Ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları hakkında yönetmelik

İstanbul Depremine Yönelik Sağlık Hizmetinin Yapılanması Çalışma Grubu Anasayfa

Ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları hakkında yönetmelik

Temmuz 05, 2010
5965

I- 23 TEMMUZ 2008 YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİKLERİ YÖNÜNDEN

1- MADDE 1 –Yönetmeliğin 9 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"(8) Ücretli veya ücretsiz izinli sayılarak yurtdışına gönderilen kamu görevlisi tabipler ile ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri bulunan tabipler hariç olmak üzere, yurtdışında en az iki yıl süreyle mesleğini icra eden tabipler bu maddedeki planlamadan istisna tutularak Türkiye’de meslek icra edebilirler."

Böylece 9. maddenin son hali şöyledir;

Sağlık kurum ve kuruluşlarının planlanması

MADDE 9 – (1) Bakanlıkça aşağıdaki amaçlar doğrultusunda, faaliyetine ihtiyaç duyulan sağlık kurum ve kuruluşları ile bunlara ait sağlık insan gücü, tıbbi hizmet birimleri ve nitelikleri ile teknoloji yoğunluklu tıbbi cihaz dağılımı alanlarında kamu ve özel sektörü kapsayacak şekilde planlama yapılır:

a) Sağlık hizmetlerinin, demografik yapı ve epidemiyolojik özellikler de göz önünde bulundurulmak suretiyle kaliteli, hakkaniyete uygun ve verimli şekilde sunulması,

b) Sağlık kurum ve kuruluşlarının hizmet kapasiteleri, sağlık insan gücü ile çağdaş tıbbi bilgi ve teknolojinin ülke düzeyinde dengeli dağılımının sağlanması,

c) Koruyucu sağlık ve acil sağlık hizmetleri gibi işbirliği halinde hizmet sunumunun gerekli olduğu alanlarda uygun kapasitenin oluşturulması,

ç) Kaynak israfı ve atıl kapasiteye yol açılmaması.

(2) Tıp merkezi açmak isteyenler, Bakanlıkça yapılan planlamada ihtiyaç gösterilen yerleşim bölgelerinde faaliyette bulunmak üzere başvurabilirler.

(3) Bakanlıkça birinci fıkraya göre planlanan yatırım listesi, her yıl Ekim ayında Bakanlık internet sitesinde ilan edilir. Tıp merkezi açmak isteyenler, Kasım ayı sonuna kadar Bakanlığa başvurur. Yerleşim yeri itibariyle planlanan tıp merkezi sayısından fazla istekli olması halinde aralarında noter huzurunda kura çekilerek hak sahibi belirlenir.

(4) Planlamaya göre ilan edilen yerlerdeki tıp merkezleri için Kasım ayında başvuru olmaması halinde, takip eden yılın Ağustos ayına kadar bu tıp merkezleri için başvuruda bulunulabilir. Bu durumda, talepte bulunulan ayın sonuna kadar başvurular toplanır ve takip eden ayın ilk haftasında birden fazla istekli olması halinde aralarında noter huzurunda kura çekilerek hak sahibi belirlenir; tek istekli bulunması halinde o kişiye hak sahibi olduğu bildirilir.

(5) Başvurularda aşağıdaki belgelerin aslı veya noter tasdikli sureti istenir:

a) Tıp merkezi açıp işletmeye yetkili olduğunu gösteren mesleki belgeler,
b) Tıp merkezini açmak için ekonomik ve mali yeterliliğinin olduğunu gösteren belgeler,
c) Hak sahipliğini başkasına devretmeyeceğine dair taahhütname,
ç) 11 inci madde uyarınca ön izin alındığı tarihten itibaren, iki yıl içinde tıp merkezini ruhsatname alarak işletmeye başlayacağına; ayrıca, tıp merkezini açtıktan sonra işletme hakkını bir yıl süreyle başkasına devretmeyeceğine dair taahhütname,
d) Üçüncü fıkra gereği yapılacak ilanda belirtilen diğer belgeler.

(6) Üçüncü ve dördüncü fıkralara göre hak sahibi olan kişi, hak sahibi olduğunun bildirildiği tarihten itibaren en geç altı ay içinde 11 inci madde uyarınca ön izin almak ve ön izin tarihinden itibaren üç ay içinde inşaata veya bina tadilatına başladığını Müdürlük vasıtasıyla belgelemek zorundadır. Aksi halde, hak sahipliği sona erer. Hak sahipliği sona erenler, üç yıl süre ile Bakanlıkça ilan edilecek diğer tıp merkezleri için başvuramaz.

(7) Tıp merkezi açmak isteyenler, Bakanlıkça yapılan planlamaya uymak zorundadır. Ruhsatlandırılan tıp merkezlerine yeni tıbbi hizmet birimi, teknoloji yoğunluklu tıbbi cihaz ve sağlık çalışanı ilave edilmek istenildiğinde de planlamaya uyulması zorunludur.

