Page 12 - Hekim Sözü Sayı: 2

DOSYA

lar, 1935 yılında tekrar 14 Mart’a alındı.
Bu değişiklikte, Türk tıbbında geleneksel
eğitimden kopuş ve modern tıbba yöneli-
şin, Tıphane-i Âmire ile başlamış olması
dikkate alınmıştı.

Tıp Talebe Cemiyeti’nin her yıl düzenle-
diği bu kutlamalar gelenekselleşip, Tıbbi-
yeliler Bayramı’na dönüştü. Her Tıbbiye-
liler Bayramı’nda, Türk Tıbbının gelişimi
anlatılıp Türk Tıbbına yön vermiş hocalar
anılıyordu. Tıp Talebe Cemiyeti, 14 Mart
günlerinde, “Tıp Yolunda Yılbaşı” adıyla
yayınladığı dergide hocalarla öğrencileri

14 Mart 1920, Kadıköy Apollon Sine- fakülte konferans salonunda, Prof. Refik buluşturuyordu. Hocalar, tecrübelerini,
ması’nda Tıp Fakültesinin bir kısım (Güran), Ziya Nuri (Birgi) Paşa, Raşit anılarını, çeşitli konulardaki görüşle-
hocaları ve asker sivil tıp öğrencileri. rini öğrencileriyle paylaşır, öğrenciler
Tahsin (Tuğsavul) Bey’in katıldıkları bir
toplantı yapılmış, Askeri Sıhhiye Dairesi de karikatürler ve fıkralarla hocalarını
Harp Tarihi Sıhhiye şubesinde görevli hicvederdi.
Dr. Yzb. Osman Şevki (Uludağ) Bey bir Zamanla öğrenci cemiyetleri çoğalınca
konuşma yapmış, Türk hekimliği tarihi- bayram düzenlemelerini Tabip Odaları
nin 94 yıl değil 500 yıllık bir geçmişe sa- üstlendi ve adı da “14 Mart Tıp Bayramı”
hip bulunduğunu ve kutlamanın 14 Mart oldu. 1976 yılından beri, 14 Mart’ı içine
değil 12 Mayıs’a alınması gerektiğini ileri alan hafta “Tıp Bayramı ve Sağlık Hafta-
sürmüş, o yolda karara varılmıştı.
sı” olarak kutlanmaktadır.
Kurtuluş Savaşı’nın ardından İttifak Tıp Fakültesi öğrencileri neden her Tıp
Devletleriyle imzalanan Lozan Antlaş- Bayramı’nda, okullarının tarihini anla-
ması’nın Türk Tıbbı açısından en önemli tılıyor ve hocalarının hizmetlerini dile
maddeleri, yabancı üyelerin çoğunlukta getiriyorlardı?
olduğu karantina teşkilatının lağvedilip
yerine Hudut ve Sevahil Sıhhiye Müdüri- 1848’de fakülte olan Mekteb-i Tıbbiye-i
yet-i Umumiyesi’nin (günümüzde Türkiye Şahane, Avrupa basınında ve tıp dergi-
Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdür- lerinde Osmanlı Devleti’nin batılılaşma
lüğü) kurulması ve Türkiye Cumhuriye- sembolü olarak gösterilirdi. Onun devamı
ti’nde yabancı hekimlerin çalışmasının olan Tıp Fakültesi’nin tarihini, hocaların
yasaklanmasıdır (24 Temmuz 1923). Fransızca eğitime karşı sürdürdükleri mü-
Uzun müzakereler sonunda kabul edilen cadeleyi, Türkçe tıp terimlerinin oluşma-
bu iki maddeyle yabancı hekimler Tür- sına katkılarını, Türk Tıbbına hizmetleri-
kiye Cumhuriyeti’nde çalışma haklarını ni, henüz yeni bitmiş olan Birinci Dünya
kaybettiler. Savaşı’nda, vatan savunmasına katkılarını
ve şehitlerini vurgulamakla, hocalarından
KAYNAKLAR 1 Ocak 1929 günü Maarif Vekili Musta- miras aldıkları, “Tıbbiyelilik Ruhu” ile
Hekimlikte Kırk Yıl 1926-1966. fa Necati Bey’in apandisit ameliyatını
İstanbul 1966. izleyen günlerde ölmesi, hem ulusal vatanlarına sahip çıkacaklarını göstermek
Özata, Metin, Atatürk ve Hekimler. hem de Avrupa basınında geniş olarak istemişlerdi.
İstanbul 2015. ele alındı. İstanbul basını operasyonu Ne gariptir ki İstanbul Tıp Fakültesi, yüz
Özbay, Kemal, “Tıp ve Tıbbiyeliler sorgularken Avrupa basınında, yabancı yıl önce İstanbul’u işgal eden ve okulları-
Bayramı” , Türk Asker Hekimliği hekimlerin çalışmasının yasaklanması
Tarihi ve Asker Hastaneleri. İstanbul na yerleşen düşmanlara karşı okullarının
1976, C. II, 139-140. eleştiriliyor ve Türk hekimlerinin yetersiz tarihini dile getirip övünürken, yüz yıl
olduğu ileri sürülüyordu. Türk hekimliği-
Sağlam, Tevfik, Büyük Harpte 3’üncü sonra bugün, 14 Mart 1827’de açılan
Orduda Sıhhî Hizmetler. İstanbul nin ve onları yetiştiren Tıp Fakültesi’nin Tıphâne-i Âmire’nin devamı olduğunu
1941. hakir görüldüğü bu ortamda, Dr. Osman iddia eden, 1839-1909 yılları arasında
Yıldırım, Nuran, “Birinci Dünya Şevki’nin (Uludağ), tıp eğitimimizin 15. kullandığı Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane
Savaşı’nın Meçhul Tıbbiyelileri”, yüzyıla kadar uzanan köklü bir geçmişi adını sahiplenen bir üniversite karşısında
Doktor, Yıl.4, Sayı. 26 (Nisan-Mayıs olduğunu göstermek amacıyla, Tıp Bay-
2005), 38-40. ; “I. Dünya Savaşı’n- tarihine sahip çıkma çabası içindedir.
da Tıbbiyeliler ve 14 Mart’ın Tıp ramı için, usta-çırak yöntemiyle hekim
Bayramı Oluşu”, Toplumsal Tarih, yetiştiren Bursa Darüşşifası’nın hizmete Günümüz hekimlerine “Tıbbiyelilik Ru-
Sayı.171 (Mart 2008), 42-48. ; “14 girdiği 12 Mayıs 1399 tarihinin esas hu”nu hatırlatıyor ve mesleki sorunlarla
Mart: Kurtuluş Mücadelesinin İlk
Kıvılcımı”, Bezmiâlem Aktüel, Sayı. alınması önerisi benimsendi. 1929-1934 yılmadan mücadele etmeleri dileğiyle Tıp
19 (2018), 28-30. yıllarında 12 Mayıslarda yapılan kutlama- Bayramlarını kutluyorum.

10 hekim sözü MART - NİSAN 2019