İstanbul Depremine Yönelik Sağlık Hizmetinin Yapılanması Çalışma Grubu Anasayfa
Hekimler İçin İletişim Hattı
Bebek ölümleri ile ilgili komisyon raporu açıklandı
- Ağustos 18, 2010
- 2171
Türk Tabipleri Birliği- BASIN AÇIKLAMASI- 2 Aralık 2005]
YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM BİRİMLERİNDE
BEBEK ÖLÜMLERİYLE İLGİLİ KOMİSYON RAPORU
Geçen yaz aylarında kamuoyu değişik illerden peşpeşe gelen bebek ölümleri haberleriyle sarsıldı. Sağlık Bakanlığı'nın açıklamaları kamuoyunca yeterli bulunmamış, bu tür açıklamaların da sonucu olarak kimi çevrelerden kamuoyunu endişeye sevkeden bazen de yanlış yönlendiren açıklamalar yapılmıştır. Türk Tabipleri Birliği(TTB), olayları aydınlatmak ve kamuoyunu doğru bilgilendirmek için bilim insanlarından oluşan bir komisyon kurmuştur. Komisyon konu ile ilgili uzmanlık dernekleri yöneticileri, tıp fakültesi öğretim üyeleri , eğitim hastaneleri eğiticileri ve hemşirelik dernekleri yönetim kurulu üyelerinden oluşmaktadır. Komisyon 3 aylık çalışma süreci sonunda bu raporu ortaya çıkarmıştır. Raporda da görüleceği gibi ölümlerin temel nedeni sağlık sistemindeki süregelen ve yıllar içinde daha ağırlaşan sorunlardır. Hekimlerin ve sağlık çalışanlarının bireysel üstün gayretleri sonucu daha da vahim olayların çıkması önlenmekte, ancak burada da olduğu gibi bazen de ölümler gerçekleşebilmektedir. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde ileride benzer durumların görülmesi sürpriz olmamalıdır.. Raporda dikkat çeken konular şunlardır:
Sorunlar
1. Birimlerde her kritik hasta için vital bulguların izleminin yapılabileceği monitor bulunmamaktadır ve zorunlu kalındığında bir küvöze 2-3 bebek yatırıldığı belirtilmiştir.
2. Üniversitelerdeki YYBB'lerde yatan hastaların büyük bir kısmı üniversite dışı özel ve diğer hastanelerden sağlık güvencesi olmadığı için sevk edilen hastalar oluşturmaktadır. Bu hastaların çoğu doğum tartısı düşük, mortalite ve morbiditesi yüksek pretermler olduklarından bunların sorunları ciddi ve yatış süreleri de çok uzun olmaktadır.
3. Temizlik işleri birimlerde taşeron firma tarafından yürütülmektedir.Firma elemanları yeterli sayıda değildir. Eğitimsiz ve niteliksiz olabilmekte ve sık değişmektedirler. Genel olarak eleman sayısı gece ve hafta sonu değişmekte, bu günlerde sabit eleman olmamaktadır.
4. Birimlere ünitenin temizliği için yeterli miktar ve nitelikte temizlik maddesinin verilmediği bildirilmiştir. Birimlere yeterli sayıda sarf malzemesi (kağıt havlu, sonda, ventilatör devresi vs.) sağlanamamaktadır.Düşük fiyatların tercih edilmesi yüzünden kaliteli sarf malzemesi alınamamaktadır.İhale şartnamesi bağlayıcı hükümler içermektedir. Bu nedenlerle kaliteli malzemeler kalitesizlerle rekabet etmektedir.
5. Diğer sağlık kurumlarından gelen bebeklerin çoğu optimal şartlarda transfer edilmemektedir.
6. Nöbet şartlarında servislerde bulunan hekimler de neonatoloji konusunda deneyimlidir. Ancak sayıları yüksek hasta sayısına uygun değildir.
7. Hafta sonu ve gece hasta başına düşen hemşire sayısı daha da azalmakta, nöbet şartlarında 10-20 hastaya bir hemşire düşmektedir.