"(8) Ücretli veya ücretsiz izinli sayılarak yurtdışına gönderilen kamu görevlisi tabipler ile ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri bulunan tabipler hariç olmak üzere, yurtdışında en az iki yıl süreyle mesleğini icra eden tabipler bu maddedeki planlamadan istisna tutularak Türkiye’de meslek icra edebilirler."

2- MADDE 2 – Yönetmeliğin 17 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"(2) Tabipler, muayene ve tedavilerini üstlendikleri hastaları gerektiği gibi takip edebilmeleri, kaliteli ve verimli hizmet sunabilmeleri için en fazla iki sağlık kurum ve/veya kuruluşunda; yan dallarda uzman olan tabipler ise, en fazla üç sağlık kurum ve/veya kuruluşunda çalışabilirler."

17. maddenin son hali şöyledir;

Tabipler
MADDE 17 – (1) Tabipler, adlarına çalışma belgesi düzenlenmesi şartıyla, sağlık kuruluşunda mesleklerini tam zamanlı veya kısmî zamanlı yürütürler. Tabibin diploması, varsa uzmanlık belgesi ve çalışma belgesinin, poliklinik odasında hastaların rahatlıkla görebileceği bir yere asılması gerekir. Sağlık kuruluşunda çalışan tabipler;
a) Hastasına ait muayene, teşhis ve tedavi işlemlerini uygun şekilde kaydetmekten,
b) Sorumluluğundaki hastalara uygulanan tıbbi işlemlerin sonuçlarından,
c) Sağlık kuruluşunun işleyişinde, kendi çalışma alanı ile ilgili aksaklıklar öncelikli olmak üzere, gördükleri bütün aksaklıkları mesul müdüre bildirmekten
sorumludur.

"(2) Tabipler, muayene ve tedavilerini üstlendikleri hastaları gerektiği gibi takip edebilmeleri, kaliteli ve verimli hizmet sunabilmeleri için en fazla iki sağlık kurum ve/veya kuruluşunda; yan dallarda uzman olan tabipler ise, en fazla üç sağlık kurum ve/veya kuruluşunda çalışabilirler."

3- MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"(3) Ruhsata esas olmamak kaydıyla tabip harici sağlık çalışanı, kaliteli ve verimli hizmet sunabilmeleri için en fazla iki sağlık kurum ve/veya kuruluşunda çalışabilir."

18. maddenin son hali şöyledir;

Çalışma belgesi
MADDE 18 – (1) Müdürlükçe, nöbetçi tabip haricindeki tabipler ile tabip harici sağlık çalışanına, tam zamanlı veya kısmî zamanlı çalışıp çalışmadıkları açıkça belirtilerek EK-4/a’da yer alan çalışma belgesi düzenlenir.

(2) Sağlık kuruluşunda, hasta kabul ve tedavi edilen uzmanlık dalları için EK-5’de belirlenen nitelikte ve asgari sayıda tabip ve tabip harici sağlık çalışanı istihdam edilmek zorundadır.

"(3) Ruhsata esas olmamak kaydıyla tabip harici sağlık çalışanı, kaliteli ve verimli hizmet sunabilmeleri için en fazla iki sağlık kurum ve/veya kuruluşunda çalışabilir."

4- MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki onuncu fıkra eklenmiştir.

"(5) Sağlık kuruluşlarında acil sağlık hizmeti verilmesi ve acil vakaların, hastanın sağlık güvencesi olup olmadığına veya ödeme gücü bulunup bulunmadığına bakılmaksızın kabul edilmesi ve gerekli tıbbi müdahalenin kayıtsız-şartsız ve gecikmeksizin yapılması zorunludur. Sağlık kuruluşları, acil vakalarda gerekli ilk acil tıbbi müdahaleyi yapmaktan kaçınamaz."

