özel sağlık kuruluşlarının bu hastalar- Hastalarının büyük çoğunluğu SGK özel hastanelerde ucuz işgücü olarak
dan “ilave ücret” alması izledi. sigortalılarından ve gelirlerinin büyük çalışmaya mahkûm edilen hekimler,

Bu alandaki asıl yasal düzenleme ise bölümü SGK ödemelerinden oluşan sağlık çalışanları ödüyorlar.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 31 özel hastanelerin, bir yıl süreyle söz- Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın da
Mayıs 2006 tarihinde kabul edilip 1 leşme feshini göze alarak hastalardan yöneticilik yaptığı hastane patronları-
Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren belirlenen tavanın üstünde ve/veya nın örgütü Özel Hasteneler ve Sağlık
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel dışında para almaları mümkün değildi. Kuruluşları Derneği Başkanı Dr. Reşat
Sağlık Sigortası (SSGSS) Kanunu Bu son “pürüz” de 5510 sayılı SSGSS Bahat’ın salgının daha ilk günlerindeki
ile getirilen Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda 2008 yılında yapılan “Bu koşullarda COVID-19 hastalarına
(GSS) uygulamasıyla gerçekleştirildi. değişiklikle aşıldı ve söz konusu “bir hizmet veremeyiz. Devlet hastanele-
GSS’nin finansmanını sağlayan Sosyal yıl sözleşme feshi” yaptırımı ortadan rimize el koysun.” sözleri ise yıllardır
Güvenlik Kurumu (SGK) için kamu kaldırılıp yerine para cezası getirildi. kamu kaynaklarıyla beslenerek büyü-
olsun özel olsun bütün hastaneler Oysa SGK’lı hastalardan belirlenen tülen özel hastanecilik sisteminin Tür-
“sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları” tavan dâhilinde ilave ücret almak kiye’nin ihtiyaçlarına cevap vermekten
olarak eşitlendi. Böylece özel hastane- yerine bu tavanın çok daha üzerinde ne kadar uzak ve sağlıkta özelleştirme-
lerin GSS fonlarını sınırsızca kullan- ilave ücretler tahsil edip, bu durumun nin toplum sağlığı için ne kadar zararlı
masının önü açıldı. tespiti halinde para cezası ödemek, olduğunu açık olarak gösterdi.

12 hekim sözü MAYIS-haziran 2021