‘’COVID-19 Mevsimsel Gribe benzer özelliklere, hastalık ve ölüm oranlarına sahip midir?’’


  • Aralık 28, 2020
  • 4181

COVID-19'daki vaka ölüm oranı (CFR), her iki hastalık da esas olarak yaşlı yetişkinleri (> 65 yaş) etkilese de, mevsimsel gripten daha yüksek görünmektedir. COVID-19'un daha yüksek vaka ölüm oranı (CFR), hastaların altta yatan komorbiditelerindeki farklılıklar, virüsün patojenitesi, popülasyon bağışıklığı ve enfeksiyona karşı konakçı tepkileri nedeniyle olabilir. Örneğin aşılar ve onaylanmış tedaviler grip için mevcuttur ancak COVID-19 için mevcut değildir.

Çok az çalışma, COVID-19 ve grip salgınlarını doğrudan karşılaştırmıştır. İki hastalığın sonuçlarının ve mortalitesinin kapsamlı bir değerlendirmesi ve hastaneye yatış ve mortalite açısından risk faktörlerinin belirlenmesi yüksek riskli kişilerin ayırt edilmesinde gereklidir. Böylece yüksek riskli popülasyonlarda belirli önleyici tedbirleri güçlendirmek ve odaklanmak ve sağlık tesislerinin gelecekteki ihtiyaçlarını tanımlamaya yardımcı olmak imkanına erişebiliriz.

Burada özetlediğimiz çalışmanın amacı, Fransa'nın ülke çapındaki verilerini kullanarak, COVID-19 nedeniyle hastaneye yatırılan hastalar ve 2018-19 sezonunda mevsimsel grip nedeniyle hastaneye yatırılan hastalar risk faktörleri, klinik özellikler ve sonuçlar açısından karşılaştırmaktır. Ayrıca spekülatif olarak pandeminin başlarında sıklıkla dile getirilen ‘’COVID-19 aslında grip benzeri bir hastalıktır’’ hipotezini araştırmaktadır.

Bulgular

Bu retrospektif, ülke çapındaki kohort çalışması, 1 Mart - 30 Nisan 2020 (60 gün) arasında COVID-19 nedeniyle hastaneye yatırılan 89.530 hastayı ve 1 Aralık 2018 ile 28 Şubat 2019 (90 gün) arasında mevsimsel grip nedeniyle hastaneye yatırılan 45.819 hastayı içermektedir. Görüldüğü gibi grip kayıtları neredeyse 1.5 kat ay daha fazla süreli olmasına rağmen COVID-19 nedenli hastaneye yatan hasta sayısı nerdeyse 2 kat fazladır. 

COVID-19 nedeniyle hastaneye yatırılan hastaların grip nedeniyle hastaneye yatırılanlara göre daha çok erkek olduğu ve her iki hastalık nedenli hastaneye yatanlar arasında yaş dağılımının farklı olduğu saptanmıştır. Örneğin, COVID-19 nedenli hastaneye yatanların %1.4’ü 18 yaşından küçük iken bu oran gripte %19.5’dir. Ancak 60 yaş üstü açısından fark saptanmamıştır.

Sosyal yoksunluk puanlarının dağılımı iki grup arasında farklılık göstermiştir (p<0.001). 18-40 yaşları arasındaki hastalarda (aslında aktif çalışan kesim olarak kabul edilebilir) sosyal yoksunluk skoru COVID-19'lu hastalarda anlamlı olarak daha yüksek saptanmıştır. Yani sosyal yoksunluk genç yetişkinlerde anlamlı bir COVID-19 risk faktörüdür.

COVID-19'lu hastalar daha sık obez veya aşırı kiloluyken daha sık olarak diyabet, hipertansiyon ve dislipidemiye sahipler iken gripli hastalarda ise daha sık kalp yetmezliği, periferal vasküler hastalık, kronik solunum hastalığı, siroz ve anemi vardır.

Hastanede yatan COVID-19 hastalarının akut solunum yetmezliği (2 kat), pulmoner emboli (3 kat) veya septik şok (1.5 kat) geliştirme olasılığı daha yüksek iken miyokardiyal enfarktüs veya atriyal fibrilasyon geliştirme olasılığı daha düşüktür.