"(6) Acil vakalarda, gerekli ilk müdahale yapılarak hastanın stabilizasyonunun sağlanması esastır. Stabilizasyonu sağlanamayan veya stabilizasyonu sağlanmakla birlikte ileri tetkik ve tedavi amaçlı başka bir sağlık kurumuna sevkine lüzum görülen hastaların nakli için 112 komuta kontrol merkezi ile irtibata geçilir. Sağlık kuruluşunda tedavi görmekte iken durumu ağırlaşan ve acilen başka bir sağlık kuruluşuna sevki gereken hastalar için de komuta kontrol merkezi ile temas kurulur. Hasta yakınları veya hastanın tedavisini üstlenen sağlık kuruluşu, hastanın acil sevkini kendi imkânlarıyla yapmak istemeleri halinde, sevk edilecek sağlık kuruluşu ile irtibat kurmak, hastanın mağduriyetine meydan vermemek ve durumu komuta kontrol merkezine bildirmekle yükümlüdür. Acil hastanın sevk edileceği sağlık kurumunun belirlenmesi ve nakil işlemleri komuta kontrol merkezinin yönetiminde ve koordinasyonunda yapılır. Komuta kontrol merkezi, hastaya ait bilgileri alır, bu bilgiler ışığında hastanın hangi sağlık kurumuna sevk edileceğine karar verir, ilgili kurumun yetkilileriyle irtibata geçerek gerekli görüşmeleri yaptıktan sonra hastanın nakline engel bir durum yoksa, sevk için ambulansa çıkış emri vererek naklin gerçekleştirilmesini sağlar. Gerektiğinde intikal süresini kısaltmak amacıyla yukarıdaki işlemlerin bir kısmı hasta yola çıkarıldıktan sonra yapılabilir."

"(7) Acil olarak sağlık kuruluşuna müracaat eden hastaların acil tıbbi müdahale ve tedavileri yapılırken hiçbir surette tedavi masraflarının nasıl karşılanacağı sorgulanmaz. Hizmet bedelinin tahsili ile ilgili işlemler, acil müdahale sağlandıktan sonra yapılır. Sağlık kuruluşları, acil sağlık hizmetlerini düzenleyen ilgili diğer mevzuata da uymak zorundadır."

"(10) Beşinci, altıncı ve yedinci fıkralara aykırı davranıldığının tespiti halinde sağlık kuruluşunun acil vakalar haricinde hasta kabulü, on gün süreyle müdürlükçe durdurulur. Bu fıkralara aykırılığın tekrarında sağlık kuruluşunun acil vakalar haricinde hasta kabulü, otuz gün süreyle müdürlükçe durdurulur. Bu fıkralara aykırılığın bir yıl içerisinde üçüncü kere tespit edilmesi halinde ise, sağlık kuruluşunun ruhsatnamesi geri alınır."

24. maddenin son hali şöyledir;

Acil hizmetler ve ambulans
MADDE 24 – (1) 21 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca kesintisiz hizmet vermek üzere ruhsatlandırılan tıp merkezleri, 38 inci madde uyarınca yayımlanan tebliğde belirtilen şartları taşıyan acil ünitesini kurarlar.
(2) Tıp merkezinde, 21 inci maddenin ikinci fıkrasında bahsedilen nöbetçi tabip, hem gözlem altındaki hastalara yönelik ve hem de acil hizmeti aksatmayacak şekilde acil ünitesi tabibi olarak görev yapabilir. Acil ünitesindeki gözlem odasında bulunan yataklar, hasta gözlem yatağı sayısına dahil değildir.

(3) Poliklinikler ile birinci fıkrada belirtilenler haricindeki tıp merkezleri, 38 inci madde uyarınca yayımlanan tebliğde belirlenen asgari malzeme ve ilaçların bulunduğu bir acil odasını faaliyet gösterdikleri süreler içinde kullanıma hazır bulundurulur.

(4) Acil ünitesi veya odasında bulundurulması zorunlu ve diğer acil hizmetler için kullanılacak ilaçlar bir dolap içerisinde bulunur. Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlar kilitli bir ortamda tutulur.

(8) Birinci fıkrada belirtilen tıp merkezlerinde, acil durumlarda veya gerekli tıbbi durumlarda hasta naklinde kullanılmak üzere ambulans hizmeti verilmesi zorunludur. Ambulans hizmeti aşağıda belirtilen yollardan biriyle verilir:

a) Uygunluk belgesi olan tam donanımlı acil yardım ambulansı bulundurmak veya,
b) Gerekli olduğunda çağrıdan itibaren on dakikada tıp merkezinde olunacağı taahhüt edilmek kaydıyla, 7/12/2006 tarihli ve 26369 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Ambulanslar ve Acil Sağlık Araçları ile Ambulans Hizmetleri Yönetmeliğine göre faaliyet gösteren bir özel ambulans şirketi ile ambulans hizmeti alım sözleşmesi yapmış olmak veya,
c) (a) veya (b) bentlerinde tanımlanan şekilde ambulansın sağlanamadığı durumlarda Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğünce ve İl Ambulans Servisi Başhekimliğince yazılı olarak uygun görülmesi ve Sağlık Müdürü tarafından onaylanması kaydıyla, 112 acil sağlık komuta kontrol merkezi vasıtasıyla on dakika içerisinde ulaşabilecek istasyonlar vasıtasıyla ambulans hizmeti verilebileceğini belgelemek.

(9) Poliklinikler ve acil ünitesi bulunmayan tıp merkezleri, acil başvurular ile ilgili bu maddenin beşinci ve altıncı fıkralarına uygun şekilde ilk tıbbi müdahale ve diğer işlemler yapıldıktan sonra 112 acil sağlık komuta kontrol merkezi vasıtasıyla veya özel ambulans şirketinin ambulansı ile hastanın naklini sağlarlar.

5- MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendiyle yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre uygunluk belgesi için 15/2/2008 tarihinden önce başvurusu yapılanlar ile 15/2/2008 tarihi itibarıyle bina inşaatı veya tadilatının tamamlandığı resmî olarak belgelenen ve dosyaları eksiksiz şekilde en geç 1/9/2008 tarihine kadar müdürlüğe verilen tıp/dal merkezlerinin uygunluk belgesi işlemleri, 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmelik çerçevesinde yürütülür.
(2) 38 inci maddede öngörülen tebliğ yürürlüğe girinceye kadar, dosyaları eksiksiz olan ve bina inşaatı veya tadilatı tamamlanmış bulunan poliklinik uygunluk belgesi başvuruları, 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendiyle yürürlükten kaldırılan Yönetmelik çerçevesinde sonuçlandırılır."

Değişiklik öncesi hali;

Uygunluk belgesi başvurusu olan sağlık kuruluşları
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre, uygunluk belgesi için usulüne uygun ve eksikliği bulunmamak şartı ile başvurusu yapılan özel sağlık kuruluşlarının işlemleri, 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmelik çerçevesinde yürütülür.

6- MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesinin beşinci ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki sekizinci fıkra eklenmiştir.

"(5) 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılan tıp/dal merkezlerinin, 38 inci maddede öngörülen tebliğ yürürlüğe konuluncaya kadar devri mümkündür. Tebliğin yürürlüğe konulduğu tarihten ikinci fıkrada öngörülen dört yıllık sürenin sonuna kadar sadece bir defa devir yapılabilir. Bu şekildeki devirlerde, bu madde ile tanınan haklar devam eder."

"(7) 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılmış sağlık kuruluşlarının denetimi, ikinci fıkra uyarınca ruhsatlarını alıncaya kadar, dört ayda bir bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-7/a ve EK-7/b sayılı denetim formlarına göre yürütülür. 24 üncü maddenin beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarına aykırı davranıldığının tespiti halinde sağlık kuruluşunun acil vakalar haricinde hasta kabulü, on gün süreyle müdürlükçe durdurulur. Bu fıkralara aykırılığın tekrarında sağlık kuruluşunun acil vakalar haricinde hasta kabulü, otuz gün süreyle müdürlükçe durdurulur. Bu fıkralara aykırılığın bir yıl içerisinde üçüncü kere tespit edilmesi halinde ise, sağlık kuruluşunun uygunluk belgesi geri alınır."

"(8) 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendiyle yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılarak faaliyet gösteren sağlık kuruluşları, 38 inci maddede öngörülen tebliğ yürürlüğe konuluncaya kadar aynı ilçe sınırları içinde olmak, sağlık çalışanı ve planlamaya tâbi tıbbi donanım ilave edilmemek kaydıyla başka binaya taşınabilirler. Belirtilen kayıt ve haller ile başka binaya taşınanlar hakkında, 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendiyle yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğin bina şartları ve ilgili diğer hükümleri uygulanır."

Geçici 2. maddenin son hali şöyledir;

Açılmış sağlık kuruluşlarının durumu
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılan sağlık kuruluşları halihazırdaki bina şartları, fizik mekânları, sağlık çalışanları ile uygunluk belgelerindeki türü bakımından mevcut durumlarıyla faaliyetlerine devam ederler. Mevcut durumlarının tesbitinde bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihteki resmî kayıtlar esas alınır.

(2) 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılmış olan sağlık kuruluşları, 38 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç dört yıl içinde, tabip sayısı hariç olmak üzere bu Yönetmeliğe uyum sağlamak ve ruhsat almak zorundadır. Tabip sayısında yapılacak artışlarda 9 uncu maddeye göre yapılan planlamaya uyulması zorunludur. Dört yılın sonunda ruhsat almayan sağlık kuruluşlarının, uygunluk belgeleri iptal edilir.

(3) 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılan tıp merkezi veya dal tıp merkezinin ikinci fıkraya göre aynı ilçe hudutları dahilinde başka bir binaya taşınması halinde, sağlık kuruluşlarının 9 uncu maddedeki yerleşim yerine göre planlama hükümleri uygulanmaz. Birden fazla tıp merkezi ve/veya dal tıp merkezi, birleşerek ikinci fıkraya göre yeni binaya taşınmaları halinde, birleşen merkezlerin bulunduğu ilçelerden birini tercih ederler.

(4) Ancak, 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılmış sağlık kuruluşlarına tıbbi hizmet birimi, teknoloji yoğunluklu tıbbi cihaz ve sağlık çalışanı ilavesi yapılmak istenilmesi halinde, bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. Buna göre tıp merkezi ve/veya dal tıp merkezleri, 9 uncu madde gereği yapılacak planlama hükümlerine uymak zorundadır.

