Web-seminer 23 Şubat: Felsefe Etkinlikleri 50: Kırılganlığın Dünyası

23 Şubat 2021, Salı Saat: 20:00 2923

Etkinlik Başladı

Sevgili Felsefe Dostları,

Üçüncü bin yılın başında dünyamızın kabuk değiştirmeye çalıştığı bir kırılma noktasındayız. Bu dönemin bir yandan "yaşamın krizi”(1) ve bunun sonucu olan pandemi gibi sancılarını, sıkıntılarını, diğer yandan yeni yaşam tarzları, düşünme ve ilişki biçimleri geliştirmemizi sağlayabilecek olanaklarını deneyimliyoruz. Yaşadığımız bu değişim ve dönüşüm çağını anlamak için yeni kavramlara, yeni bir dile ihtiyaç duyuyoruz.

Aslında insan olmanın en belirgin ve doğal özelliklerinden kırılganlık ve yaralanabilirlik (2), 1990'lardan sonra baskın bir şekilde küresel ölçekte uygulanan biyoiktidarın, neoliberalizmin ve savaş ekonomisinin etkisiyle bir sınıf tanımına dönüştü, "Prekarlık, Prekarite, Prekarya Olmak” siyasi literatüre yeni kavramlar olarak girdi. Yalnız siyasi değil ahlaki ve kültürel bir mesele olarak son yıllarda tartışılır oldu.

İTO Felsefe Toplantılarının ellincisinde bu önemli kavramı felsefi bakış açısıyla, siyasi, ahlaki ve kültürel yönleriyle ele almaya karar verdik. Moderatörlüğünü değerli felsefeci Zeynep Talay Turner'in* yapacağı toplantımızda gene çok değerli iki konuğumuz var; Konuklarımızdan Elif Demirkaya** "Kırılganlık, Yaralanabilirlik ve Güvencesizlik” başlığı çerçevesinde yapacağı konuşmasının içeriğini şöyle özetliyor:

"Bedenli ve sonlu olmak canlıların ortak olarak paylaştıkları bir durumdur. Bedenimizin yaralanabilirliği ve başkasının bedenine zarar verebilir oluşumuz bizi kendi hayatımızla beraber başkalarının hayatından da sorumlu kılar. Bu sorumluluk, birbirimize ihtiyacımız olduğuna, karşılıklı olarak cismanî bir bağımlılık (interdependency) ilişkisi içinde bulunduğumuza ve kendimize yeten otonom varlıklar olmadığımıza işaret etmektedir. Hâl böyleyken nasıl oluyor da biz bu sorumluluğu askıya alabiliyoruz? Bizi rekabete ve bireyselciliğe sevk eden mekanizmalar aracılığıyla bu sorumluluğu nasıl görmezden geliyoruz? Sorumluluk kavramının içeriği neoliberal tertibat içinde nasıl bir dönüşüme uğruyor? Neoliberal özneleşme nasıl işliyor ki yalnızca kendi hayatımızdan sorumlu olduğumuzu ve bütün risklerin bireysel olarak üstlenilmesi gerektiğini kabul eder hâle geliyoruz? "Her koyun kendi bacağından asılır.” şiarını nasıl benimsiyoruz? Kendini anonim bir şirket gibi yöneten, hak değil çıkar sahibi girişimci özneler olmaya çağırılmamızın "beraber yaşama etiği” üzerindeki etkilerini bu sorular aracılığı ile tartışmaya açmayı planlıyorum.

Bedenli ve sonlu olmamız hepimizin aynı derecede yaralanabilir olduğu anlamına gelmiyor elbette. Biliyoruz ki bazıları daha fazla risk altında. Peki, bu risk neye göre dağılıyor? Kimlerin hayatı yaşanmaya değer görülüyor? Kimlerin ölümü yası tutulabilir sayılıyor? Kimler özne olarak idrak edilmiyor, normatif çerçevenin ve temsil alanının dışına düşüyor? Kırılganlık, yaralanabilirlik ve güvencesizliğin eşitsiz dağılımını mahrumiyetlerin kesişimselliği üzerinden nasıl düşünebiliriz? Farklı kırılganlıkları birbirine tercüme etme ve onlar üzerinden ittifak kurma imkanlarını nasıl bulabiliriz? Bu soruları Judith Butler, Emmanuel Levinas, Michel Foucault ve Giorgio Agamben'in düşünce dünyalarına referansla kısaca anlatmaya çalışacağım."
İkinci konuğumuz tıp camiasının yakından tanıdığı bir isim; Osman Elbek**. Elbek de "Bindik Bir Alamete...” başlıklı konuşmasında aşağıdaki sorular çerçevesinde konuyu tartışmaya açıyor;

"Hekimlerin statülerine yönelik yapılan araştırmalar, hekimlik mesleğinin zaman içerisinde algılanan statüsünün yıprandığı ve yitirildiğine işaret ediyor.