COVID-19 hastalarının yoğun bakıma ihtiyaç duyma olasılığı daha yüksektir ve COVID-19 için YBÜ'de ortalama kalış süresi iki kat daha uzundur (15 güne karşılık 8 gün). COVID-19 hastalarının, gripli hastalara göre invazif mekanik ventilasyona ihtiyaç duyma olasılığı daha yüksektir (%9.7’ye karşılık %4.0). Yoğun bakım ünitesine kabul edilen hastalar arasında da, COVID-19 hastalarının grip hastalarına göre mekanik ventilasyona ihtiyaç duyma olasılığı daha yüksektir (%71.5’e karşılık %61).

Hastane içi mortalite, COVID-19 nedeniyle hastaneye yatırılan hastalarda, grip nedeniyle hastaneye yatırılan hastalara göre daha yüksekti (%16.9’a karşılık %5.8) ve göreceli ölüm riski 2.9 idi. Mekanik ventilasyona bağlı olsun veya olmasın YBÜ'ye yatırılan COVID-19 hastalarında da mortalite daha yüksek saptanmıştır (%27.1’e karşılık 18.0%).

Yaşa göre sınıflandırma yapıldıktan sonra, YBÜ'deki hastaların oranı, COVID-19 grubunda influenza grubuna göre 18 yaşından küçük ve 61-80 yaşları arasında anlamlı olarak daha yüksektir.

50 yaşından büyük ve 18 yaşından küçük hastalarda hastane içi mortalite, COVID-19 grubunda influenza grubuna göre daha yüksekti ve 60 yaş üzerinde aradaki fark belirgin olarak artmaktaydı. Çocukların COVID-19 nedeniyle hastaneye yatma riskinin daha düşük olduğu görülse de, bu çocukların hastane içi ölüm oranları influenzalı çocuklar için olduğundan dört kat daha fazla saptanmıştır.

Tartışma ve Sonuç

Benzer süreyi kapsayan karşılaştırmaya göre COVID-19 nedenli hastaneye yatış gribe göre daha fazladır. Ancak grip aşısı muhtemelen mevsimsel grip için hastaneye yatış oranlarının düşmesine ve buna bağlı ölüm oranlarına katkıda bulunmuştur.

COVID-19'un yaklaşık 3 kat daha yüksek ölüm oranına sahip olmasının bir olası açıklaması, kısa bir süre içinde ani hasta akışının tıbbi yapısal kısıtlamalar yaratması ve ekiplerin hastaları klinik durum ve prognoza göre önceliklendirmesi olabilir. Bu hipotez, COVID-19'u olan 80 yaşın üzerindeki hastalarda YBÜ'ye daha düşük transfer oranıyla desteklenmektedir; bu, aynı hastalarda daha yüksek mortalite ile güçlü bir tezat oluşturmaktadır.

Sonuç olarak, COVID-19 hastaları ile hastanede yatış gerektiren mevsimsel influenza hastaları arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. SARS-CoV-2, solunum patojenitesi için daha yüksek bir potansiyele sahip gibi görünmektedir, bu da daha az komorbiditesi olan hastalarda daha fazla solunum komplikasyonuna yol açar ve özellikle adölesanlarda daha yüksek bir ölüm riski ile ilişkilidir.

Gelecekte, örtüşen influenza ve COVID-19 salgınları olasılığı kesinlikle hasta yönetiminin karmaşıklığını da artıracaktır. COVID-19 için hiçbir tedavinin etkili olmadığının gösterildiği bir zamanda, bu çalışma, tüm fiziksel önleme yöntemlerin ve SARS-CoV-2 için özel bir aşıya ve COVID-19 tedavisine olan ihtiyacın önemini vurgulamaktadır.

Yayının Künyesi: Piroth L, Cottenet J, Mariet A, et al. Comparison of the characteristics, morbidity, and mortality of COVID-19 and seasonal influenza: a nationwide, population-based retrospective cohort study. Lancet Respir Med 2020

Yayına ulaşılabilinecek adres: Comparison of the characteristics, morbidity, and mortality of COVID-19 and seasonal influenza: a nationwide, population-based retrospective cohort study (thelancet.com)

Doç. Dr. Necati Çıtak

İTO COVID-19 İzleme Grubu Üyesi


Bu HABERİ Paylaş!