(6) Vakıf, dernek ve meslek kuruluşları tarafından 39 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre açılmış bulunan sağlık kuruluşları, bu madde ve geçici 3 üncü madde hükümlerine uymak kaydıyla faaliyetlerine devam edebilirler.

7- Aynı Yönetmeliğe, aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

"Fizik kapasitesi uygun olan merkezlerin uzman tabip çalıştırması
GEÇİCİ MADDE 6 – (1) Geçici 1 inci maddeye göre uygunluk belgesi alan tıp/dal merkezlerinin uygunluk belgesi aldığı tarihteki fizik kapasitesinin Bakanlıkça uygun bulunması durumunda bu tıp/dal merkezlerinin, 23 üncü maddeye göre aynı il sınırları içinde koordineli olduğu özel hastane/hastanelerdeki uzman tabipleri çalıştırma talepleri kabul edilir. Bakanlıkça uygun bulunan bu yöndeki talepler için müdürlükçe gereken işlemler yapılır ve talep edilen uzmanlık dalı/dalları uygunluk belgesine eklenir."

8- Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-6 sayılı Özel Sağlık Kuruluşları Denetim Formunun "2. BÖLÜM: HİZMET BİRİMLERİNE ESAS BİLGİLER" başlıklı kısmının (2) numaralı satırı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı kısımdaki (6) numaralı satır ile Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-7/a sayılı Özel Sağlık Kuruluşları Denetleme Formunun "ACİL HİZMETLERİ İLE İLGİLİ KISIM" başlıklı bölümün (3) numaralı satırı yürürlükten kaldırılmıştır.
“
2- Acil ünitesi veya acil odası 24 üncü maddeye ve 38 inci madde uyarınca yayımlanan Tebliğe uygun mu? Mesul müdür uyarılır

3 gün. Eksiklik ve/veya uygunsuzluk giderilinceye kadar sağlık kuruluşunun tamamında faaliyet durdurulur.

II- 22 TEMMUZ TARİHLİ DANIŞTAY ONUNCU DAİRESİ KARARI YÖNÜNDEN
15 Şubat tarihinde yürürlüğe giren Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik’in kimi maddelerine ilişkin; TTB, İstanbul Tabip Odası, Uzmanlık Dernekleri, hekimler ve başkaca kurum ve kuruluşlar tarafından çok sayıda davalar açılmıştı.
Danıştay 10. Dairesi, İzmir Sağlık Kuruluşları Derneği tarafından açılan davada, 22 Temmuz Salı günü, ilk kararını açıkladı.
Bu davada Yönetmeliğin 1. maddesi, 5. maddesi, 6. maddesi 1. fıkrasının "a" bendi, 7. maddesinin 2. fıkrası, 8. maddesinin 2. fıkrası, 9. maddesinin 1., 2., 3. ve 7. fıkrası, 10. maddesi, 23. maddesinin 5. fıkrası, 24. maddesinin 5. fıkrası, 25. maddesi, 38. maddesi, geçici 2. maddesinin 2. ve 4. fıkrası ile geçici 3. maddesinin iptali istemiyle açılan davada Mahkeme;
a- 7. maddenin 2 fıkrası yönünden;

“Muayenehane, bir tabip tarafından mesleğini serbest olarak icra etmek üzere açılan, cerrahi ve girişimsel tıbbi işlemlerin yapılmadığı işyeri” olarak tanımlandığı 7. maddesinin 2. fıkrasının yürütülmesi;

“Yönetmeliğin 7. maddesinin 2. fıkrasında ise, muayenehane; bir tabip tarafından mesleğini serbest olarak icra etmek üzere açılan, cerrahi ve girişimsel tıbbi işlemlerin yapılmadığı işyeri olarak tanımlanmış; ancak muayenehanede yapılamayacak cerrahi ve girişimsel tıbbi işlemlerin neleri içerdiği yönetmelikte açıkça belirlenmemiştir. Muayenehanede yapılamayacak işlemlerin idarece belirlenebileceği tabii olmakla birlikte, bu belirlemenin yukarıda yer verilen yasal düzenlemelerle idareye tanınan yetki çerçevesinde yönetmelikle yapılması gerekmektedir.” gerekçesiyle;

b- 25. maddenin 1. fıkrası yönünden;

“Sağlık kuruluşlarında, sadece kendi hastalarına yönelik teşhis hizmetlerinde kullanılmak ve tetkiki isteyen tabibin sorumluluğunda olmak kaydıyla, 38 inci madde uyarınca yayımlanan tebliğde belirtilen temel laboratuvar tetkikleri ile radyolojik tetkikler, 992 sayılı Kanun ile 3153 sayılı Kanun uyarınca ruhsat alınmaksızın yapılabilir.” düzenlemesini içeren 25. maddesinin 1. fıkrasının yürütülmesi;