Peki ama neden? Hekimlerin bu algılarını destekleyecek bulgular var mı? İddia edilen yıpranmadan önceki statüleri nasıldı?

Hekimler hangi konumu yitirdiler?

Sıkça ifade edildiği gibi hekimler proleterleşiyor mu?

Gelir, iş güvencesi, meslek otonomisinin yitirilmesi ve hatta can alıcı şiddete maruz kalma işçileşme anlamına gelir mi?

Devletin yapılanması ile hekimlik mesleği arasındaki ilişki dün ve bugün nasıldı(r)?

Böylesi bir ortamda hekimlerin mesleki örgütlenmesi nasıl bir tutum geliştiriyor, geliştirmeli?

Piyasa, toplum ve hekimlik dün ne yana düşüyordu, bugün ne yana düşüyor, yarın ne yana düşecek?...”

23 Şubat 2021, Salı akşamı canlı olarak yayınlayacağımız webseminerde buluşmak ve birlikte düşünmek, tartışmak dileğiyle.

Saygı ve sevgilerimizle.

İstanbul Tabip Odası


Kırılganlığın Dünyası
Konuşmacılar: Elif Demirkaya, Osman Elbek
Moderatör: Zeynep Talay Turner
Tarih: 23 Şubat 2021,Salı
Saat: 20.00

Canlı yayını izlemek ve soru sormak için tıklayınız.

Sisteme daha önce kayıt olduysanız, sadece giriş yapmanız yeterlidir. Giriş yapmak için tıklayınız.


1- Onur Hamzaoğlu, Toplum ve Hekim, Kasım-Aralık 2020, Editör'den, https://www.belgelik.dr.tr/ToplumHekim/kayit_goster.php?Id=3012
2- Yaralanabilirlik, Cogito, YKY, Sayı87/Yaz 2017
*Zeynep Talay Turner: Warwick Üniversitesi felsefe bölümünde yüksek lisans yaptıktan sonra doktorasını Polonya Bilimler Akademisi'nde felsefe bölümünde tamamladı (2013). Daha çok Kendilik Felsefeleri, 19. ve 20. yüzyıl Kıta Felsefesi ve Felsefe-Edebiyat ilişkisi üzerine çalışan Talay Turner şu an İstanbul Bilgi Üniversitesi, Felsefe ve Toplumsal Düşünce Yüksek Lisans Programında felsefe dersleri vermekte, aynı zamanda Kültürel İncelemeler Yüksek Lisans Programının da direktörlüğünü yapmaktadır.

**Elif Demirkaya: Lisans derecesini İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji Bölümünden aldı. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde "Çağdaş Paylaşım Kültürü ve Armağan” adlı yüksek lisans çalışmasını tamamladı. Halen aynı üniversitede Sosyoloji bölümünde doktora öğrencisidir. Biyopolitika, nekropolitika, insan-sonrası çalışmalar, duygulanım teorisi ve tekillik konularında araştırmalarını sürdürmektedir.

***Osman Elbek: Tıp doktoru, göğüs hastalıkları uzmanı. İstanbul Tabip Odası üyesi. Halen özel sektörde hekimlik yapıyor. Sağlığın politikası ve hekimlik üzerine zaman buldukça düşünmeye ve yazmaya gayret ediyor. Çeşitli internet sitelerinde düzensiz sıklıkta yazıları yayınlanıyor. Bugüne kadar ağırlıkla sağlık konusunu ele alan çeşitli kitaplarda yazarlık, bölüm yazarlığı, editörlük yaptı.

ÖNEMLİ NOT: Canlı yayını izleyebilmek için kayıt olmanız gerekmektedir. Kayıt olmak için tıklayınız.