8. Diğer yandan kadrolu hemşireler Devlet Memurluğu Sınavı ile merkezden atanması atananların o bölgede ikamet etmemesi, eş vb. nedenlerle işe başladıktan kısa süre sonra tayinlerini istemeleri devir hızını artıran diğer faktörlerdir.
9. Zaman zaman yoğun bakım konusunda deneyimli hemşire olmadığında pediatrinin başka birimlerinden deneyimsiz hemşireler Yenidoğan Yoğun Bakım Birim'lerinde görevlendirilmektedir.
Çözüm Önerileri
10. Aynı şekilde özellikle yenidoğan yoğun bakımında "olmazsa olmaz" olan sarf malzemeleri (tuvalet kağıdı, kağıt havlu, sondalar, ventilatör devreleri vb.) yeterli nitelik ve sayıda ve sürekli olarak sağlanmalıdır.
11. Gerek dezenfektan , gerekse sarf malzemelerinden "tasarruf" yapılmamalıdır.
12. Servis doluluk durumuna göre hasta kabulü yapılmalıdır. Hastane yönetim politikası "gelen hastanın geri çevirilmemesi" olmamalıdır.Geri transfer ve sevk zincirine uyulması gereklidir.Antenetal transport YYBB'lerde yer olup olmadığı sorulduktan sonra yapılmalıdır. Kapasitenin üzerinde hasta alınmamalıdır.
13. Yıllık doğum sayısına bağlı olarak her 1000 doğuma bir yoğun bakım yatağı ve uygun donanımı olacak şekilde hastaneler YYBB'ni oluşturmalıdır.
14. Birimlerin temizlik işlerini sürdüren firmalar bu birimlere yeterli sayıda, önceden özellik gösteren bu konuda uygun eğitim almış eleman vermeli, bu elemanlar ve sayıları hafta içi-hafta sonu değişmemelidir.Temizlik elemanlarının eğitimleri periodik olarak ev idaresi hizmetleri görevlileri tarafından yapılmalı ve uygulamaları denetlenmelidir.
15. Gece-gündüz hemşire sayıları benzer olmalıdır, "hastaların gece daha az sorunu olur" diye bir bilgi yoktur.
16. Medikasyon ve infüzyon ürünlerinin hazırlanması ve kullanılması konusunda da mevcut rehber olmalı ve buna göre hizmet verilmelidir.
17. El yıkamanın sağlanması için temiz akar su, daha önce sözü edildiği gibi yeterli miktar ve nitelikte havlu, sıvı sabun mevcut olmalıdır.
Sonuç olarak; Ülkemizin kaynakları bebeklerimizin gerek hastane enfeksiyonları, gerekse diğer nedenlerle ölümlerini bugünkünden çok daha düşük bir düzeye indirmek için yeterli olduğuna inanmaktayız. TTB bu konuda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeye devam edecektir.
Komisyon Üyeleri ve Görevleri
Dr. Metin Bakkalcı : Türk Tabipleri Birliği II. Başkanı
Prof. Dr. Gencay Gürsoy : İstanbul Tabip Odası Başkanı
Dr. Güray Kılıç : İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi
Dr. Ali Özyurt : TTB-Uzmanlık Dernekleri Koordinasyon Kurulu Genel Sekreteri
Prof. Dr. Haluk Eraksoy : Klinik Mikrobiyoloji Ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı
Prof. Dr. Selma Karabey : Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği Başkanı
Prof. Dr. Nahit Çakar : Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu Üyesi
Prof. Dr. Asuman Çoban : Türk Neonatoloji Derneği Üyesi
Prof. Dr. Yıldız Perk : Türk Neonatoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi
Prof. Dr. Saadet Ülker: Türk Hemşireler Derneği Genel
Prof. Dr. Seçil Aksayan : Türk Hemşireler Derneği Mevzuat Komisyonu Üyesi
Doç.Dr. Suzan Yıldız : Pediyatri Hemşireliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi
Yard.Doç.Dr. Ülkü Baykal : İstanbul Üniv. Florence Nigtingale Hemşirelik Yüksek Okulu Öğretim Üyesi