Yönetmeliğin 25. maddesi 1. fıkrasında da; sağlık kuruluşlarında, sadece kendi hastalarına yönelik teşhis hizmetlerinde kullanılmak ve tetkiki isteyen tabibin sorumluluğunda olmak kaydıyla, 38 inci madde uyarınca yayımlanan tebliğde belirtilen temel laboratuvar tetkikleri ile radyolojik tetkiklerin, 992 sayılı Yasa ile 3153 sayılı Yasa uyarınca ruhsat alınmaksızın yapılabileceği belirtilmekte olup; anılan yönetmelik maddesi, laboratuvar ve radyolojik tetkiklerin kapsamını tebliğe bırakması nedeniyle hukuka aykırı bulunmaktadır.” gerekçesiyle;

c- 38. madde yönünden;
Hangi konuların Bakanlıkça çıkarılacak tebliğle düzenleneceğini gösteren 38. maddesinin yürütülmesi;
“Yönetmeliğin, değişik maddelerinde de yollamada bulunulan 38. maddenin 1. fıkrasında; a) Sağlık kuruluşlarının zorunlu tıbbi hizmet birimleri; bu birimlerin ve diğer mekanların fizik özellikleri; ısıtma, havalandırma ve aydınlatma özellikleri ve gerekli diğer hususlar, b) Sağlık kuruluşunda gerçekleştirilebilecek cerrahi müdahaleler, c) Temel laboratuvar ve radyolojik tetkikler, ç) Bulundurulması zorunlu asgari tıbbi cihaz, araç gereçler ve ilaçlar, d) Hasta tıbbi kayıt formları, e) Ekonomik ve mali yeterliliğe ilişkin belgeler ile ilgili konular yönetmelikte düzenlenmek yerine davalı Bakanlıkça çıkarılacağı öngörülen tebliğe bırakılmış, böylece dayanak alınan yasalara aykırı düzenleme yapılmıştır.”
yani belirtilen konuların düzenlenmesinin Yönetmelikten alt bir düzenlemeye bırakılmış olması gerekçesiyle,
d-Geçici 2. maddenin 2. fıkrası yönünden

Önceki Yönetmeliğe göre açılmış olan sağlık kuruluşlarının, Bakanlıkça çıkarılacağı belirtilen tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç dört yıl içinde, tabip sayısı hariç olmak üzere bu Yönetmeliğe uyum sağlamak ve ruhsat almak zorunda olduğunu, tabip sayısında yapılacak artışlarda 9 uncu maddeye göre yapılan planlamaya uyulmasının zorunlu olduğunu, dört yılın sonunda ruhsat almayan sağlık kuruluşlarının, uygunluk belgelerinin iptal edileceğini düzenleyen Geçici 2. maddesinin 2. fıkrasının yürütülmesi ise;

“Yönetmeliğin dava konusu Geçici 2. maddesi, bu yönetmelikten önce açılmış bulunan sağlık kuruluşlarının faaliyetlerine devamını ve belli bir süre içinde yönetmelikle getirilen yeni düzenlemelere uyumunu öngörüp, kazanılmış hakların korunmasını amaçlamasına rağmen, anılan sağlık kuruluşlarında yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren tabip sayısında meydana gelebilecek eksilmelerin giderilmesine olanak sağlamak yerine, yönetmeliğin hukuka aykırı bulunan 38. maddesine, henüz çıkmamış tebliğ hükmüne, yine henüz Bakanlıkça yapılmamış olan plânlamaya yollamada bulunmaktadır.

Bu haliyle anılan Yönetmeliğin Geçici 2. maddesinin 2. fıkrası, hukuka aykırı bulunan 38 nci maddeye yollamada bulunmasının yanı sıra daha önce ruhsat alıp, faaliyete geçmiş sağlık kuruluşlarında tabip sayılarındaki eksilmeleri gidermeye olanak tanımaması yönünden de hukuka aykırı görülmektedir.”

gerekçesiyle durdurulmuştur.

III- ÖZET ve DEĞERLENDİRME

Yönetmelikle görüldüğü üzere

1 – (m. 9) Ücretli veya ücretsiz izinli sayılarak yurtdışına gönderilen kamu görevlisi hekimler ile ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri bulunan hekimler hariç olmak üzere, yurtdışında en az iki yıl süreyle mesleğini icra eden hekimler 9. maddede düzenlenen planlama kapsamı dışına çıkarılmış,

2 – (m. 17/II) “Sağlık kurum veya kuruşlarında çalışabilir” ifadesi “kurum ve/veya sağlık kuruluşu” şeklinde değiştirilmiş, ayrıca yan dal uzmanı hekimler için çalışılabilecek sağlık kuruluşu sayısı üç olarak düzenlenmiş,

3 – (m. 18/III) Hekimler dışındaki sağlık çalışanlarının en çok iki sağlık kurum veya kuruluşunda çalışabileceği düzenlemesi, “kurum ve/veya kuruluş” şeklinde değiştirilerek korunmuş. Ancak eski düzenleme çalışma sürelerini belirtme kaydı getirirken, yeni düzenlemede bu durumun ruhsata esas oluşturmayacağı getirilmiş,

4 – (m. 24/V) Sağlık kuruluşuna gelen acil vakalara müdahale zorunluluğunu vurgulayan ifadeler eklenmiş.

(m. 24/VI) Acil müdahale edilen hastanın stabilize edilmesi ve ileri tetkik ve tedavi için başka bir sağlık kuruluşuna sevk edilmesi için 112 komuta kontrol merkezi ile koordinasyona ilişkin esaslar ayrıntılandırılmış,

(m. 24/VII) Acil sağlık hizmetlerine ilişkin hususlarda Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği’nin uygulanacağı düzenlemesi yerine, hizmet bedeli tahsiline ilişkin işlemlerin acil müdahaleden sonra yapılacağı ve hizmetin yürütülmesinde ilgili diğer mevzuata da uyulacağı yönünde düzenleme getirilmiş,

(m. 24/X) 5., 6. ve 7. fıkralardaki düzenlemelere aykırılık hallerinde acil vakalar haricinde hasta kabulünün durdurulması ve aykırılığın bir yıl içinde üç kere tekrarlanması halinde, ruhsatnamenin geri alınması yaptırımını düzenleyen fıkra eklenmiş,

5 – (Geçici m. 1/I) Uygunluk belgesi için 15 Şubattan önce başvuruda bulunan sağlık kuruluşlarının yanı sıra, 15 Şubat tarihi itibarıyle bina inşaatı veya tadilatının tamamlandığı resmi olarak belgelenen ve en geç 01.09.2008 tarihine kadar başvuruda bulunan tıp /dal merkezlerinin uygunluk belgesi işlemlerinin eski yönetmeliğe göre yürütüleceği belirtilmiş,

(Geçici m. 1/ II) 38. maddedeki tebliğ yürürlüğe girene kadar dosyaları eksiksiz ve bina tadilat ve inşaatı tamamlanmış olarak yapılan poliklinik başvurularına ilişkin uygunluk işlemlerinin de eski yönetmeliğe göre yürütüleceğine dair fıkra eklenmiş.

6 – (Geçici m. 2/V) Eski yönetmeliğe göre açılmış sağlık kuruluşlarının devredilmesi halinde mevcut durumlarıyla faaliyete devam etmelerine engel getiren düzenleme değiştirilerek, tıp/dal merkezlerinin Tebliğ yürürlüğe girene kadar devredilebileceği, tebliğin yürürlüğe girmesinden sonraki dört yıl içinde birden fazla devir yapılmadığı takdirde mevcut durumla faaliyet gösterme hakkının korunacağına ilişkin düzenleme getirilmiş,

(Geçici m. 2/VII) Acil sağlık hizmetlerine ilişkin ihlallerde (24. maddenin 5., 6., 7. fıkralarının ihlali halinde) acil vakalar haricinde hasta kabulünün durdurulması ve aykırılığın bir yıl içinde üçüncü kez tespiti halinde uygunluk belgesinin iptal edileceğine ilişkin yaptırım düzenlenmiş,

(Geçici m. 2/VIII) Eklenen fıkrayla eski yönetmeliğe göre açılarak faaliyet gösteren sağlık kuruluşlarının, Tebliğ’in yürürlüğe girme tarihine kadar, aynı ilçe sınırları içinde olmak, sağlık çalışanı ve planlamaya tabi cihaz ilave etmemek kaydıyla taşınabilecekleri, bu koşullarda taşınan sağlık kuruluşları hakkında eski yönetmeliğin bina şartlarına ilişkin hükümlerinin geçerli olacağı öngörülmüş,

7 – (Geçici m. 6) Eklenen madde ile, uygunluk belgesini Geçici 1. madde ile almış tıp/dal merkezlerinin cerrahi müdahaleler ve gözlem konusunda koordinasyon halinde bulundukları hastanelerdeki uzman tabipleri çalıştırmalarına uygunluk belgesi alınmış tarihteki fizik kapasitesinin Bakanlıkça uygun görülmesi halinde izin verilebileceği düzenlenmiş,

8 – (Ek 6) Acil hizmetlerine ilişkin olarak denetim formunda yer alan “acil ünitesi veya acil odası” ibareleri korunurken, “acil hizmetler” ibaresi çıkarılmış. Ambulans hizmetlerinin Yönetmelik’in acil sağlık hizmetlerine uygun yürütülüp yürütülmediğine dair denetim formu satırı çıkarılmış,

(Ek 7/a) Denetim formunda yer alan “Sağlık kuruluşu, acil hasta müdahalesi ve nakli ile ilgili Yönetmelikte belirtilen hükme uyuyor mu?” şeklindeki satır çıkarılmıştır.

Değerlendirme

1-Hekimler ve sağlık çalışanları yönünden çalışılabilecek sağlık kurum ve/veya kuruşu sayısı iki ile sınırlı kalırken, yan dal uzmanları için bu sayının üç olacağı düzenlenmiştir. Oysa ne hekimlerin ayıracağı zaman, ne uzaklık, ne iş yükü, ne ‘iyi hekimlik’ …vb., hiçbir ölçüt olmaksızın, sayı sınırı getirmek de, bu sınırı bazı hekimler yönünden artırmak da, haklı ve makul değildir.

2- Merkezler ve poliklinikler yönünden, 15 Şubat itibarıyla bina inşaatı ve tadilatının tamamlanmış ve başvuruda bulunulmuş olması halinde, yürürlükten kaldırılan Yönetmelik’e göre işlem yapılacağı düzenlenmiştir. Böylece çok sayıda mağduriyete yol açan düzenlemede kısmi düzeltme yapılmıştır.

Bilindiği gibi Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra (15 Şubat sonrasında); 15 Şubata kadar başvurusunu tamamlamış olanlar da, yeni başvuruda bulunanlar da, bir ayrım olmaksızın, red cevabıyla karşılaşmaktaydı.

Bu düzenleme ile en azından, 15 Şubat itibarıyla bina inşaatı ve tadilatını tamamlamış ve başvuruda bulunmuş olan merkez ve poliklinikler yönünden işlemler yürüyecek, uzun belirsizlik süreci/38. maddeye göre çıkarılacak Tebliğin çıkarılması bekleyişi sona erecektir.

3- Aynı madde de merkezler yönünden bir farklı düzenleme daha getirilmiş ve dosyaları eksiksiz şekilde 1.9.2008 tarihinde kadar sunana tıp/dal merkezlerinin işlemlerinin de, yürürlükten kaldırılan Yönetmelik’e göre yürütüleceği düzenlenmiştir. Oysa polikliniklere böyle bir şans tanınmamıştır.

Kaldı ki Danıştay 10. Dairesi’nin yukarıda aktardığımız kararı nedeniyle, artık 38. maddenin yürütmesi durdurulduğundan, yeni başvurular yönünden Sağlık Bakanlığı ve İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılan “Tebliğ çıkıncaya kadar işlem yapamayız” açıklamalarının da bir temeli kalmamıştır. Artık 38. maddeye dayanılarak Tebliğ çıkarılması da mümkün değildir.

Dolayısıyla yeni başvurular yönünden, uzun bekleyiş devam edecektir.

4- Devir ve aynı ilçe sınırları içinde taşınmayı (başka koşulların da varlığı halinde) mümkün kılan düzenlemeler de, 15 Şubat Yönetmeliği ile ortaya çıkan mağduriyetleri bir miktar azaltmaya hizmet edecektir. Ancak yine de eksiktir.

5- Bu süreçteki en önemli mağduriyetlerden biri de, hekim çalıştırılma-ma-sına yönelik düzenlemeydi. Yönetmelik tabip sayısındaki değişiklikleri, ne zaman yapılacağı belli olmayan “planlama” maddesine havale etmekteydi. Nitekim Danıştay 10 Dairesi yukarıda aktardığımız kararında Geçici 2. maddenin 2. fıkrasında yer alan bu düzenlemeyi ele alıp, “anılan sağlık kuruluşlarında yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren tabip sayısında meydana gelebilecek eksilmelerin giderilmesine olanak sağlamak yerine, yönetmeliğin hukuka aykırı bulunan 38. maddesine, henüz çıkmamış tebliğ hükmüne, yine henüz Bakanlıkça yapılmamış olan plânlamaya yollamada bulunulmasını” hukuka aykırı buldu.

Böylece yürütmesi durdurulan bu maddenin uygulanma imkanı kalmadı.
Öte yandan Yönetmelik değişikliklerinde, geçici 1. maddeye göre uygunluk belgesi alan tıp/dal merkezleri yönünden ek/yeni bir madde getirilerek, “fizik kapasitesinin Bakanlıkça uygun bulunması” durumunda, “aynı il sınırları içinde koordineli olduğu özel hastanelerdeki uzman tabipleri çalıştırma taleplerinin kabul edileceği” düzenlenmiştir. Çalışacak hekimler yönünden böyle bir sınırlama yapılmış olması da haksızdır.

HUKUK BÜROSU
28.07.2008